Quan hệ thương mại hậu Brexit giữa Anh và EU, liệu có khả thi?

Theo kế hoạch, các vòng đàm phán thương mại giữa Anh và Liên minh Châu Âu sẽ chính thức khởi động vào ngày 16/4 tới và sẽ được tổ chức hai tuần một lần trước Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh Châu Âu dự kiến diễn ra vào tháng 6 tới.

Anh và Liên minh Châu Âu sẽ chính thức khởi độngđàm phán thương mại. Ảnh minh họa: AP.

Sau khi thống nhất được quan điểm, Anh sẽ chính thức rời Liên minh Châu Âu vào tháng 3/2019. Thời gian không còn nhiều, song giữa Anh và Liên minh Châu Âu vẫn còn nhiều bất đồng chưa thể giải quyết, nhất là vấn đề đường biên giới Ireland.

Để giúp cho đàm phán được suôn sẻ, trước đó, lãnh đạo của 27 nước Liên minh Châu Âu, không bao gồm Anh, đã thông qua quan điểm chung cho các cuộc đàm phán về thương mại giữa hai bên.

Theo đó, Liên minh Châu Âu đã đề nghị với Anh một thỏa thuận tự do thương mại rộng rãi, tuy nhiên vẫn còn xa mới đạt được một hiệp định mà phía Anh đang tìm kiếm. Quan điểm của Liên minh Châu Âu sẽ chính thức được thông báo với các nhà đàm phán của nước Anh vào tuần tới.

Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, nước Anh sẽ rời Liên minh Châu Âu vào tháng 3/2019 và được hưởng một giai đoạn chuyển tiếp cho tới cuối năm 2020 với các quyền lợi và nghĩa vụ như khi còn là một thành viên Liên minh Châu Âu. Sau đó, một mối quan hệ mới giữa Anh và Liên minh Châu Âu sẽ chính thức bắt đầu.

Như vậy, thời gian để Anh rời Liên minh Châu Âu đang ngày càng gần kề. Các cuộc đàm phán về mối quan hệ thương mại trong tương lai cũng chuẩn bị bắt đầu, song giữa hai bên còn tồn tại không ít bất đồng.

Theo các nguồn tin ngoại giao, cuộc đối thoại về vấn đề biên giới Ireland vẫn không có tiến triển nào mới kể từ sau Hội nghị thượng đỉnh Liên minh Châu Âu hồi cuối tháng 3 vừa qua. Phát biểu trước báo giới hôm 12/4, Cao ủy Châu Âu người Ireland Phil Hogan cho biết, các nhà đàm phán đang ở “một điểm mấu chốt”.

Bản thân Thủ tướng Anh Theresa May trong một tuyên bố mới đây cũng đã thừa nhận rằng, vấn đề đường biên giới Bắc Ireland vẫn là vấn đề vướng mắc trong các cuộc đàm phán Brexit giữa Anh và Liên minh Châu Âu.

“Đường biên giới Bắc Ireland là vấn đề vẫn đang được chúng tôi thảo luận và tìm cách giải quyết. Trước đó, chúng tôi đã công bố một số đề xuất về thỏa thuận hải quan giữa Bắc Ireland và Ireland nhằm giúp mọi việc được suôn sẻ. Giờ chúng tôi sẽ thảo luận chi tiết với Liên minh Châu Âu và cả Chính phủ Ireland nữa”, bà May nói.

Nếu không tìm được một giải pháp tốt hơn, Liên minh Châu Âu đã chuẩn bị cho một cơ chế khẩn cấp cho phép họ tiếp tục can thiệp vào thương mại tại xứ Bắc Ireland của Anh sau Brexit. Tuy nhiên, Anh phản đối ý kiến trên vì cho rằng điều này sẽ làm suy yếu liên kết của Bắc Ireland với phần còn lại của nước Anh.

Ngoài ra, Anh vẫn giữ nguyên quan điểm của mình về việc sử dụng các công nghệ mới nhất để kiểm tra biên giới một cách liền mạch. Nhưng phía Liên minh Châu Âu đã bác bỏ ý tưởng này vì cho rằng một đường “biên giới số” là không thực tế.

Giới chuyên gia và dư luận cho rằng, hai bên cần nhanh chóng giải quyết bất đồng nếu không sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tiến trình đàm phán và lộ trình Anh rời Liên minh Châu Âu.

Phát biểu trước báo giới, cựu Thủ tướng Anh Tony Blair nhận xét: “Để làm được đòi hỏi, Anh và Liên minh Châu Âu cần nỗ lực hơn nữa vì chúng ta không thể quay trở lại một đường biên giới cứng giữa Bắc và Nam Ireland. Đây có thể là một thảm họa đối với thỏa thuận Brexit và cả mối qaun hệ giữa Ireland với Anh và cả người dân Bắc Ireland. Do đó chỉ có cách là các bên phải nỗ lực hơn nữa”.

Theo kế hoạch, Liên minh Châu Âu và Anh sẽ nhất trí về thỏa thuận Brexit, thời gian chuyển tiếp và cơ cấu quan hệ tương lai vào mùa Hè này để các lãnh đạo Liên minh Châu Âu thông qua tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 10, trước khi đưa ra thông qua tại từng nước với hy vọng sẽ kịp trước khi Anh chính thức rời Liên minh Châu Âu vào tháng 3/2019./.

Hồng Nhung/VOV1