Phục hồi chức năng – lĩnh vực được Chính phủ đặc biệt quan tâm

Trước thềm Hội nghị Hội nghị Khoa học Phục hồi chức năng toàn quốc năm 2025, Bệnh viện Điều dưỡng Phục hồi chức năng Trung ương và Hội Phục hồi chức năng Việt Nam đã tổ chức thành công 4 phiên hội thảo và tập huấn chuyên sâu thu hút hơn 200 đại biểu tham dự ngay tại trụ sở Bệnh viện.

Sự kiện không chỉ là dịp tổng kết chặng đường hơn hai năm triển khai Chương trình phát triển hệ thống PHCN giai đoạn 2023–2030, mà còn là diễn đàn khoa học thể hiện tư duy đổi mới mạnh mẽ của ngành: chuyển từ mô hình truyền thống sang mô hình thông minh, kết hợp công nghệ – chuyên môn – hợp tác quốc tế nhằm nâng cao chất lượng điều trị và tiếp cận của người dân.

Hội nghị Khoa học Phục hồi chức năng toàn quốc năm 2025 - đánh dấu bước ngoặt chuyển đổi công nghệ của ngành

Tiến sĩ Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) nhấn mạnh rằng phục hồi chức năng đang ngày càng giữ vị trí trọng yếu trong hệ thống y tế. Quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ và Bộ Y tế là xây dựng PHCN thành một lĩnh vực nòng cốt, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân và phục hồi thể chất – tinh thần cho người bệnh sau điều trị.

Theo Tiến sĩ Vương Ánh Dương, PHCN không chỉ gắn với bệnh viện mà phải được phát triển đồng bộ trong các cơ sở khám chữa bệnh, trung tâm trợ giúp xã hội, cơ sở nuôi dưỡng và đặc biệt là hệ thống PHCN dựa vào cộng đồng. Việt Nam hướng tới mục tiêu tiếp cận ngang tầm với các nước tiên tiến trong khu vực, thông qua việc chuẩn hóa mạng lưới, nâng cao năng lực chuyên môn và ứng dụng công nghệ hiện đại.

Tinh thần đó cũng chính là nền tảng để ngành PHCN triển khai đồng bộ Quyết định 569/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, vốn được xem là văn bản pháp lý quan trọng nhất của lĩnh vực này trong nhiều năm qua.

Tại hội nghị, các báo cáo cho thấy sau hơn hai năm thực hiện Chương trình quốc gia 569, mạng lưới PHCN của Việt Nam đã có những bước phát triển đáng ghi nhận.

Mạng lưới cơ sở được mở rộng, từ trung ương tới địa phương. Nhiều khoa và trung tâm PHCN tại tuyến tỉnh, tuyến huyện đã được nâng cấp, bổ sung thiết bị, tăng cường nhân lực. Nhờ đó, người dân có thể tiếp cận dịch vụ chất lượng ngay tại địa phương, hạn chế tình trạng chuyển tuyến không cần thiết.

Hệ thống y tế cơ sở được tăng cường năng lực. Nhiều trạm y tế xã đã được đào tạo về phát hiện sớm – can thiệp sớm các rối loạn phát triển, khuyết tật bẩm sinh và các di chứng sau bệnh lý thường gặp như đột quỵ, chấn thương, phẫu thuật chỉnh hình.

Đào tạo nhân lực có bước tiến rõ rệt. Đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên, điều dưỡng PHCN được chuẩn hóa bằng các khóa đào tạo liên tục, hợp tác quốc tế. Nhiều kỹ thuật viên trẻ được tiếp cận sớm với công nghệ trị liệu tiên tiến, mở ra thế hệ mới cho ngành.

Hợp tác quốc tế ngày càng sâu rộng, đặc biệt với Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan – những quốc gia có kinh nghiệm phát triển PHCN từ nhiều thập kỷ.

Những kết quả trên cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của ngành trong việc mở rộng mạng lưới, tăng năng lực chuyên môn, hướng tới mục tiêu bao phủ dịch vụ PHCN toàn diện cho người dân.

Với gần 700 đại biểu đến từ khắp các tỉnh thành, cùng các chuyên gia quốc tế, hội nghị năm 2025 được đánh giá là sự kiện khoa học lớn nhất trong lịch sử ngành PHCN Việt Nam. Số lượng báo cáo gửi về, nội dung nghiên cứu và quy mô các phiên thảo luận đều vượt trội so với các kỳ trước.

Ban tổ chức cho biết hội nghị năm nay được cấu trúc thành: 70 báo cáo khoa học, trong đó nhiều đề tài mang tính tiên phong; 4 workshop đào tạo chuyên sâu, tập trung vào kỹ thuật mới; 3 phiên chuyên đề về robot trị liệu, quản lý tiểu không tự chủ, và trị liệu đau mạn tính; 2 phiên vệ tinh do các đơn vị quốc tế hỗ trợ; 12 phiên chuyên sâu trải dài từ can thiệp sớm, PHCN tim – phổi, PHCN thần kinh, hoạt động trị liệu, đến ngôn ngữ trị liệu.

Nhiều đại biểu đánh giá việc tổ chức đa dạng phiên khoa học cho phép người tham dự lựa chọn chủ đề phù hợp, đồng thời tạo cơ hội thảo luận sâu, thiết thực.

Sự hiện diện của các chuyên gia nước ngoài cũng là điểm nhấn, không chỉ chia sẻ mô hình thành công mà còn cam kết hỗ trợ đào tạo nhân lực và chuyển giao kỹ thuật trong những năm tới.

Dấu ấn công nghệ: từ robot trị liệu đến trí tuệ nhân tạo (AI)

Một trong những chủ đề nổi bật nhất của Hội nghị PHCN toàn quốc 2025 là sự bùng nổ của các giải pháp công nghệ cao trong điều trị.

AI cá thể hóa điều trị

Các chuyên gia trình bày nhiều nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào phân tích vận động, dự báo khả năng phục hồi và thiết kế bài tập trị liệu theo từng cá nhân. Thay vì phác đồ “đồng dạng”, hệ thống AI dựa trên dữ liệu vận động, dáng đi, biên độ khớp… sẽ đề xuất bài tập phù hợp nhất với bệnh nhân.

Điều này giúp rút ngắn thời gian điều trị và nâng cao chất lượng phục hồi.

Hệ thống camera – cảm biến đánh giá chính xác

Nhiều báo cáo đề cập đến việc sử dụng camera phân tích dáng đi 3D, cảm biến vận động và nền tảng dữ liệu lớn. Những công cụ này cho phép: Ghi lại chính xác chuyển động; Đo lường tiến triển của người bệnh; Hỗ trợ bác sĩ điều chỉnh phác đồ kịp thời.

Tele-Rehab – phục hồi từ xa

Phục hồi chức năng từ xa cũng nhận được sự quan tâm lớn. Bằng nền tảng số, bác sĩ tuyến trên có thể kết nối với tuyến dưới hoặc hướng dẫn bệnh nhân tập tại nhà thông qua các bài tập có giám sát kỹ thuật số.

Tele-Rehab giúp: Giảm tải bệnh viện; Hỗ trợ vùng sâu – vùng xa; Duy trì liên tục quá trình điều trị.

Công nghệ tiên tiến khác

Ngoài AI, hội nghị còn giới thiệu: Robot hỗ trợ vận động chi dưới – chi trên; Kích thích từ trường xuyên sọ trong điều trị trầm cảm – rối loạn vận động; Công nghệ hỗ trợ trị liệu đau mạn tính. Những kỹ thuật này đang được thử nghiệm ở nhiều bệnh viện lớn và được kỳ vọng sẽ sớm đưa vào sử dụng rộng rãi.

Mặc dù công nghệ được nhấn mạnh, các chuyên gia tại hội nghị đều thống nhất rằng công nghệ chỉ là công cụ. Điều quyết định hiệu quả vẫn là chuyên môn và thái độ của người thầy thuốc.

Nhiều ý kiến cho rằng ứng dụng số hóa và AI sẽ giúp bác sĩ giảm bớt khối lượng công việc thủ công, từ đó dành nhiều thời gian hơn cho việc hướng dẫn, động viên tinh thần người bệnh – yếu tố rất quan trọng trong PHCN.

Trong bối cảnh ngành y tế chuyển đổi số mạnh mẽ, việc cân bằng giữa công nghệ và y đức được xem là yêu cầu bắt buộc.

Hội nghị Khoa học PHCN toàn quốc năm 2025 không chỉ là sự kiện tổng kết, mà còn là minh chứng cho sự trưởng thành của ngành. Với quy mô lớn chưa từng có, đa dạng chủ đề và sự tham gia của nhiều tổ chức quốc tế, hội nghị đã: Mở rộng kết nối mạng lưới chuyên môn; Tạo diễn đàn học thuật uy tín; Định hướng phát triển theo hướng chuẩn hóa – hiện đại hóa; Đưa PHCN Việt Nam tiệm cận xu hướng quốc tế.

Với sự quyết tâm của Chính phủ, nỗ lực của ngành y tế và tốc độ phát triển của công nghệ, ngành PHCN Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá, trở thành một lĩnh vực y tế hiện đại, nhân văn và bắt kịp chuẩn mực khu vực.

TP