'Quản chặt' hàng hóa trên nền tảng số và thương mại truyền thống
Từ 1/4/2021 đến hết tháng 12/2025, lực lượng quản lý thị trường (QLTT) tiếp tục triển khai mạnh mẽ công tác đấu tranh, phòng chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) bao gồm cả thương mại truyền thống và trên nền tảng số.
Theo kế hoạch, phấn đấu năm 2021, 100% các siêu thị, trung tâm thương mại tại thành phố lớn như TP. Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh… và các sàn giao dịch thương mại điện tử như Lazada, Shopee.. cam kết không kinh doanh, bày bán công khai hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền SHTT.
Theo Tổng cục QLTT, hàng giả, hàng nhái có mặt ở rất nhiều phân khúc của thị trường, từ các cửa hàng tạp hóa trên các phiên chợ vùng sâu, vùng xa, đến hè phố các đô thị, thậm chí len lỏi, trà trộn vào cả những trung tâm thương mại sầm uất, siêu thị cao cấp ở những đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. Đặc biệt, các nhãn hàng, các hãng sản xuất có uy tín, có thương hiệu, được người tiêu dùng ưa chuộng đều có nguy cơ bị làm giả, làm nhái dưới dạng sao chép kiểu dáng, các chỉ dẫn địa lý giả mạo, xâm phạm nhãn hiệu như: Adidas, Dior, Gucci, Chanel, Hermes, Louis Vuitton… tập trung nhiều vào các mặt hàng thời trang như quần áo, giày dép, túi ví, thắt lưng, đồng hồ.
Với việc triển khai quyết liệt và đổi mới phương thức kiểm tra, kiểm soát của lực lượng QLTT theo Quyết định 3972/QĐ-TCQLTT ngày 29/11/2019 của Tổng cục QLTT, năm 2020, tại hầu hết các địa bàn nổi cộm, tình trạng vi phạm đã giảm đáng kể so với trước đây, ý thức chấp hành pháp luật của các cá nhân, tổ chức sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh dần được cải thiện. Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Trần Hữu Linh – Tổng Cục trưởng Tổng cục QLTT, kết quả này chưa thực sự bền vững, tại nhiều địa bàn tình trạng bày bán công khai, ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường đầu tư, kinh doanh và du lịch.
Để tiếp tục duy trì và phát huy những kết quả ban đầu, kịp thời phát hiện, ngăn chặn những vi phạm mới phát sinh trên thị trường, Tổng cục QLTT đã ban hành Quyết định số 888/QĐ-TCQLTT ngày 22/3/2021 về Kế hoạch đấu tranh, phòng chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa xâm phạm quyền SHTT giai đoạn 2021- 2025 (Quyết định số 888).
Mục tiêu của Kế hoạch này là vận động, tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật kết hợp với việc ký cam kết đối với các cơ sở kinh doanh truyền thống, cũng như trong thương mại điện tử; các cơ quan, tổ chức quản lý chợ- trung tâm thương mại, tuyến phố, phường, xã, thôn, xóm, làng nghề, hội, hiệp hội ngành nghề… nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm và ý thức chấp hành pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh đó, lực lượng QLTT thông qua các hoạt động kiểm tra, xử lý ngăn chặn triệt để tình trạng sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền SHTT. Đồng thời gắn trách nhiệm quản lý theo địa bàn của công chức, đơn vị QLTT địa phương, nhất là vai trò, trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu đơn vị QLTT.
Ông Trần Hữu Linh cho biết, đây là 1 kế hoạch dài hơi, với mục tiêu cụ thể cho từng năm. Cục QLTT các tỉnh, thành phố sẽ phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan tại địa phương triển khai hiệu quả các hoạt động tuyên truyền, vận động, phổ biến pháp luật, ký cam kết, quy chế phối hợp đối với các cơ sở kinh doanh, sàn thương mại điện tử và các cơ quan, đơn vị liên quan trên địa bàn. Bên cạnh đó, các đơn vị QLTT chủ động phối hợp với các doanh nghiệp, đại diện chủ thể quyền, các sàn thương mại điện tử cung cấp đường dây nóng, đầu mối liên hệ để hỗ trợ các cơ sở kinh doanh phân biệt hàng thật, hàng giả, chủ động đấu tranh phòng chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền SHTT; chủ động tố giác các cơ sở vi phạm.
Với những kế hoạch cụ thể, năm 2021, bên cạnh việc phấn đấu 100% các siêu thị, trung tâm thương mại tại 12 tỉnh, thành lớn không kinh doanh, bày bán công khai hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền SHTT. 100% các sàn giao dịch thương mại điện tử gồm Lazada, Tiki, Shopee, Sendo, Hotdeal và các trang thương mại điện tử bán hàng lớn: FPT Shop, Điện máy xanh, Thế giới di động, Zalora, Lotte, Zanado đều ký cam kết và thực hiện không kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền SHTT. 60% cơ sở kinh doanh được tuyên truyền, vận động, phổ biến pháp luật, ký cam kết không kinh doanh hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền SHTT và không tái phạm…
Đến năm 2022, 100% cơ sở kinh doanh có hành vi vi phạm trên trong năm 2021 đã bị xử lý theo yêu cầu của chủ thể quyền không tái phạm. 100% các cơ sở kinh doanh được tuyên truyền, vận động, phổ biến pháp luật, ký cam kết không kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền SHTT và không tái phạm. 60% các tổ chức, cá nhân có hoạt động thương mại điện tử đã đăng ký với Bộ Công Thương (ngoài Lazada, Tiki, Shopee, Sendo, Hotdeal và các trang thương mại điện tử bán hàng lớn: FPT Shop, Điện máy xanh, Thế giới di động, Zalora, Lotte, Zanado) đều ký cam kết và thực hiện không bày bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa xâm phạm quyền SHTT…
Đến năm 2025, 100% các cơ sở kinh doanh tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương không bày bán công khai hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền SHTT. 100% các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số được tuyên truyền, vận động ký cam kết không bày bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền SHTT.
Thực tế, trong những ngày gần đây, lực lượng QLTT liên tiếp triệt phá một loạt cơ sở sản xuất, kho hàng giả mạo nhãn hiệu “khủng”. Điển hình, ngày 30/3, Tổ công tác 368 phối hợp với Cục Nghiệp vụ QLTT, Đội QLTT số 1 và số 14 (Cục QLTT Hà Nội) đã thu giữ hàng trăm mã hàng với hàng vạn sản phẩm từ quần áo, đồ gia dụng đến mỹ phẩm được kinh doanh chủ yếu qua mạng xã hội thông qua hình thức livetreams bán hàng tại thôn Bằng Y, xã Sơn Đà, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Qua điều tra của lực lượng chức năng, một trong những phương được cơ sở này sử dụng đó là thông qua hệ thống phần mềm mang tên TPOS cả chục facebook khác sẽ đồng loạt chia sẻ các livestream này để chốt đơn hàng. Ghi nhận trên hệ thống bán hàng của cơ sở trên, chỉ trong 6 tháng có tới hơn 655.000 đơn hàng được chốt bán. Tức, trung bình một ngày sẽ có hơn 3.000 đơn hàng được gửi đi thông qua hệ thống chuyển phát Giao Hàng Nhanh.
Hay trước đó, ngày 29/3, Đội QLTT số 16 (Cục QLTT Hà Nội) đã tóm gọn kho hàng chứa khoảng hơn 3.000 sản phẩm giày dép thời trang giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng thế giới như Dior, Chanel, Gucci, Burberry, Adidas, LV, Hermes… tại đường Thạch Cầu, quận Long Biên, Hà Nội. Ngày 26/3, Đội QLTT số 1 (Cục QLTT Hà Nội) phối hợp lực lượng chức năng thu giữ hơn 2.000 sản phẩm pin dự phòng giả mạo nhãn hiệu Samsung tại số 43BT4 Khu đô thị mới Cầu Bươu, Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội. Hay trước đó, ngày 25/3, hàng ngàn sản phẩm thời trang có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng như LV, Gucci, Nike, Burberry… được chứa trữ trong căn nhà 3 tầng thuê tại địa chỉ số 02, DV04 Tây Nam Linh Đàm, phố Bằng Liệt, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội đã bị Cục Nghiệp vụ QLTT đột xuất kiểm tra và thu giữ. Đáng chú ý, ngày 17/3, lực lượng QLTT đã triệt phá 1 kho hàng giả thương hiệu Hermès với số lượng lớn tại xã Vĩnh Hào, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Lực lượng này phải dùng tới 10 xe 3,5 tấn mới di chuyển hết số hàng vi phạm, ước tính 20.000 – 30.000 sản phẩm nhái thương hiệu Hermès đã bị thu giữ tại đây.
Từ ngày 1/4/2021 đến hết tháng 12/2025, các cơ sở sản xuất, kinh doanh giày dép, quần áo, thực phẩm, thực phẩm chức năng, phụ kiện trang sức, đồng hồ, mỹ phẩm, túi, ví, thiết bị điện tử, dụng cụ, đồ dùng thể thao, dược phẩm, dược liệu và các loại hàng hóa thường xuyên bị làm giả, xâm phạm quyền SHTT hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ bao gồm thương mại truyền thống và trên tảng số sẽ thuộc diện kiểm tra, kiểm soát của lực lượng QLTT.