Phòng chống bệnh dại: 'Hành động ngay, vì bạn, vì tôi, vì cộng đồng'

Tại lễ mít tinh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương cho biết: Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do virus dại gây ra, lây truyền từ động vật sang người. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng 59.000 người tử vong do dại và hơn 10 triệu người phải tiêm vaccine phòng dại. Người mắc bệnh dại sẽ gần như tử vong 100% khi đã phát bệnh, bệnh nhân dại phải chịu nỗi đau đớn khủng khiếp về mặt thể xác lẫn tinh thần.

Hà Nội thường xuyên tổ chức tiêm phòng vaccine phòng bệnh dại tại các phường, xã.

Mặc dù bệnh đã có thể phòng ngừa rất hiệu quả bằng vaccine nhưng tại Việt Nam, trung bình mỗi năm có 75 trường hợp tử vong do bệnh dại, cùng với con số tử vong đó, hằng năm có trung bình khoảng 400.000 người bị chó, mèo cắn phải điều trị dự phòng bằng vaccine và huyết thanh kháng dại, ngoài ra còn gây tổn thất đến sức khỏe, tinh thần của người dân.

Từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước đã ghi nhận 59 trường hợp tử vong vì bệnh dại tại 18/34 tỉnh, thành phố. Trong đó, các tỉnh phía Bắc chiếm 42% trường hợp tử vong của cả nước tại 11/18 tỉnh, đặc biệt tại các vùng tiếp giáp với Hà Nội như Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Ninh đã ghi nhận người tử vong vì bệnh dại.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội ông Vũ Cao Cương cho biết, tại Hà Nội, trong 5 năm gần đây, con số tử vong do bệnh dại đã giảm so với giai đoạn trước đó nhờ vào sự nỗ lực đáng kể của ngành Y tế, ngành Thú y cũng như sự vào cuộc của chính quyền UBND các cấp. Tuy nhiên, hằng năm tại các điểm tiêm chủng trên địa bàn thành phố tiếp tục ghi nhận trên 20.000 người phải điều trị dự phòng bệnh dại do bị chó, mèo cắn và ghi nhận một số trường hợp mắc bệnh dại.

Trong đó, các trường hợp tử vong do bệnh dại đều do chủ quan không đi tiêm phòng vaccine hoặc tiêm phòng muộn sau khi bị chó cắn hoặc tham gia giết mổ chó mang virus dại. Cụ thể, năm 2020 - 2021 ghi nhận các trường hợp tử vong do bệnh dại trên người tại các quận Cầu Giấy, Hoàng Mai. Năm 2022, ghi nhận 2 trường hợp người tử vong do bệnh dại tại huyện Phú Xuyên (cũ) do chủ quan không đi tiêm phòng sau khi bị chó cắn và tại huyện Mê Linh do tham gia giết mổ chó.

Từ năm 2023 đến nay chưa ghi nhận ca bệnh trên người nhưng đã liên tục ghi nhận các ổ dịch trên động vật (chó): năm 2023 ghi nhận 2 ổ dịch chó dại tại Mê Linh, năm 2024 có 8 ổ dịch dại trên chó tại Sóc Sơn, năm 2025 tiếp tục ghi nhận 4 ổ dịch dại tại Sơn Tây, Kim Anh, Bồ Đề, những con chó dại đã cắn nhiều người phải điều trị dự phòng. Có thể nói bệnh dại không chỉ có ở vùng nông thôn hay vùng núi mà ở đâu có sự chủ quan trong công tác phòng, chống bệnh dại thì đều có thể xảy ra trường hợp người tử vong vì bệnh dại.

Để thực hiện mục tiêu về loại trừ bệnh dại trong thời gian tới, thực hiện Quyết định số 2151/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Quốc gia Phòng, chống bệnh dại giai đoạn 2022-2030 ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ với mục tiêu "Không có người chết vì bệnh dại từ năm 2030", Sở Y tế Hà Nội phối hợp với UBND xã Kim Anh tổ chức hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống bệnh dại lần thứ 19 để nâng cao nhận thức và sự tham gia tích cực của chính quyền, các ban, ngành và cộng đồng đối với hoạt động phòng, chống dại, từ đó góp phần bảo vệ sức khỏe người dân Thủ đô.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu loại trừ bệnh dại, cán bộ ngành Y tế Hà Nội cần tiếp tục bồi dưỡng năng lực chuyên môn nghiệp vụ và tập trung tư vấn, tuyên truyền kiến thức phòng, chống bệnh dại đến người dân để người dân chủ động xử lý ngay vết thương khi bị chó, mèo cắn, cào, liếm và đến cơ sở y tế để tiêm vaccine phòng bệnh kịp thời; ngành Y tế phối hợp chặt chẽ với ngành Thú y trong việc giám sát, kiểm soát nguy cơ lây bệnh từ động vật sang người, quản lý đàn vật nuôi, tiêm phòng bệnh dại cho chó, mèo… nhằm giảm thiểu mức thấp nhất tỷ lệ mắc và tử vong về bệnh dại trên người. Bên cạnh đó, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền các cấp cùng với việc phân bổ nguồn lực thích hợp cho công tác phòng, chống dại cũng như sự tham gia tích cực của cộng đồng.

Song song với đó, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông cho người dân chủ động phòng, chống bệnh dại như thực hiện tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo nuôi và tiêm nhắc lại định kỳ theo khuyến cáo của ngành Thú y là cách tốt nhất, tiết kiệm nhất để bảo vệ bản thân và gia đình chúng ta tránh nguy cơ bệnh dại. Bên cạnh đó, cần tuân thủ đầy đủ các hướng dẫn và quy định của cơ quan Thú y trong nuôi chó, mèo tại các gia đình.

Đặc biệt, người dân không may khi bị chó, mèo cắn, cào, liếm vào da tổn thương hoặc niêm mạc cần rửa ngay vết thương bằng xà phòng với nước sạch và đến cơ sở tiêm phòng dại kịp thời. Tuyệt đối không tự chữa trị tại nhà hoặc dùng thuốc nam sau khi bị chó, mèo cắn. Nghiêm cấm mọi tổ chức, cá nhân thử thuốc, khám chữa bệnh dại bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận. Người dân hãy cùng chung tay để đẩy lùi và loại trừ bệnh dại tại cộng đồng.

Duy Tuân