Quân đội càng tinh gọn, càng phải mạnh

VietNamNet trao đổi với Thượng tướng Võ Tiến Trung, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Giám đốc Học viện Quốc phòng.

Cách đây 80 năm, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam được thành lập. Sau 80 năm Quân đội đã có những nỗ lực vượt bậc, ghi dấu ấn mới, thực hiện tốt chức năng là đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất. Xin Thượng tướng nhận định về những bước phát triển của QĐND Việt Nam?

Thượng tướng Võ Tiến Trung: Có thể nói lịch sử 80 năm của QĐND Việt Nam đã phát triển rất độc đáo, đó là sự phát triển lớn mạnh không ngừng, càng ngày càng mạnh, càng đánh càng thắng và thắng to chứ không phải lúc thăng, lúc trầm như sự kiện khác.

QĐND Việt Nam đi từ nhỏ đến lớn, từ biên chế lực lượng nhỏ đến lực lượng chính quy và từ kém hiện đại đến tương đối hiện đại rồi đến hiện đại. Quân đội ta trưởng thành và phát triển liên tục tạo nên truyền thống Quân đội Việt Nam anh hùng.

Từ 34 chiến sĩ “quần nâu, áo vải” thời kỳ đầu với đội du kích rất nhỏ, sau phát triển lên cấp đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn. Trong kháng chiến chống Pháp, thành lập các đại đoàn gồm sáu đại đoàn bộ binh, một đại đoàn công pháo và một số trung đoàn chủ lực, quân số hàng chục vạn người. Đến kháng chiến chống Mỹ thì Quân đội ta tiếp tục có bước trưởng thành mới, trở thành Quân đội chính quy, ngày càng hiện đại, gồm các lực lượng Lục quân, Hải quân, Phòng không - Không quân và sự ra đời các quân đoàn chủ lực.

Tái hiện hình ảnh chiến sĩ Điện Biên tại lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Ảnh: Chí Hiếu

Với những nắm đấm thép từ khi chúng ta mở trận đánh đầu như Phai Khắt và Nà Ngần đến Chiến dịch Việt Bắc Thu-Đông năm 1947, Chiến dịch Biên giới năm 1950, Cuộc tiến công chiến lược Đông-Xuân (1953-1954) với đỉnh cao là Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" và kết thúc kháng chiến chống Pháp với chiến dịch rất lớn đó là Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên toàn quốc, làm nên thành công Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

Trong kháng chiến chống Mỹ cũng vậy từ chiến dịch nhỏ đến lớn, đó là chiến thắng Ấp Bắc, Bình Giã, Đồng Xoài, Ba Gia, Núi Thành, Vạn Tường... cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Chiến thắng Đường 9 - Nam Lào, Chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không, Đại thắng mùa Xuân năm 1975 với đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Như vậy có thể khẳng định QĐND Việt Nam phát triển liên tục, lớp sau nối tiếp truyền thống của lớp trước để ngày càng lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu của đất nước trong mọi hoàn cảnh.

Ngày nay các sĩ quan trẻ được đào tạo kỹ hơn qua môi trường giáo dục bài bản, được trải qua tổ chức, diễn tập, huấn luyện và trang bị vũ khí, trang thiết bị hiện đại, bài bản hơn.

Trong bài viết "Quân đội nhân dân Việt Nam - Niềm tự hào dân tộc" mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định cần tập trung xây dựng QĐND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển và thịnh vượng. Thượng tướng có nhận định thế nào về khẳng định này của Tổng Bí thư?

Thượng tướng Võ Tiến Trung: Nhận định của Tổng Bí thư rất đúng. Quân đội chúng ta từ khi ra đời đến nay luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân; sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội; nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.

Đất nước vươn mình tiến vào kỷ nguyên mới thì Quân đội cũng phải vươn mình để phù hợp với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Trong đó có nhiệm vụ xây dựng QĐND Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, ngang hàng với khu vực và thế giới.

Tại lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, Tổng Bí thư Tô Lâm đã trao Huân chương Hồ Chí Minh tặng QĐND Việt Nam. Ảnh: Phạm Hải

Về tư tưởng, Quân đội luôn được tăng cường rèn luyện để tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của nhân dân. Về vũ khí, trang thiết bị, phương tiện, ngày càng được trang bị hiện đại để kẻ thù nhụt chí, từ bỏ ý định xâm lược, gây hấn khi nhìn thấy được lực lượng vũ trang, Quân đội Việt Nam anh hùng.

Đặc biệt, chúng ta phải xây dựng mối quan hệ đoàn kết, hợp tác với các nước, thêm bạn bớt thù, sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước, kể cả với những nước từng là cựu thù.

NGƯỜI TRƯỚC, SÚNG SAU

Xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh” là một trong những nội dung trọng tâm, cấp thiết của công tác quân sự, quốc phòng trong nhiệm kỳ này và những năm tiếp theo, nhằm tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Ông đánh giá như thế nào về vấn đề này?

Thượng tướng Võ Tiến Trung: Đảng ta đã xác định, đến năm 2025 xây dựng QĐND "tinh, gọn, mạnh", tạo tiền đề vững chắc đến năm 2030 xây dựng QĐND "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại". Đây là một chủ trương lớn, quan trọng, đúng đắn, cấp thiết, thể hiện tầm nhìn, tư duy chiến lược của Đảng đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm cho Quân đội đủ sức hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Cuối năm 2023, Quân đoàn 12 - Quân đoàn chủ lực đầu tiên được tổ chức lại, thành lập trên cơ sở từ các đơn vị tiền thân có bề dày truyền thống lịch sử vẻ vang của Quân đoàn 1 và Quân đoàn 2. Gần đây nhất giữa tháng 12 vừa qua, Quân đoàn 34 được thành lập trên cơ sở Quân đoàn 3 - Binh đoàn Tây Nguyên và Quân đoàn 4 - Binh đoàn Cửu Long, là những đơn vị có bề dày lịch sử, truyền thống vẻ vang.

Thượng tướng Võ Tiến Trung. Ảnh: Báo Quân đội nhân dân

Chỉ có "tinh, gọn, mạnh" mới lên được "chính quy, tinh nhuệ, hiện đại". Tinh ở đây là tinh binh, tinh cán, tinh chất lượng. Còn gọn ở đây là đội hình gọn nhưng phải mạnh. Thiếu chữ mạnh là không được. Gọn thì dễ nhưng gọn phải tinh, phải mạnh.

Đây là vấn đề lớn nên Quân đội đang làm từng bước. Theo tôi bước đầu có thể sáp nhập theo Quân đoàn tạo ra Quân đoàn mới như đang làm. Không thể làm một cách vội vàng, phải nghiên cứu kỹ phương án tác chiến để tổ chức lực lượng cho phù hợp với tình hình tác chiến mới, đặc biệt trong bối cảnh tác chiến hiện đại.

Từ xa xưa cha ông ta đã đúc kết được nhiều bài học về xây dựng quân đội, trong đó có quan điểm xây dựng quân đội thường trực của quốc gia “cốt tinh, không cốt đông”. Ngoài ra còn bài học về "ngụ binh ư nông" - bình thường là người dân nhưng khi có chiến tranh xảy ra thì là người lính... Sự phối hợp giữa lực lượng ba thứ quân: dân quân tự vệ, bộ đội địa phương, bộ đội chủ lực tạo nên sức mạnh của chiến tranh nhân dân trong bảo vệ Tổ quốc.

Thượng tướng đã dự lễ khai mạc và tham quan triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam lần hai, ông có cảm nhận như thế nào về triển lãm và những thành tựu, bước phát triển của nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam?

Thượng tướng Võ Tiến Trung: Với nền công nghiệp quốc phòng hiện nay tôi rất tự hào. Trong công nghiệp quốc phòng chúng ta chưa phải là "ghê gớm" nhưng thế hệ trẻ hiện nay đã nghiên cứu được những công nghệ chứng minh với thế giới rằng Việt Nam hoàn toàn có khả năng bắt kịp với trình độ hiện đại. Việt Nam hoàn toàn có đủ khả năng ứng phó thắng lợi với những loại hình tác chiến hiện đại.

Củng cố nền công nghiệp quốc phòng cũng chính là góp phần xây dựng Quân đội cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước tiến lên hiện đại vào năm 2030.

Phương tiện, khí tài trình diễn, trưng bày tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam.

Tôi rất ấn tượng với gian trưng bày sản phẩm của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) nghiên cứu và sản xuất. Các sản phẩm quân sự này thuộc khí tài thế hệ mới, là xu hướng chiến tranh công nghệ cao.

Trong bảo vệ Tổ quốc thì sức mạnh thể hiện chính là ở con người, con người làm chủ khoa học, vũ khí và trang thiết bị. Quân đội chỉ dựa vào vũ khí, trang bị mà không có yếu tố con người thì cũng không thể tạo nên sức mạnh và thực tiễn đã chứng minh điều đó. Với phương châm “người trước, súng sau”, cần thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao; gắn xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh với đổi mới công tác huấn luyện - đào tạo.

Xin cảm ơn Thượng tướng!

Trần Thường