'Phù phép' bùn, rác ô nhiễm thành 'vật liệu san lấp mặt bằng': Bài 3 - 'Xử lý môi trường' kiểu 'đánh bùn sang ao'

Cảnh xe ben nhận bùn từ bãi trung chuyển gần đường Phan Chu Trinh

Một đêm “quay vòng” 3 chuyến

22h đêm một ngày cuối năm 2019, PV bám theo đoàn xe ben 3 chiếc, chạy từ một bãi xe ở quận Tân Phú, theo lộ trình Cộng Hòa - Phổ Quang - Phạm Văn Đồng - Phan Văn Trị - Trần Quý Cáp - Nơ Trang Long. Khi qua cầu Băng Ky (quận Bình Thạnh) đoàn xe quẹo phải đi vào đường Phan Chu Trinh.

Chạy trên đường Phan Chu Trinh được khoảng 150m thì tài xế giảm ga tấp vào lề phải. Xe 51C-718.83 lùi vào bãi đất trống đang ngổn ngang bùn thải, cho thấy đây là một công trường đang thi công và bãi đất này là nơi trung chuyển. Một người đàn ông ra hiệu cho tài xế dừng lại. Tài xế tắt máy vừa bước xuống xe thì chiếc xe cuốc đợi sẵn bắt đầu nổ máy.

Trong ánh điện lờ mờ của đèn đường, ống kính của PV vẫn ghi được cảnh tài xế xe cuốc này điều khiển từng gầu bùn bỏ vào thùng xe. Cứ thế khoảng 20 phút, khi chiếc xe cuốc ngưng hoạt động, một người đàn ông cầm vòi xịt nước rửa qua xe, trước khi tài xế nổ máy đánh xe ra đường Phan Chu Trinh, PV bám theo chiếc xe này. Khi đi hết đường Phan Chu Trinh, tài xế điều khiển xe lưu thông vào đường Nơ Trang Long, tiếp đến là đường Trần Quý Cáp rồi vào Phan Văn Trị, Lê Đức Thọ (quận Gò Vấp).

Đi hết địa bàn quận Gò Vấp, xe 51C-718.83 vượt qua cầu Trường Đai, chạy một mạch theo đường Lê Văn Khương, hết địa phận huyện Hóc Môn, xe vượt sang bên kia cầu Rạch Tra, rồi tiếp tục lưu thông theo tỉnh lộ 9, tiếp tục quẹo phải vào đường Võ Văn Bích (xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi), rồi dừng lại tại một bãi đất trống ven đường.

Tài xế lùi xe vào bên trong bãi đất đang ngổn ngang vừa bùn, vừa đất, vừa rác, nâng thùng xe đổ toàn bộ bùn thải từ thùng xe xuống đất. Đổ xong, tài xế tiếp tục điều khiển xe về đường Phan Chu Trinh nhận bùn thải. Trong một đêm xe 51C-718.83 quay vòng được 3 chuyến như vậy.

Tương tự, các đêm 11, 12, 13, 15/8/2019, bắt đầu từ 22h đêm hôm trước đến 4h sáng ngày hôm sau, PV bám theo được 25 xe ben chở bùn từ bãi đất trống ở ven đường Phan Chu Trinh về san lấp ở bãi đất nằm sát đường Võ Văn Bích (thuộc xã Bình Mỹ, Củ Chi) để san lấp mặt bằng.

Quyết định một đằng, làm một nẻo

Khoảng 22h30 đêm 13/8/2019, xe ben biển số 51C-718.83 nhận đầy bùn ở bãi đất ven đường Phan Chu Trinh rồi lưu thông ra đường Nơ Trang Long. Khi xe chạy đến ngã tư Tân Thới Hiệp (quận 12) thì dừng lại ven QL1, hướng về ngã tư An Sương. Xe ben tiếp tục lưu thông theo hướng QL1 - Tô Ký, rồi QL22, tiếp tục quẹo vào hương lộ 2, chạy khoảng 2km thì quẹo phải, sau đó quẹo trái vào một con hẻm lớn, ở đó có một cái ao rộng mênh mông (thuộc xã Tân Phú Trung, Củ Chi).

Tại đây, một người đàn ông cầm đèn pin ra hiệu cho xe lùi vào. Tài xế nâng thùng đổ toàn bộ bùn xuống ao. Tiếp cận người đàn ông này, PV được biết anh ta là người nhận san lấp ao cho chủ đất. “Cái gì san lấp cũng được miễn là đầy ao. Nhưng đất này đen quá, đã thế không đầy xe nên tôi hỏi lại chủ, nếu chủ đồng ý đổ bùn thì tiếp tục đổ”, người đàn ông nói.

Phiếu xuất bến cho từng xe đến lấy bùn ở dự án nạo vét cầu Rạch Lăng đi san lấp

Tương tự, 22h30 đêm 26/8/2019, xe ben biển số 51D-210.08 nhận đầy bùn ở bãi đất bên lề đường Phan Chu Trinh bắt đầu lăn bánh. PV bám theo. Chiếc xe này đi theo lộ trình Nơ Trang Long - Phan Văn Trị - Quang Trung (Gò Vấp) - QL1 - QL22 (quận 12), sau đó quẹo vào Nguyễn Văn Bứa (Hóc Môn), rồi đi theo hướng về ngã ba Giòng, vượt qua khỏi địa bàn huyện Hóc Môn để sang tỉnh Long An.

Xe tiếp tục vào KCN Xuyên Á thì dừng lại một khu đất được bao quanh tường rào. Khoảng 5 phút sau, bảo vệ ra mở cổng, chiếc xe chạy dưới màn đêm đen vào bên trong. Khoảng 15 phút sau xe 51D-210.08 từ bên trong chạy ra ngoài và lưu thông theo lộ trình cũ về nhận bùn tại nơi xuất phát ban đầu. Đêm 26/8, PV ghi nhận chiếc xe này chạy được 2 chuyến bùn về đây. Khi kim đồng hồ chỉ 5h sáng, tài xế đánh xe về bãi đậu ở xã Bà Điểm (huyện Hóc Môn).

Tổng cộng trong đêm 26/8/2019, PV bám theo 6 chuyến xe ben vận chuyển bùn từ bãi đất trống (là nơi tập kết bùn nạo vét) ở ven đường Phan Chu Trinh, về khu đất bên trong KCN Xuyên Á thuộc huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.

Bùn mà xe ben đến lấy và vận chuyển đi san lấp như đã nói ở trên, chính là bùn nạo vét Rạch Lăng đoạn từ cầu Băng Ky đến cầu Đỏ thuộc quận Bình Thạnh. Đây là dự án do Ban Quản lý dự án (QLDA) đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị làm chủ đầu tư, được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt theo Quyết định số 422/QĐ-SNN ngày 31/10/2018, với mục tiêu “Nạo vét thông thoáng dòng chảy cho tuyến rạch nhằm tăng khả năng thoát nước, giảm ngập úng cho khu vực và cải thiện môi trường”.

Theo thông tin mà Ban QLDA đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị cung cấp cho PV, chiều dài của rạch nạo vét 1.222m, số bùn nạo vét 33.760,18m3. Tổng kinh phí hơn 8,5 tỉ đồng, trong đó kinh phí nạo vét và vận chuyển đến điểm xử lý hơn 7,1 tỉ đồng. Nhà thầu thi công là Công ty TNHH TM-DV thi công xây dựng cầu đường Hồng An (trụ sở ở quận 11).

Đơn vị tư vấn giám sát là Công ty TNHH Tư vấn xây dựng thương mại Đại Phú Thành. Thời gian thi công từ ngày 26/6/2019 đến ngày 24/9/2019. Theo công bố, “33.760,18m3 bùn nạo vét ở dự án này sẽ được vận chuyển về Đa Phước, xử lý tại Nhà máy xử lý bùn thải Sài Gòn Xanh”.

Quy định rất rõ ràng như vậy, nhưng từ 11-26/8/2019, PV bám theo được 32 xe ben chở đầy bùn nạo vét ở dự án này, mang đi san lấp mặt bằng ở Củ Chi và KCN Xuyên Á, thuộc huyện Đức Hòa, Long An.

Hoài Nam