Phụ nữ Việt Nam với hoạt động đổi mới sáng tạo

Hiện nay, Việt Nam và thế giới đang thực hiện nhiều hoạt động thúc đẩy sự hiểu biết, nhận thức về sở hữu trí tuệ cho doanh nhân, những nhà đổi mới sáng tạo nữ và phụ nữ nói chung.

Phụ nữ làm chủ trên 60% doanh nghiệp SME ở Việt Nam

Theo ông Hasan Kleib, Phó tổng giám đốc của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), phụ nữ làm chủ hơn 50% các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở các nước trên thế giới.

Ở Việt Nam, con số này là trên 60%. Do đó, phụ nữ là một trong những nhóm đối tượng được WIPO dành rất nhiều sự quan tâm, ngoài đối tượng giới trẻ và doanh nhân.

Còn theo ông Trần Lê Hồng, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN), tại Việt Nam, số lượng nguồn nhân lực nữ nghiên cứu khoa học ở Việt Nam có sự gia tăng và chiếm đến 46% tổng số nhân lực nghiên cứu phát triển của cả nước.

Có thể khẳng định sức sáng tạo của phụ nữ ngày càng mạnh mẽ và đa dạng, không chỉ thể hiện trong các lĩnh vực phim ảnh, âm nhạc, thời trang, thiết kế, điêu khắc, văn học, nghệ thuật mà còn cả trong các lĩnh vực thuộc khoa học tự nhiên như vật lý thiên văn, công nghệ nano, y học, trí tuệ nhân tạo và robot....

Những đóng góp của phụ nữ đã và đang góp phần nâng cao đời sống, làm thay đổi cuộc sống của nhân loại. Trong quá trình lao động, học tập và sinh sống; việc tôn trọng, xác lập và thực thi nghiêm túc quyền sở hữu trí tuệ của nữ giới sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa sức sáng tạo của con người nói chung và phụ nữ nói riêng.

Còn đó những rào cản vô hình về giới

Thông qua hoạt động nghiên cứu KH&CN và kinh doanh, nữ giới ngày một khẳng định được vị thế, vai trò của mình, từ đó nhận được rất nhiều sự ghi nhận và tôn vinh của Nhà nước, xã hội, cộng đồng. Tuy nhiên, khi thực hiện hoạt động đổi mới sáng tạo, phụ nữ cũng đã gặp phải không ít những rào cản, thách thức trong công việc, gia đình và xã hội.

Những rào cản này có thể đến từ quan điểm của cộng đồng, xã hội; cơ chế chính sách còn thiếu; những đãi ngộ đủ mạnh để động viên, khuyến khích các nhà khoa học nữ làm công tác nghiên cứu.

Thêm vào đó, quá trình phát triển công nghệ mạnh mẽ đang đặt ra những thách thức ngày càng lớn, đòi hỏi các nhà khoa học, doanh nhân nữ càng phải nỗ lực hơn nữa. Trong khi đó, phụ nữ vẫn phải cân bằng giữa công tác nghiên cứu khoa học và chăm sóc gia đình – một trong những điều được xã hội mặc định rằng đó là thiên chức lớn lao của họ.

Theo ông Trần Lê Hồng, khoảng cách giới trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là việc đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ không chỉ là vấn đề của riêng Việt Nam mà còn của rất nhiều nước trên thế giới.

Dẫn số liệu của WIPO, ông Trần Lê Hồng cho hay, chỉ 16,5% các nhà sáng chế đứng tên trên đơn đăng ký sáng chế quốc tế là phụ nữ, trong khi đó tại Hoa Kỳ, nam giới đăng ký nhiều gấp đôi so với nữ giới.

Đồng hành cùng phụ nữ trên con đường đổi mới sáng tạo

Nhận thức rõ về những khó khăn vất vả mà các doanh nhân nữ phải đối diện, Chính phủ Việt Nam đã và đang ban hành nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ các nhà đổi mới sáng tạo và doanh nhân nữ, trong đó có lĩnh vực sở hữu trí tuệ.

Bà Lê Thị Khánh Vân, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Khởi nghiệp của Hội Nữ trí thức Việt Nam cho biết nữ doanh nhân, nữ sáng tạo đã được tiếp cận với các chương trình hỗ trợ quốc tế, mặc dù mới chỉ dừng ở các hoạt động phổ biến kiến thức, hội thảo chung, nhưng cũng đã có hiệu ứng tốt tới các nữ khoa học.

Hội thảo "Vai trò của sở hữu trí tuệ đối với doanh nhân và các nhà đổi mới, sáng tạo nữ giới" ngày 7/9 (Ảnh: IP Việt Nam)

Bà Khánh Vân cũng đề xuất, trong thời gian tới, các cơ quan cần tăng cường hợp tác để cung cấp các chương trình đào tạo và hỗ trợ hoạt động đăng ký sở hữu trí tuệ cho phụ nữ Việt. Từ đó phụ nữ Việt Nam sẽ có một sân chơi công bằng về đổi mới sáng tạo ở cấp độ quốc tế.

Ngoài ra, các cơ quan cũng cần nghiên cứu, đề xuất thay đổi quy định pháp luật, điều ước và chính sách trong nước và quốc tế để giúp các nhà sáng chế, doanh nhân nữ có được vị thế thích hợp trong bối cảnh toàn cầu hóa không ngừng phát triển.

Đồng thời, các cơ quan cần hợp tác với các chính phủ, tổ chức công, hoặc các tổ chức, hiệp hội khác để thực hiện các hoạt động liên quan hỗ trợ các nhà sáng chế và doanh nhân nữ như: Diễn đàn, hội thảo, triển lãm quốc tế về sáng chế của nữ…

Trong khi đó, đại diện WIPO, ông Hasan Kleib cũng khẳng định rằngWIPO tôn trọng bình đẳng giới trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ và có nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ cho các nhà sáng tạo, doanh nhân nữ để giúp họ sử dụng sở hữu trí tuệ như một công cụ đắc lực cho hoạt động đổi mới sáng tạo.

Trong thời gian qua, những chương trình hỗ trợ phụ nữ đổi mới sáng tạo ở Việt Nam đã đạt được những thành quả nhất định.

Cụ thể, bà Tôn Ngọc Hạnh, Phó chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết: Đề án 939 của Hội đã thúc đẩy hơn 72.000 phụ nữ khởi nghiệp, 1451 doanh nghiệp và 523 hợp tác xã do phụ nữ làm chủ thành lập mới và gần 3000 ý tưởng, dự án khởi nghiệp…

Điều này đã mang đến cơ hội việc làm cho hàng nghìn người lao động khác (trong đó có nữ giới), góp phần thúc đẩy nền kinh tế và công bằng xã hội chung của đất nước.

Hường Hoàng