Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Nghị quyết 68 tạo xung lực cho kinh tế tư nhân
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhận định: 'Nghị quyết 68-NQ/TW giống như một 'cú huých', giúp khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, xứng tầm với tiềm năng, năng lực và dư địa phát triển còn rất lớn, đóng góp xứng đáng vào quá trình phát triển chung của đất nước'
Trong suốt gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân đã phát triển mạnh mẽ, đóng góp lớn vào thúc đẩy tăng trưởng, tạo công ăn việc làm, đổi mới sáng tạo, hội nhập kinh tế, quốc tế của đất nước. Tuy nhiên, chưa bao giờ, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân được khẳng định mạnh mẽ như trong Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị vừa được ban hành khi lần đầu tiên, kinh tế tư nhân được xác định là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân. Trả lời phỏng vấn báo chí, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhận định: “Nghị quyết 68-NQ/TW giống như một “cú huých”, giúp khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, xứng tầm với tiềm năng, năng lực và dư địa phát triển còn rất lớn, đóng góp xứng đáng vào quá trình phát triển chung của đất nước.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng
Phóng viên: Thưa Phó Thủ tướng, Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó định hướng 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhằm tạo xung lực mới, khí thế mới đưa “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế phát triển bứt phá thời gian tới. Xin Phó Thủ tướng cho biết bối cảnh hiện nay của khu vực kinh tế tư nhân?
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Như chúng ta đã biết, khu vực kinh tế tư nhân nước ta đã hình thành và phát triển qua nhiều năm, qua nhiều giai đoạn của lịch sử, tương tự như ở các quốc gia khác, cũng khởi nguồn từ những tiểu thương nhỏ, sản xuất nhỏ, buôn bán nhỏ, dần phát triển thành các doanh nghiệp lớn, tập đoàn lớn, tham gia vào các chuỗi giá trị và xây dựng thương hiệu. Điều này được khẳng định qua các số liệu đóng góp cho nền kinh tế.
Cụ thể, khu vực kinh tế tư nhân đang đóng góp khoảng 50% GDP của cả nước, hơn 30% thu ngân sách nhà nước và đặc biệt là giải quyết được hơn 82% lao động trên cả nước. Đây là những con số thể hiện vị trí, vai trò rất lớn và hết sức quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân.
Tuy nhiên, một số mục tiêu đặt ra vẫn chưa đạt được, đơn cử như đến năm 2025 phải đạt được 1,5 triệu doanh nghiệp, nhưng đến năm 2024 mới đạt gần 1 triệu doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh. Bên cạnh vấn đề số lượng, chất lượng cũng chưa đảm bảo. Quy mô, tiềm lực, năng lực của các doanh nghiệp còn hạn chế về công nghệ, đổi mới sáng tạo, vốn và nhân lực đều rất hạn chế. Những khó khăn, rào cản đến từ nhiều nguyên nhân. Dù Đảng, Nhà nước rất quan tâm và có nhiều chính sách, nhưng có thể một số chính sách chưa thực sự trúng, chưa đúng và chưa đủ mạnh; hoặc khâu tổ chức thực hiện cũng chưa tốt, chưa đi vào cuộc sống và doanh nghiệp cũng đang tự bơi là chính và rất là khó khăn trong nhiều vấn đề, nhất là trong vấn đề tiếp cận với các nguồn lực của đất nước.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhận định "Nghị quyết 68 giúp khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, xứng tầm với tiềm năng dư địa phát triển còn rất lớn".
Phóng viên: Xuất phát từ những vấn đề này, Bộ Chính trị chủ trương ban hành Nghị quyết 68 tiếp tục thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân trong bối cảnh mới. Theo nhận định của Phó Thủ tướng, những nội dung mang tính đột phá nhất, nổi bật nhất trong Nghị quyết lần này là gì?
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Nếu như trước đây chúng ta cho rằng đó là một bộ phận của nền kinh tế, là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế thì nay chúng ta đã chuyển sang coi đó là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân. Chúng ta cũng mạnh dạn trao quyền cho họ bảo đảm các quyền như: Quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh, quyền cạnh tranh bình đẳng, tiếp cận các nguồn lực của đất nước, được đối xử một cách công bằng. Lần này chúng ta cũng đưa ra rất nhiều các chính sách theo như Bộ Chính trị, Tổng Bí thư yêu cầu là phải đúng, phải trúng. Thủ tướng thì yêu cầu là phải đột phá đủ mạnh, làm sao bao quát được toàn diện những vấn đề mà mà doanh nghiệp vướng mắc và phải triển khai được ngay, có một nhóm chính sách quy định rất rõ về các vấn đề về tiếp cận nguồn lực. Lần này chúng ta quy định, mỗi một địa phương phải dành ra một cái quỹ đất tương ứng với các khu, cụm công nghiệp thì phải tương ứng với khoảng 20 hecta hoặc là 5 % quỹ đất sạch mà đã được đầu tư hạ tầng để dành cho khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được tiếp cận. Tiếp nữa, họ được giảm 30 % tiền đất trong 5 năm. Các các doanh nghiệp hạ tầng mà cung cấp đất và giảm giá đất đó thì được khấu trừ thông qua thuế đất phải nộp. Đấy cũng là cái để cho các doanh nghiệp có điều kiện để tiếp cận đất đai khi cần thiết. Chúng ta cũng mạnh dạn cho cơ chế có thể dùng bằng tín chấp là tài sản bảo đảm hoặc là tài sản bảo đảm hình thành trong tương lai để chúng ta có thể trực tiếp tiếp cận được vay vốn. Bỏ cơ chế xin - cho hay chúng ta hay nói “không quản được thì cấm”. Lần này chúng ta chủ động để thiết kế để kiến tạo cho phát triển chứ không phải chúng ta bó cứng lại quản lý.
Phóng viên: Theo Phó Thủ tướng, Nhà nước cần có những giải pháp như thế nào để đảm bảo khu vực kinh tế tư nhân bứt phá mạnh mẽ khi triển khai Nghị quyết?
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Nhà nước phải đảm bảo kiến tạo phát triển, không được can thiệp bằng các biện pháp hành chính làm trái với nguyên tắc thị trường, làm méo mó nguyên tắc của kinh tế thị trường. Đấy là điều mà lần này được khẳng định trong liên quan đến việc cắt giảm các thủ tục hành chính và tạo dựng môi trường đầu tư thuận lợi, hấp dẫn. Quy định cụ thể lngay trong năm 2025 này. Chúng ta phải đảm bảo cắt được, giảm thiểu được ít nhất 30 % thời gian để xử lý các thủ tục hành chính, 30 % điều kiện kinh doanh và 30 % chi phí tuân thủ. Đấy là 3 quy định rõ ngay trong năm 2025 này để đảm bảo làm sao mà doanh nghiệp được thuận lợi nhất khi gia nhập thị trường, hoạt động kinh doanh. Các chi phí tuân thủ thấp nhất, thời gian mất ít nhất, thuận lợi nhất liên quan đến các biện pháp về tài chính. Bãi bỏ lệ phí môn bài lần này chúng ta bỏ đi, cho phép được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp kể từ khi bắt được thành lập.
Liên quan đến giải quyết các vấn đề về hình sự, về tranh chấp thì có hai nguyên tắc cơ bản là chúng ta đảm bảo nguyên tắc không hồi tố lại những quy định của pháp luật mà bất lợi đến doanh nghiệp. Thứ nữa là đảm bảo nguyên tắc như là suy đoán vô tội khi chúng ta xử lý, điều tra xét xử. Một nội dung nữa, đó là liên quan đến việc thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, trong Nghị quyết cũng thiết kế có cơ chế khuyến khích để thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Lần này thì sẽ quy định khung pháp lý cho một cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các hoạt động nghiên cứu, phát triển. Chỉ cho phép được tính bằng 2 % chi phí thực tế khi mà chúng ta tính thuế thu nhập doanh nghiệp; được trích tối đa 20 % thu nhập chịu thuế để lập quỹ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Các cơ chế, chính sách để làm sao tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp của khu vực kinh tế tư nhân với doanh nghiệp FDI. Cuối cùng nữa là vấn đề cần phải có cơ chế thật trúng và đúng để khuyến khích hộ kinh doanh phát triển nhưng làm sao để người ta mạnh dạn chuyển sang doanh nghiệp hoạt động theo hình thức doanh nghiệp. Tôi tin tưởng và chắc chắn rằng sau khi nghị quyết này chúng ta tổ chức thực hiện thật tốt và đi vào cuộc sống thì sẽ lại tạo ra khí thế mới. Một niềm tin mới một xung lực mới cho khu vực tư nhân, nó như một chiếc lò xo đã bị nén lại lâu nay thì lần này Nghị quyết này sẽ “rút chốt” để lò xo sẽ bung ra, sẽ phát triển mạnh mẽ và xứng tầm với tiềm năng, năng lực dư địa đang còn rất mạnh, đóng góp xứng đáng vào trong quá trình phát triển đất nước.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!
