Phụ nữ dân tộc thiểu số trước ngưỡng cửa chuyển đổi số (Kỳ cuối)

(ĐN) - Chuyển đổi số (CĐS) đang diễn ra mạnh mẽ và trở thành xu thế tất yếu. Việc phổ cập kiến thức số cho toàn dân, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số (DTTS) ở vùng sâu, vùng xa, ít có điều kiện tiếp cận và làm chủ công nghệ số rất quan trọng, giúp họ dễ dàng thích nghi trong kỷ nguyên số.

Không để phụ nữ DTTS “bị bỏ lại phía sau” trong thời đại công nghệ số, các cấp, các ngành, tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đã triển khai nhiều biện pháp nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng số cho phụ nữ DTTS.

TRANG BỊ KIẾN THỨC, KỸ NĂNG SỐ CHO PHỤ NỮ DTTS

Bà Bùi Thị Hạnh, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) tỉnh, Trưởng ban Công tác phụ nữ tỉnh cho biết: Trên cơ sở kế hoạch thực hiện Phong trào Bình dân học vụ số của Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam và Kế hoạch hành động của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia, Hội LHPN tỉnh đã xây dựng kế hoạch thực hiện Phong trào Bình dân học vụ số.

Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Trưởng ban Công tác phụ nữ tỉnh Đồng Nai Bùi Thị Hạnh phát động Phong trào Bình dân học vụ số trong các cấp hội và hội viên, phụ nữ. Ảnh: Nga Sơn

Theo Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Bùi Thị Hạnh, để tạo khí thế thi đua sôi nổi trong các cấp Hội, Hội LHPN tỉnh đã tổ chức phát động, triển khai nội dung cốt lõi của phong trào đến cán bộ, hội viên, phụ nữ nòng cốt. Bên cạnh mục tiêu, nội dung thực hiện, Hội LHPN tỉnh đề ra các giải pháp mang tính định hướng. Trong đó có giải pháp về tuyên truyền Phong trào Bình dân học vụ số gắn với học tập số; ứng dụng khoa học, công nghệ, thực hiện CĐS trong hoạt động của Hội LHPN các cấp; hỗ trợ nâng cao nhận thức, kiến thức, năng lực CĐS, kỹ năng số cho cán bộ, hội viên, phụ nữ. Đồng thời triển khai xây dựng các mô hình: Cơ sở Hội số, Chi hội số; Gia đình số; Hướng dẫn viên số 1+1; Câu lạc bộ Phụ nữ số; Phụ nữ giúp nhau chuyển đổi số; Tổ phụ nữ kinh doanh số; Chợ số - nông thôn số; Mỗi công dân - Một danh tính số…

Chị Trần Thị Minh Thu, Chủ tịch Hội LHPN xã Lộc Quang cho biết: Xã Lộc Quang được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Lộc Quang, Lộc Hiệp và Lộc Phú. Trên địa bàn xã hiện có khoảng 23% tổng số hội viên phụ nữ là người DTTS. Xã Lộc Quang về cơ bản vẫn là xã đặc biệt khó khăn, điều kiện phát triển kinh tế, trình độ dân trí của một bộ phận hội viên, phụ nữ còn hạn chế, trong đó có vấn đề CĐS.

Tuy nhiên, thời gian qua, Phong trào Bình dân học vụ số được Hội LHPN xã đã triển khai bằng nhiều hình thức: Vận động hội viên, phụ nữ tham gia các cuộc thi trực tuyến; hướng dẫn hội viên, phụ nữ nòng cốt thao tác trên các nền tảng trực tuyến; sử dụng phần mềm thông dụng tạo ra video, trang tính phục vụ sinh hoạt hội cũng như công việc hàng ngày… Từ đội ngũ cán bộ, hội viên, phụ nữ nòng cốt này sẽ tuyên truyền, hướng dẫn kiến thức, kỹ năng số cho hội viên, phụ nữ, nhất là hội viên phụ nữ DTTS.

“Để thúc đẩy CĐS trong hội viên, phụ nữ, nhất là phụ nữ DTTS, tại Đại hội Đại biểu phụ nữ xã Lộc Quang diễn ra mới đây đã thống nhất đưa vào nghị quyết chỉ tiêu phấn đấu trong nhiệm kỳ thực hiện ít nhất 2 mô hình về CĐS” - chị Minh Thu cho hay.

Nửa đầu tháng 10-2025, Sở Dân tộc và Tôn giáo cũng đã tổ chức hội nghị phổ biến kiến thức và nâng cao nhận thức về ứng dụng công nghệ thông tin cho đồng bào DTTS trên địa bàn các xã vùng DTTS và miền núi của tỉnh Đồng Nai. Tại hội nghị, đồng bào DTTS, trong đó có phụ nữ DTTS đã được nghe báo cáo viên giới thiệu về các tiện ích và hướng dẫn đồng bào DTTS cài đặt, sử dụng, đồng bộ các thông tin cá nhân và sử dụng ứng dụng định danh điện tử (VNeID) trên điện thoại. Bên cạnh đó, hướng dẫn cho đồng bào DTTS cách nhận diện và nâng cao nhận thức, cảnh giác trước âm mưu, thủ đoạn, cách thức, chiêu trò của các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng. Hoạt động này đã góp phần nâng cao nhận thức và trang bị kiến thức giúp đồng bào DTTS hiểu rõ tầm quan trọng và lợi ích của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là việc sử dụng các tiện ích trên ứng dụng VNeID.

Bà Trương Thị Ngọc Hạnh, Tổ trưởng Tổ Truyền thông cộng đồng xã Xuân Phú cho biết: UBND xã đã có tài liệu hướng dẫn người dân từng bước một. Ở các trường học cũng đã hướng dẫn cho phụ huynh. Các tổ công nghệ số cộng đồng ở cơ sở cũng đã tuyên truyền, “cầm tay chỉ việc”... Nhờ đó, đa phần phụ nữ DTTS đã nhận thức được tầm quan trọng và lợi ích của ứng dụng số, trong đó có VNeID. Một bộ phận phụ nữ DTTS trên địa bàn xã đã sử dụng được các tiện ích trên ứng dụng VNeID, biết cách đăng ký nhập học trực tuyến cho con, sử dụng ứng dụng số, bảo vệ bản thân an toàn trên không gian mạng…

Tuy nhiên, bà Hạnh cũng đề xuất, các cấp, các ngành tiếp tục tuyên truyền, nâng cao kỹ năng số góp phần đảm bảo an toàn cho phụ nữ DTTS trên không gian mạng. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền phải đúng đối tượng, đúng địa bàn; nội dung tuyên truyền phải phù hợp với trình độ nhận thức; thời gian tổ chức tuyên truyền phù hợp…

TẠO CƠ HỘI ĐỂ PHỤ NỮ DTTS THỰC HÀNH KỸ NĂNG SỐ

Chị Doanh Thị Thoa, Phó chủ tịch Hội LHPN xã Đak Nhau cho biết: Từ khi Hội LHPN tỉnh phát động Phong trào Bình dân học vụ số, Hội LHPN xã đã triển khai cho cán bộ chi, tổ hội, lực lượng hội viên nòng cốt. Từ những lực lượng này sẽ tuyên truyền cho hội viên, phụ nữ, trong đó có phụ nữ DTTS trong các buổi sinh hoạt; hoặc phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể xã tổ chức thành các nhóm đi đến từng thôn để tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, truy cập internet, cài đặt và sử dụng các ứng dụng mạng xã hội, tài khoản VNeID…

Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Đồng Nai khuyến khích cán bộ, hội viên, phụ nữ, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số chủ động tìm hiểu, nâng cao kiến thức, kỹ năng số. Ảnh: Nga Sơn

“Thời gian tới, Hội LHPN xã dự kiến sẽ thành lập một tổ hỗ trợ công nghệ số cho hội viên, phụ nữ. Tổ này sẽ đi từng thôn để hỗ trợ từng nhóm phụ nữ, giúp chị em, nhất là phụ nữ DTTS có thêm kiến thức, kỹ năng số” - chị Doanh Thị Thoa cho hay.

Trong Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè diễn ra mới đây, Tỉnh đoàn đã chỉ đạo Đoàn xã, phường triển khai các đội hình tình nguyện hỗ trợ người dân khi đến làm thủ tục hành chính tại trung tâm phục vụ hành chính công xã, phường. Bên cạnh đó, Tỉnh đoàn, Hội Sinh viên tỉnh đã tăng cường thêm tình nguyện viên về hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Đak Nhau và xã Lộc Thạnh.

Là một trong những tình nguyện viên tham gia hỗ trợ vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại xã Đak Nhau, anh Nguyễn Đình Tiến, sinh viên Trường đại học Công nghệ Đồng Nai cho biết: Trong thời gian tình nguyện tại xã Đak Nhau, anh đã cùng với tình nguyện viên tại xã Đak Nhau tích cực hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của xã. Đồng thời phối hợp với Đội hình Bình dân học vụ số của địa phương xuống các thôn tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, hỗ trợ người dân sử dụng các ứng dụng số, tích hợp các loại giấy tờ cá nhân, sử dụng ứng dụng VNeID một cách hiệu quả.

Theo bà Bùi Thị Hạnh, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh, Trưởng ban Công tác phụ nữ tỉnh: Để Phong trào Bình dân học vụ số do Hội LHPN tỉnh phát động trong tháng 7-2025 đem lại hiệu quả thiết thực, giúp hội viên, phụ nữ nói chung, phụ nữ DTTS nói riêng được tiếp cận, phổ cập kỹ năng số, sử dụng công nghệ thành thạo phục vụ cuộc sống, Hội LHPN tỉnh đã xác định rõ các mục tiêu, chỉ tiêu của năm và theo từng giai đoạn. Trong đó, hội lấy hội viên, phụ nữ làm trung tâm để triển khai thực hiện phong trào; linh hoạt, đa dạng các hình thức tổ chức các mô hình học tập, nội dung học tập sẽ được xây dựng phù hợp với từng nhóm phụ nữ.

Bên cạnh đó, Hội LHPN tỉnh cũng khuyến khích cơ sở tổ chức chương trình, hoạt động, sinh hoạt hội kết hợp chặt chẽ giữa hình thức trực tiếp và trực tuyến; duy trì kết nối qua các nhóm Zalo, Facebook để chia sẻ thông tin, hỗ trợ lẫn nhau. Phối hợp với lực lượng thanh niên giỏi công nghệ ở địa phương “cầm tay chỉ việc” hỗ trợ hướng dẫn hội viên, phụ nữ, trong đó có phụ nữ DTTS thực hành kỹ năng số. Đồng thời tuyên truyền, vận động hội viên, phụ nữ thành thạo kỹ năng số giúp đỡ hội viên, phụ nữ khác để cùng tiến bộ trong bối cảnh CĐS. Qua đó, giúp phụ nữ DTTS có cơ hội bình đẳng trong tiếp cận và sử dụng thành thạo các ứng dụng số, góp phần nâng cao đời sống, vị thế của phụ nữ DTTS vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn.

CĐS chỉ thật sự thành công khi đi cùng chuyển đổi nhận thức. Những mô hình “bình dân học vụ số”, “chi hội số”, “gia đình số”… đang được triển khai đã khơi dậy trong phụ nữ DTTS niềm tin và khát vọng mới - khát vọng làm chủ công nghệ để làm chủ cuộc đời. Khi công nghệ đến được với người dân vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, đó không chỉ là bước tiến của chuyển đổi số, mà còn là bước tiến của bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.

Nguyễn Tuyết - Nguyễn Hòa