Phục hồi chức năng cho người nhiễm Covid-19 hôn mê hoặc nguy kịch
Theo hướng dẫn phục hồi chức năng bệnh viêm đường hô hấp cấp tính do SARS-CoV-2 (Covid - 19) của Bộ Y tế, đối với người bệnh hôn mê hoặc nguy kịch không thể thực hiện được thì người điều trị (kỹ thuât viên phục hồi chức năng, điều dưỡng) thực hiện các kỹ thuật sau:
a) Kỹ thuật Điều chỉnh tư thế người bệnh:
- Mục đích của kỹ thuật: thư giãn cơ hoành giúp hô hấp dễ dàng hơn.
- Thực hiện Kỹ thuật:
+ Đặt người bệnh ngồi hơi gập người về phía trước hoặc nằm đầu cao 30º - 60º, khớp gối hơi gập.
+Trường hợp ARDS nặng, thở máy đặt người bệnh nằm sấp khi có chỉ định của bác sĩ điều trị.
+ Thực hiện lăn trở thường xuyên 2 giờ/ lần, kiểm tra tình trạng da, đặc biệt các điểm tỳ đè.
+ Nên để người bệnh nằm đệm hơi để phòng loét.
+ Thực hiện ngày 3 lần (sáng, chiều, tối)
b) Kỹ thuật Tập vận động thụ động
- Mục đích của kỹ thuật: nâng cao thể lực, tăng cường khả năng vận động, duy trì cân bằng cơ, ngăn ngừa co rút khớp và ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT).
- Thực hiện kỹ thuật: Đối với những người bệnh hôn mê hoặc liệt cơ thì tiến hành tập vận động thụ động các khớp vai, khớp khuỷu tay, khớp cổ tay, khớp háng, khớp gối, khớp cổ chân trong tầm vận động của mỗi khớp. Tập theo tầm vận động khớp. Thời gian thực hiện tối thiểu 15 phút.
c) Kỹ thuật dẫn lưu tư thế - Mục đích: Phòng tích tụ các chất đờm rãi và dẫn lưu các đờm dịch ra ngoài
- Kỹ thuật: điều chỉnh tư thế sao cho vùng phổi tổn thương lên trên và có ứ đọng dịch lên trên (có thể dựa vào phim Xquang ngực để đánh giá)
- Thời gian thực hiện 10-15 phút tùy tình trạng người bệnh
d) Kỹ thuật vỗ, rung lồng ngực
- Mục đích của kỹ thuật: làm rung cơ học và làm long đờm ứ đọng. Vỗ sẽ tạo nên sóng cơ học tác động qua thành ngực chuyển vào phổi. Rung có tính chất cơ học làm long đờm và đờm di chuyển vào phế quản rộng hơn và thoát ra ngoài
- Thực hiện kỹ thuật: vỗ áp dụng trên thành ngực ở vị trí tương ứng với các phân thùy phổi có chỉ định dẫn lưu. Thời gian vỗ lồng ngực 10-15 phút tùy thuộc tình trạng người bệnh
e) Kỹ thuật thở có trợ giúp
- Mục đích của kỹ thuật: giúp tống thải đờm từ các phế quản nhỏ ra đường thở lớn. - Thực hiện Kỹ thuật: ép bàn tay vào lồng ngực theo hướng di chuyển của khung sườn ở thì thở ra của người bệnh.
Lưu ý: Người điều trị ghi chép hồ sơ bệnh án và các lưu ý về kỹ thuật cũng như tình trạng người bệnh đặc biệt thực hiện kỹ thuật đối với những người có bệnh kèm theo, người cao tuổi.
