Quan hệ Triều Tiên - Hàn Quốc căng thẳng trở lại

Một quan chức quân đội Hàn Quốc thực hiện cuộc gọi với phía Triều Tiên thông qua hệ thống liên lạc liên Triều. Ảnh: Getty Images

Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) hôm 9-6 cho biết, nước này đã cắt 3 đường liên lạc với Hàn Quốc, gồm hệ thống đường dây liên lạc trên biển giữa quân đội 2 nước, đường dây liên lạc thử nghiệm liên Triều và đường dây nóng giữa Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên với Phủ Tổng thống Hàn Quốc.

Phản ứng trái ngược với quan điểm không muốn đối thoại, phía Hàn Quốc bày tỏ mong muốn tăng cường nỗ lực hướng tới hòa bình và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên. Theo Bộ Thống nhất Hàn Quốc, các đường dây liên lạc giữa 2 miền là phương tiện trao đổi cơ bản và nên được duy trì. Đây cũng là nội dung trong các thỏa thuận giữa 2 nước. Xác nhận việc cắt đứt liên lạc, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết, Triều Tiên đã không phản hồi các cuộc gọi từ phía Hàn Quốc. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã đưa ra tuyên bố bày tỏ sự thất vọng với động thái làm leo thang căng thẳng của Triều Tiên và kêu gọi Triều Tiên trở lại với tinh thần ngoại giao hợp tác.

Đây cũng là lần đầu tiên kể từ năm 2018, Triều Tiên cắt đứt liên lạc với Hàn Quốc. Bình luận về sự kiện này, giới chuyên gia quốc tế cho rằng, đây là hành động dễ hiểu khi quan hệ Triều Tiên – Hàn Quốc đang leo thang căng thẳng trở lại và có thể là bước đi đầu tiên trong hàng loạt biện pháp cứng rắn sắp được Triều Tiên triển khai trong thời gian tới. Cắt liên lạc cũng là cách thức mà Triều Tiên thường áp dụng trước khi thực hiện quá trình chuyển đổi từ tinh thần hợp tác sang lập trường cứng rắn với Hàn Quốc. Nổi bật trong đó, Triều Tiên cũng đang để ngỏ một lời cảnh báo rằng, nước này có thể sẽ thực hiện nhiều biện pháp mạnh tay, thậm chí là hủy thỏa thuận quân sự liên Triều.

Ở góc độ tổng thể hơn, các nhà quan sát chính trị khu vực nhìn nhận, động thái mới nhất này của Triều Tiên đang thể hiện thái độ thất vọng và bất bình trước sự bế tắc trong quan hệ liên Triều, nhất là khi các tiến trình đàm phán với Hàn Quốc cũng như với Mỹ vẫn tiếp tục trì trệ, chưa có bất kỳ tín hiệu triển vọng tích cực nào. Có thể thấy rằng, từ năm 2018, quan hệ Triều Tiên – Hàn Quốc nồng ấm thì đến nay đang bắt đầu nguội lạnh. Việc khởi động sự leo thang căng thẳng lần này được xem là một đòn bẩy “thúc” Hàn Quốc và Mỹ, nhất là khi nước này đang gặp khó khăn vì phải gồng mình ứng phó với dịch bệnh và các lệnh phong tỏa của Mỹ.

Dù quan hệ liên Triều đang cho thấy những màu sắc bi quan, nhưng hiện vẫn còn nhiều giải pháp để tạo ra bước ngoặt ở phút chót. Giới chuyên gia cũng cho rằng, quan hệ giữa Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vốn rất tốt đẹp, trong khi những động thái căng thẳng mới đây đều chưa phải do 2 nhà lãnh đạo này trực tiếp thực hiện. Chính vì vậy, việc leo thang căng thẳng hiện nay vẫn ở mức độ có thể dễ dàng hạ nhiệt và nối lại đối thoại khi 2 nhà lãnh đạo trực tiếp lên tiếng.

Tuy nhiên, Tổng thống Moon Jae-in đang ở trong tình thế “mắc kẹt” khi không thể đáp ứng được nhiều yêu cầu của Triều Tiên vì không có được sự tán thành của Mỹ, nhất là khi Tổng thống Mỹ Donald Trump luôn từ chối các lời kêu gọi nới lỏng trừng phạt đối với Triều Tiên từ Hàn Quốc cũng như Liên hợp quốc và yêu cầu Triều Tiên gia tăng cam kết cắt giảm vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, Triều Tiên không khoan nhượng hay nhún nhường trước yêu cầu của ông Trump, thậm chí, sự bất đồng này còn đang đẩy tình hình tại khu vực trở nên căng thẳng hơn.

Giới chuyên gia chính trị Hàn Quốc đánh giá, dù chính quyền Tổng thống Moon Jae-in có thể hành động đơn phương để “hâm nóng” hợp tác liên Triều, nhưng sẽ gây ra rủi ro lớn trong quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc.

Thanh Trúc