Phòng chống tham nhũng: Giám sát, phản biện xã hội - phát huy quyền làm chủ của người dân

Theo đồng chí Lưu Văn Xem - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam là hoạt động đặc thù, mang tính nhân văn, tính xã hội rộng rãi; là phương thức để nhân dân góp sức, hiến kế với Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách, quyết sách. Cứ vào quý IV hằng năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì, phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, UBND tỉnh, Thanh tra tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội để trao đổi, lựa chọn những vấn đề nhân dân quan tâm, bức xúc để đưa vào nội dung chương trình giám sát, phản biện xã hội cho năm sau. Qua trao đổi, thống nhất, sẽ có công văn gửi đến Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, HĐND - UBND tỉnh về chương trình giám sát và phản biện xã hội nhằm tránh tình trạng trùng nội dung giám sát, phản biện xã hội. Sau đó, Ban Thường trực sẽ có tờ trình xin ý kiến về chương trình giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận và các đoàn thể gửi đến Thường trực Tỉnh ủy trước khi đưa ra lấy ý kiến các vị ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh.

Hội nghị phản biện xã hội ngày càng nâng chất. Ảnh: SỚM MAI

Những năm qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã thực hiện khá tốt hoạt động giám sát từ việc phối hợp, tổ chức, chủ trì được thực hiện theo đúng quy trình hướng dẫn và ngày càng được nâng cao chất lượng chuyên đề. Từ năm 2020 đến 2024, Mặt trận các cấp trong tỉnh đã chủ trì, tổ chức được 35 đoàn giám sát với các nội dung trọng điểm, bức xúc, nổi bật như: giám sát việc xét chọn đối tượng và trao tiền hỗ trợ cho người trực tiếp bán vé xổ số kiến thiết lẻ trên địa bàn tỉnh bị ảnh hưởng dịch Covid-19; kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19; giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với chủ tịch UBND cấp huyện; giám sát việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các hộ dân bị ảnh hưởng của tuyến đường trục phát triển kinh tế Đông - Tây; giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các hộ dân bị ảnh hưởng của Dự án cầu Đại Ngãi; giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các hộ dân bị ảnh hưởng của dự án xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng…

Đáng mừng, qua kiểm tra, giám sát, đa phần các đơn vị đã tổ chức triển khai, quán triệt đầy đủ, kịp thời các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các văn bản hướng dẫn của ngành cấp trên. Các vụ việc được giám sát cơ bản thực hiện đúng các quy trình, quy định của Nhà nước; giải quyết khiếu nại đúng trình tự pháp luật. Qua đó, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh có văn bản kiến nghị đến các ngành chức năng những khó khăn, vướng mắc ở địa phương để chỉ đạo các đơn vị trực thuộc triển khai thực hiện các kiến nghị của Ban Thường trực và có phản hồi kết quả chỉ đạo thực hiện về Ban Thường trực.

Không những vậy, MTTQ các cấp trong tỉnh còn quan tâm thực hiện tốt công tác phản biện xã hội ở địa phương và phát hiện những nội dung còn thiếu, chưa sát, chưa đúng, chưa phù hợp trong các văn bản dự thảo của cơ quan Đảng, Nhà nước. Từ đó, đã kiến nghị những nội dung thích hợp, thiết thực, góp phần đảm bảo tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội và tính hiệu quả trong việc hoạch định chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Chính công tác phản biện xã hội đã phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, tập trung tham gia phản biện các dự thảo nghị quyết, kế hoạch, quyết định, đề án, dự án và các văn bản quy phạm pháp luật khác do các sở, ban ngành tham mưu dự thảo, báo cáo đánh giá tình hình kinh tế - xã hội và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nhờ đó, đã góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng các chủ trương của tỉnh trước khi ban hành, tạo sự đồng thuận xã hội về nhận thức và thống nhất về hành động của các tầng lớp nhân dân trong quá trình triển khai thực hiện.

Đội ngũ trí thức và nhà khoa học có nhiều đánh giá, bàn bạc, trao đổi các vấn đề ở nhiều khía cạnh làm cho vấn đề đưa ra phản biện hoàn thiện hơn. Ảnh: SỚM MAI

Từ năm 2020 đến 2024, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì, tổ chức được 18 hội nghị phản biện xã hội; riêng từ năm 2024 đến tháng 5/2025 đã tổ chức 6 hội nghị phản biện. Khi đó, công tác phản biện xã hội tập trung vào các chương trình, dự án có tác động, ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân như: Dự thảo Nghị quyết đặt tên đường trên địa bàn tỉnh; quy định giá lúa để lập bộ thu thuế sử dụng đất nông nghiệp và quy định hệ số điều chỉnh giá đất; quy định một số chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh; góp ý phản biện Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; góp ý phản biện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); quy định chính sách hỗ trợ vốn vay đối với người lao động tỉnh Sóc Trăng đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và du học sinh vừa học, vừa làm từ ngân sách tỉnh… Quan trọng, qua báo cáo tổng hợp các ý kiến phản biện xã hội của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã được các sở ban, ngành tỉnh nghiên cứu tiếp thu, điều chỉnh và gửi văn bản đến Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh để tổng hợp, báo cáo theo quy định.

Thực tiễn thời gian qua, nhiều ý kiến giám sát và phản biện của MTTQ Việt Nam tỉnh, thành viên các tổ chức tư vấn đã được các cơ quan soạn thảo tiếp thu, đánh giá cao. Công tác này, đã và đang trở thành một kênh thông tin quan trọng, góp phần tiếp tục hoàn chỉnh, bổ sung, điều chỉnh các chính sách, dự án, đề án, nghị quyết, quyết định... của HĐND, UBND trước khi ban hành đạt được kết quả tốt, nhân dân yên tâm tin tưởng thực hiện, chấp hành.

Có thể khẳng định, công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ các cấp trên địa bàn tỉnh được quan tâm, chú trọng và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Thông qua giám sát, phản biện của MTTQ đã có tác động tích cực đến việc mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, thi hành pháp luật và kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.

SỚM MAI