Phó Thủ tướng: Phê bình Hà Nội, TP HCM chậm thoái vốn

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại Hội nghị.

Phát biểu khai mạc, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết hội nghị được tổ chức nhằm đánh giá tình hình cơ cấu lại, các nhiệm vụ, giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN. Trong đó đặc biệt nhắm đến một số nhiệm vụ để đẩy nhanh quá trình thoái vốn, cổ phần hóa DNNN.

Trưởng ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Vương Đình Huệ cho rằng, công tác thoái vốn, cổ phần hóa DNNN từ đầu nhiệm kỳ đã đạt được những kết quả nhất định. Từ 2016 đến tháng 6 năm nay, Nhà nước đã thoái vốn tại 162 doanh nghiệp, với tổng quy mô vốn là 205.433 tỷ đồng. Số vốn này bằng 108% cả giai đoạn 2011-2015.

Phó Thủ tướng đánh giá, 3 năm đầu nhiệm kỳ, số lượng DNNN bị thoái vốn không nhiều, nhưng quy mô lớn. Số thu ngân sách từ thoái vốn và cổ phần hóa đạt 218.255 tỷ đồng gấp 2,5 lần 5 năm trước đây. Dù vậy công tác cổ phần hóa còn vấp phải một số vướng mắc về thể chế và cách thức thực hiện. Vướng mắc tập trung ở việc sắp xếp, phương án cổ phần hóa, phương án đất đai trước khi cổ phần hóa.

Chẳng hạn, những doanh nghiệp lớn như Agribank, VNPT, Vinaphone… đang gặp rất nhiều khó khăn. Một số tập đoàn, tổng công ty có địa bàn hoạt động rộng, có thể vươn tới 63 tỉnh thành nên việc phê duyệt phương án sử dụng đất gặp nhiều khó khăn.

“Chỉ cần một địa phương trong tổng số 63 tỉnh không phê duyệt phương án cổ phần hóa là dẫn tới ách tắc hết. Đặc biệt là khó khăn tại các thành phố lớn, công tác phê duyệt rất chậm”, Phó Thủ tướng nói.

Một vấn đề khó khăn nữa cũng được Phó thủ tướng Vương Đình Huệ nêu là việc xác định giá trị doanh nghiệp trước cổ phần hóa, trong đó xác định giá trị lịch sử, văn hóa. Hiện tại chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể để xác định những giá trị vô hình. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá đây là vấn đề then chốt.

Phó thủ tướng cũng phê bình một số bộ ngành và địa phương công tác thoái vốn rất chậm, đặc biệt là 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP HCM. Ông đề nghị xem xét nguyên nhân, trách nhiệm của người đứng đầu.

Người đứng đầu Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp cũng thông báo trước hội nghị là đã phát hiện những việc thoái vốn cố ý làm trái pháp luật, trái ý kiến chỉ đạo của Chính phủ.

“Công tác cổ phần hóa, thoái vốn phải công khai, minh bạch, thượng tôn pháp luật. Đã phát hiện những việc cố ý làm trái nên không thể chủ quan. Chúng tôi sẽ báo cáo Thủ tướng và xử lý trách nhiệm. Việc thoái vốn phải làm hết sức khách quan, làm công khai minh bạch, đặt lợi ích của đất nước lên trên hết”, Phó Thủ tướng nói.

Theo tổng hợp của Bộ Tài chính, đến thời điểm kết thúc năm tài chính 2017, có 526 DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Như vậy theo chỉ đạo của Thủ tướng tại Quyết định 707/QĐ-TTg thì các cơ quan, đơn vị sẽ phải thực hiện xây dựng phương án cơ cấu lại trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với 526 DNNN.

Tính đến ngày 30/9/2019, đã có 148 DNNN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cơ cấu lại theo Quyết định số 707. Số lượng DN chưa được phê duyệt phương án cơ cấu lại là 378 (chiếm 71%).

Trong 9 tháng đầu năm 2019 có 9 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Lũy kế giai đoạn 2016 đến tháng 9/2019, đã có 168 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị DN là 443.056 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 206.694 tỷ đồng.

Về tình hình thực hiện thoái vốn, lũy kế trong giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 9/2019, cả nước đã thoái được 24.510 tỷ đồng, thu về 170.629 tỷ đồng. Tính đến thời điểm kết thúc năm tài chính 2018 có 502 DNNN, theo đó tổng vốn chủ sở hữu tăng 5%, tổng tài sản tăng 2%, tổng doanh thu tăng 9%, nộp ngân sách Nhà nước tăng 5% so với thực hiện năm 2017.

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết về việc xử lý các tồn tại, yếu kém của các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành công thương đã đạt được một số tín hiệu tốt. Theo đó, đã có 2 nhà máy hoạt động sản xuất, kinh doanh có lãi; 4 dự án còn đang thua lỗ đã từng bước khắc phục khó khăn, tiếp tục giảm được lỗ.

Với 3 dự án trước đây bị dừng sản xuất thì đến nay đã có 1 dự án vận hành sản xuất trở lại, 2 dự án đã đủ điều kiện vận hành trở lại nhưng do thị trường khó khăn nên vẫn dừng sản xuất; 3 dự án xây dựng dở dang đang được tiếp tục xử lý.

N.Khánh