Phòng ngừa rượu, bia trong môi trường học đường
Việc sử dụng rượu, bia ở độ tuổi học sinh không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật, mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe, tinh thần và tương lai của các em.
NHỮNG TÁC HẠI NGHIÊM TRỌNG CỦA RƯỢU, BIA ĐỐI VỚI THANH THIẾU NIÊN
Học sinh - thanh thiếu niên là nhóm tuổi đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ cả về thể chất lẫn tinh thần. Đây cũng là lứa tuổi có tâm lý tò mò, thích khám phá, dễ bị ảnh hưởng bởi bạn bè, môi trường xung quanh và chưa có đầy đủ kỹ năng để tự bảo vệ bản thân trước những cám dỗ.
Một buổi tuyên truyền giáo dục về tác hại rượu, bia cho học sinh, sinh viên.
Những thay đổi nội tiết trong quá trình dậy thì, cùng với áp lực học tập, gia đình hoặc mong muốn thể hiện bản thân, khiến nhiều em dễ bị lôi kéo sử dụng rượu, bia như một cách thể hiện sự “trưởng thành” hay “xả stress”.
Bên cạnh đó, sự thiếu quan tâm hoặc giám sát không đầy đủ từ gia đình, sự dễ dãi trong môi trường sống, quảng cáo rượu, bia tràn lan trên các phương tiện truyền thông cũng góp phần gia tăng nguy cơ tiếp cận rượu, bia ở độ tuổi này.
Việc sử dụng rượu, bia ở độ tuổi còn trẻ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ, đặc biệt là vùng thùy trán vỏ não - nơi chịu trách nhiệm cho các hành vi kiểm soát, suy luận và ra quyết định. Việc lạm dụng rượu, bia làm giảm khả năng tập trung, ghi nhớ và học tập, dẫn đến kết quả học tập giảm sút.
Về thể chất, rượu bia ảnh hưởng đến hệ tim mạch, hệ tiêu hóa và nội tiết. Việc sử dụng rượu trong thời gian dài còn có thể dẫn đến tình trạng nghiện, gây tổn thương não và rối loạn tâm thần. Đặc biệt, rượu, bia là yếu tố làm gia tăng nguy cơ tai nạn giao thông, quan hệ tình dục không an toàn, bạo lực học đường và hành vi phạm pháp ở lứa tuổi học sinh. Một số em vì uống rượu quá chén mà bị bạn bè lôi kéo vào các hành vi như: Hút thuốc, sử dụng chất kích thích hoặc bỏ học.
Một khi đã sử dụng rượu, bia, thanh thiếu niên rất dễ rơi vào vòng xoáy lệ thuộc cả về tâm lý lẫn sinh lý. Sự cổ vũ từ nhóm bạn và cảm giác được “khẳng định bản thân” khiến các em dễ tái sử dụng và dần dần hình thành thói quen khó từ bỏ. Việc lệ thuộc rượu, bia có thể dẫn đến trầm cảm, lo âu, mất phương hướng sống, thậm chí sa ngã vào tệ nạn xã hội hoặc con đường phạm pháp.
PHÒNG NGỪA RƯỢU, BIA TRONG MÔI TRƯỜNG HỌC ĐƯỜNG
Môi trường học đường đóng vai trò then chốt trong việc ngăn ngừa rượu, bia đến với học sinh - sinh viên. Nhà trường cần tích cực lồng ghép giáo dục về tác hại của rượu, bia vào các tiết học kỹ năng sống, hoạt động ngoại khóa và các buổi tuyên truyền chuyên đề. Tăng cường giáo dục về tác hại rượu, bia trong trường học góp phần giảm thiểu tác động rượu, bia đến các em học sinh.
Thầy cô giáo cần quan tâm đến sự thay đổi hành vi của học sinh, phối hợp với gia đình để kịp thời phát hiện và hỗ trợ các em có dấu hiệu tiếp xúc với rượu, bia. Ngoài ra, việc xây dựng môi trường học đường lành mạnh, tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động thể thao, văn hóa, nghệ thuật cũng góp phần giúp các em tránh xa các cám dỗ tiêu cực.
Một trong những giải pháp thiết thực nhất là trang bị cho học sinh kỹ năng từ chối rượu, bia một cách hiệu quả. Các em cần được hướng dẫn cách nói “không” với rượu, bia mà không cảm thấy ngại ngùng hay bị áp lực từ bạn bè.
Chẳng hạn, các em có thể nói: “Mình không uống được đâu, mình còn phải học/lái xe/về nhà sớm”, hoặc “Bố mẹ mình rất nghiêm, nếu biết mình uống rượu thì sẽ buồn lắm”. Việc tập luyện kỹ năng này qua các tình huống giả định tại lớp học sẽ giúp học sinh tự tin hơn khi đối diện thực tế.
Rượu, bia không chỉ đe dọa sức khỏe, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến tương lai của học sinh - thanh thiếu niên. Mỗi gia đình, nhà trường và toàn xã hội cần chung tay xây dựng môi trường lành mạnh, cung cấp kiến thức, kỹ năng cho các em để chủ động phòng tránh rượu, bia và phát triển một cách toàn diện. Chỉ khi các em được trang bị đầy đủ về nhận thức và hành vi, chúng ta mới có thể hy vọng vào một thế hệ trẻ khỏe mạnh, văn minh và trách nhiệm.
