'Phủ sóng' xe điện: Bức tranh toàn cảnh tại Việt Nam

Tiềm năng phát triển mạnh mẽ

Việt Nam cùng 147 quốc gia đã ký cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP 26). Điều này cho thấy Việt Nam đang rất nỗ lực để giải toán khó về ô nhiễm môi trường do phương tiện giao thông truyền thống gây ra.

Mới đây Thủ tướng Chính Phủ cũng đã phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải, với mục tiêu tổng thể là phát triển hệ thống giao thông xanh. Đến năm 2050, Việt nam đặt mục tiêu sẽ chuyển dịch phương tiện giao thông đường bộ sử dụng điện theo hướng 100%.

Việt Nam là thị trường tiềm năng để phát triển xe điện.

Việc ứng dụng, tiếp nhận chuyển giao và phát triển công nghệ xanh, công nghệ thân thiện môi trường trong lĩnh vực công nghiệp nặng là một trong những chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước nhằm đảm bảo giảm phát thải khí nhà kính, chống biến đổi khí hậu toàn cầu.

Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 cũng đã xác định rõ việc khuyến khích sản xuất các dòng xe thân thiện môi trường như xe tiết kiệm nhiên liệu, xe hybrid, xe sử dụng nhiên liệu sinh học, xe chạy điện để đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn khí thải theo lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và phát triển ngành công nghiệp ôtô đồng bộ với phát triển hạ tầng giao thông. Cùng với đó, Nghị quyết số 136/NQ-CP ngày 25/9/2020 của Chính phủ về phát triển bền vững đã đề ra giải pháp: “Đẩy mạnh sử dụng nhiên liệu sạch đối với phương tiện giao thông cơ giới”.

Nhìn vào thực tế chỉ số ô nhiễm không khí tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thường xuyên nằm ở mức cao. Một trong số các nguyên nhân chính là do khí thải từ các phương tiện xăng dầu và diesel. Do đó, việc thúc đẩy xe điện không chỉ góp phần giúp Việt Nam cải thiện sức khỏe người dân mà còn đạt được các mục tiêu giảm biến đổi khí hậu.

Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết phương tiện giao thông cá nhân tại Việt Nam chiếm tỉ trọng lớn trong những nguyên nhân dẫn tới ô nhiễm không khí, ô nhiễm bụi mịn PM2.5, phát thải CO2. Một số nghiên cứu cũng cho thấy để giảm thiểu khí nhà kính và đạt Net Zero 2050 thì chuyển đổi năng lượng xanh là việc bắt buộc. Xu thế không thể đảo ngược trên toàn thế giới. Chuyển đổi sang xe điện được coi như bước đi tiền đề để “xanh hóa” giao thông tại Việt Nam, nhất là ở các thành phố lớn.

Thị trường xe điện sôi động

Việt Nam là vùng đất màu mỡ để phát triển xe điện. Theo đó thị trường xe ô tô điện Việt Nam đã nhận được nhiều tín hiệu tích cực từ người tiêu dùng. Nhiều chuyên gia đánh giá rằng, việc phát triển xe điện đang tạo ra một "cơ hội vàng" để Việt Nam thay đổi toàn cảnh bức tranh ngành công nghiệp ô tô.

BMI Research - Đơn vị nghiên cứu của công ty chuyên về xếp hạng tín dụng Fitch Solutions đã dự đoán doanh thu xe điện tại Việt Nam trong năm 2023 có thể tăng gấp đôi năm 2022, đạt 18.000 chiếc. Ngoài ra, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam cũng đưa ra những tín hiệu đáng mừng cho thấy vào năm 2028, số xe điện được đăng ký tại Việt Nam đạt 1 triệu chiếc, vào năm 2040 là 3,5 triệu chiếc. Tại Việt Nam, số liệu tính tới tháng 8/2002 cả nước đã có 3.000 ô tô điện được sản xuất lắp ráp, nhập khẩu, tăng 20 lần năm 2019.

Đón đầu xu thế, VinFast là thương hiệu xe Việt Nam có “số má” trên thị trường xe điện thế giới. Sau 5 năm hoạt động, hãng đã tuyên bố dừng sản xuất xe xăng để tập trung hoàn toàn vào xe điện cho thấy tầm nhìn dài hạn với phương tiện xanh này. Báo cáo kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2023, VinFast đã bàn giao 11.638 xe ô tô điện, chỉ tính riêng tháng tháng 6/2023 đã là 3.155 xe.

Xe điện dần lấy được lòng tin ở người Việt.

Đến tháng 4/2021, Taxi Xanh SM ra đời với đội hình 100% là xe ô tô điện. VinFast cũng nhanh chóng hợp tác với Be Group để tích hợp dịch vụ app, còn ứng dụng giao đồ ăn Baemin thì hợp tác với xe máy, xe đạp điện DatBike. VinBus cũng đã có mặt tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng từ tháng 4/2021.

Hay mới đây nhất Xanh SM đã chính thức ra mắt dịch vụ gọi xe máy điện có tên Xanh SM Bike tại Hà Nội. Dự kiến dịch vụ này sẽ triển khai trên 5 tỉnh thành với số lượng 60.000 xe.

Việt Nam với số dân hơn 10 triệu người là thị trường đầy tiềm năng cho xe điện phát triển. Đây vừa là cơ hội vừa thách thức, xe điện được coi là sạch khi được cung cấp bởi nguồn năng lượng sạch và quá trình xử lý pin thải thân thiện với môi trường.

Phạm Thu