Phúc thẩm vụ án 'gà lôi trắng': Pháp luật cần được áp dụng một cách linh hoạt trong khuôn khổ

Đã kịp thời sửa sai bản án cấp sơ thẩm

Luật sư Lê Hồng Hiển (Hãng luật Lê Hồng Hiển) cho biết, theo quyết định của Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên, phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ anh Thái Khắc Thành nuôi “gà lôi sẽ” được đưa ra xét xử vào ngày 19/9.

Hiện vợ chồng anh Thành đã cùng với luật sư Lê Hồng Hiển đến Tòa án nhân dân tỉnh thực hiện việc sao chụp hồ sơ vụ án và nhận quyết định đưa vụ án ra xét xử.

Luật sư Hiển đánh giá đây là một vụ án đặc biệt, nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận, nhất là khi liên quan đến chính sách pháp luật mới, thông tư 27 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc phân loại gà lôi trắng. Trước mắt còn nhiều "gian nan", nhưng với vai trò luật sư bào chữa, luật sư Hiển khẳng định sẽ nỗ lực hết mình để bảo vệ công lý và quyền lợi hợp pháp cho thân chủ.

Luật sư Lê Hồng Hiển (thứ 2 bên phải) cùng vợ chồng anh Thái Khắc Thành tại TAND tỉnh Hưng Yên.

Anh Thái Khắc Thành (quê Nghệ An) bị TAND cấp sơ thẩm ở Hưng Yên tuyên phạt 6 năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”. Sau khi tuyên án, dư luận phát hiện Hội đồng xét xử đã không cập nhật một Thông tư mới có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong đó điều chỉnh danh mục các loài động vật quý hiếm. Theo quy định mới, loài “gà lôi trắng” anh Thành nuôi không còn thuộc nhóm IB (nhóm được bảo vệ nghiêm ngặt về mặt pháp luật).

Một nguyên Thẩm phán dày dạn kinh nghiệm nêu quan điểm, lẽ ra tòa nên tuyên một bản án "do chuyển biến tình hình của pháp luật nên miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo Thái Khắc Thành".

Mặc dù sau đó, Viện Kiểm sát đã có động thái kịp thời bằng việc "kháng nghị" song bản án sơ thẩm đã khiến dư luận hoài nghi về năng lực chuyên môn, bản lĩnh nghề nghiệp cũng như sự thấu hiểu chính sách pháp luật mới của một bộ phận cán bộ tiến hành tố tụng.

Những sai lệch trong áp dụng pháp luật có thể được sửa chữa ở các cấp xét xử tiếp theo nhưng vẫn là “vết trượt” nghiêm trọng, làm tổn hại đến uy tín của cơ quan tư pháp và xói mòn niềm tin của Nhân dân đối với công lý.

Luật sư Đặng Xuân Cường.

Hành vi phạm tội chưa được cân nhắc đầy đủ

Luật sư Đặng Xuân Cường (Trưởng Ban Hình sự - Công ty Luật TNHH TAT LawFirm) cho hay, hệ thống tố tụng nước ta đã có nhiều tiến bộ tại các đô thị lớn. Tuy nhiên, vẫn còn sự chênh lệch đáng kể giữa năng lực lý thuyết và khả năng ứng dụng thực tiễn ở một số địa phương bị thiếu nguồn lực.

Có những cán bộ rất am hiểu pháp luật nhưng khi xử lý các vụ án cụ thể, đặc biệt là những vụ có yếu tố dư luận, yếu tố kinh tế, hoặc khi điều hành phần tranh luận tại phiên tòa lại bộc lộ hạn chế về kỹ năng, đánh giá chứng cứ thiếu tính độc lập...

Luật sư Cường đánh giá, vụ án “gà lôi trắng” là minh chứng cho thấy vai trò đánh giá bối cảnh, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội chưa được cân nhắc đầy đủ. Pháp luật cần được áp dụng một cách linh hoạt trong khuôn khổ, nhưng nếu tiếp cận vấn đề một chiều, thiếu góc nhìn xã hội, thiếu phản biện, dễ dẫn đến những quyết định gây tranh cãi.

“Tôi cho rằng không có yếu tố cố ý làm sai, nhưng rất có thể ‘có sự quá thận trọng’, hoặc áp lực từ nhận thức trách nhiệm nghề nghiệp theo hướng ‘cứ an toàn là được’. Trong một số trường hợp, tâm lý này khiến cho phán quyết thiếu đi cái ‘tình’, xa rời bản chất nhân văn của pháp luật”, luật sư Đặng Xuân Cường nhận định.

Luật sư Trần Xuân Tiền (Trưởng Văn phòng luật sư Đồng Đội) nhìn nhận, trình độ và năng lực của đội ngũ cán bộ tiến hành tố tụng hiện chưa đồng đều ở một số địa phương; tư duy xử lý vụ việc đôi khi cứng nhắc, mang nặng tính kinh nghiệm hơn là dựa trên cơ sở pháp lý chặt chẽ. Điều này dẫn đến việc áp dụng pháp luật thiếu thuyết phục, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ oan sai.

Hoàng An