Phương Tây ồ ạt tấn công kinh tế, Nga bơm tiền mặt dồi dào vào thị trường nội địa, doanh nghiệp nỗ lực 'sống sót'

Kinh tế Nga bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt từ phương Tây. Khi Nga cố gắng đối phó với tình trạng thiếu hụt linh kiện sản xuất do lệnh trừng phạt, các doanh nghiệp tư nhân mới đã 'mọc lên'. (Nguồn: RIA Novosti)

Các chuyên gia dự báo, Nga có thể giảm tới 20% chi tiêu vốn trong năm 2022. Nhưng nhờ xuất khẩu và doanh nghiệp nội địa, năm ngoái, chi tiêu vốn của quốc gia này đã tăng 6%. Song, giống như việc phương Tây hạn chế xuất khẩu chặt chẽ hơn làm giảm doanh thu cho Điện Kremlin, hoạt động đầu tư cũng bị ảnh hưởng.

Ngân hàng trung ương Nga và Bộ Kinh tế nước này dự đoán, đầu tư tài sản cố định năm 2023 sẽ ổn định hoặc chỉ suy giảm nhẹ. Nhưng Bloomberg Economics cho rằng, đầu tư vào tài sản cố định sẽ giảm 5% vào năm 2023 - một lực cản lớn đối với nền kinh tế.

Theo nhà kinh tế Olga Belenkaya tại Công ty dịch vụ tài chính Finam ở Moscow, thu nhập của các công ty giảm. Áp lực từ các lệnh trừng phạt sẽ kìm hãm động lực tăng trưởng và sẽ tạo ra sự không chắc chắn cho nền kinh tế. Điều này có khả năng dẫn đến tình trạng sụt giảm chi tiêu, dù quy mô nhỏ hơn so với dự báo năm 2022.

Nhà kinh tế Olga Belenkaya nói: "Có vẻ như đầu tư của chính phủ và các tập đoàn nhà nước hỗ trợ có thể tăng nhưng đầu tư của khu vực tư nhân sẽ giảm".

Nguồn vốn dồi dào, đầu tư để tồn tại

Khi Nga cố gắng đối phó với tình trạng thiếu hụt linh kiện sản xuất do lệnh trừng phạt, các doanh nghiệp tư nhân mới đã "mọc lên". Nhiều doanh nghiệp được hỗ trợ bởi các khoản vay hoặc trợ cấp của nhà nước.

Tại khu vực Pskov phía Tây nước Nga, một nhà máy dự kiến sẽ sản xuất pin công nghiệp để giúp thay thế hàng nhập khẩu. Doanh nghiệp hóa chất khác cũng được thành lập tại Chuvashia trên sông Volga để sản xuất hydro peroxide với số lượng đủ để đáp ứng nhu cầu trong nước. Hay gần Moscow, các cơ sở bắt đầu sản xuất thiết bị thủy lực và dược phẩm.

Maria Romanovskaya là một trong số những doanh nhân hiện đang chờ đợi sự hỗ trợ của nhà nước để thành lập một nhà sản xuất mỹ phẩm. Cô đã nộp đơn xin chính phủ tài trợ, với kế hoạch đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và chuyển từ sản xuất theo hợp đồng sang phát triển dây chuyền sản xuất bán tự động.

Maria Romanovskaya nói: “Có một số tiền khổng lồ được phân bổ cho vấn đề này. Chúng tôi đủ điều kiện nhận hai chương trình hỗ trợ của nhà nước và tôi đã đăng ký một chương trình".

Sự biến mất của nhiều mặt hàng nhập khẩu đã trở thành một trong những động lực giúp doanh nhân, doanh nghiệp Nga tự chủ.

Tiền mặt mà chính phủ và các công ty hiện đang đổ vào nền kinh tế cũng phản ánh sự cấp bách của việc phát triển cơ sở hạ tầng mới cho thương mại, sau khi Nga phải từ bỏ các tuyến đường đến các thị trường phương Tây, từng tiêu tốn hàng trăm tỷ USD để xây dựng.

Việc xoay trục khỏi các khách hàng truyền thống của Nga có nghĩa là những công ty như Gazprom PJSC phải tăng gấp đôi chương trình đầu tư, với kế hoạch tăng chi tiêu vốn lên mức kỷ lục vào năm 2023 để tài trợ cho việc tái định hướng xuất khẩu về phía Đông.

Nhà kinh tế Tatiana Orlova của Oxford Economics cho biết: "Xu hướng đầu tư vào tài sản cố định sẽ còn kéo dài trong vài năm nữa".

Năm 2022, nắm bắt nguồn lợi lớn từ giá cả hàng hóa cao, lĩnh vực khai khoáng đã trở thành động lực đầu tư lớn nhất.

Năm ngoái, Severstal PJSC, một trong những nhà sản xuất thép lớn nhất của Nga, đã giữ chi phí vốn hầu như không đổi và chuyển đầu tư ra các dự án có nguy cơ gián đoạn nguồn cung thiết bị hoặc hạn chế xuất khẩu. Năm nay, Severstal đang phát triển công nghệ sử dụng trong khai thác kim loại và các ngành liên quan.

Các tổ chức cho vay nhà nước như VTB Bank PJSC và Ngân hàng Nông nghiệp Nga cũng đang đầu tư tương tự để thay thế phần mềm nước ngoài bằng các sản phẩm nội địa.

Sự dồi dào của tiền mặt tại Nga có nghĩa là nguồn vốn đang sẵn có cho các lĩnh vực dự định được đầu tư trước đây. Chỉ riêng chương trình cho vay ưu đãi của nhà nước đã có thể cung cấp khoảng 300 tỷ Ruble (4,3 tỷ USD) cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Cần phải tiến lên phía trước

Tuy nhiên, chi phí để độc lập kinh tế sẽ tăng lên theo thời gian. Rất có thể Nga sẽ phải chấp nhận mua các sản phẩm đắt đỏ hơn và chất lượng kém hơn. Và đối với hầu hết các công ty, trọng tâm bây giờ là sống sót hơn là phát triển.

Một cuộc khảo sát của Ngân hàng Nga cho thấy, trong số các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chỉ 25% dự định tăng chi tiêu vốn. Đối với các công ty lớn, tỷ lệ này là 30%.

Tuy nhiên, với nhiều doanh nghiệp, sự lựa chọn là làm ngay bây giờ.

Sergey Yanchukov, người sở hữu tập đoàn Mangazeya, kinh doanh nhiều lĩnh vực từ khai mỏ đến bất động sản cho biết, kế hoạch chi tiêu của họ đang đi đúng hướng. Nhóm phụ trách vàng đã gặp nhau nhiều lần trong suốt năm ngoái để xem xét các rủi ro và vạch sẵn kịch bản.

Ông Sergey Yanchukov cho biết, kết luận của họ là “cần phải tiến lên phía trước” và đầu tư cho tương lai. "Thời kỳ khó khăn sẽ qua đi, trong khi các dự án vẫn sẽ tồn tại. Vì vậy, chúng tôi sẽ không dừng lại bất cứ điều gì", ông khẳng định.

(theo Bloomberg)

Linh Chi