Quản lý hoạt động xây dựng: Vì phát triển đô thị

Hầu hết các địa phương trên địa bàn tỉnh hiện đã quy hoạch được các khu dân cư tập trung, khu đô thị mới. Theo Chánh Thanh tra Sở Xây dựng Bùi Ngọc Phương, trong năm 2019, các địa phương đã cấp 959 giấy phép xây dựng, trong đó 3 giấy phép cấp cho công trình, còn lại là nhà ở riêng lẻ đô thị. Qua kiểm tra công tác cấp phép xây dựng, các bộ hồ sơ cơ bản phù hợp theo quy định của Luật Xây dựng. Nhiều địa phương như thành phố Tuyên Quang, Lâm Bình, Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên đã xây dựng được Quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc đô thị làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn. Trong khi đó, Yên Sơn, Sơn Dương hiện vẫn chưa xây dựng được quy chế này để làm cơ sở cho việc quản lý quy hoạch và cấp giấy phép xây dựng theo quy định.

Khu đô thị Việt Mỹ, phường Tân Quang (TP Tuyên Quang) được quy hoạch xây dựng khang trang. Ảnh: Quốc Việt

Mật độ xây dựng nhà ở của người dân vài năm trở lại đây tương đối cao. Nếu xét mật độ xây dựng với số giấy phép xây dựng đã được cấp thì có sự chênh lệch tương đối lớn. Chiêm Hóa năm 2019 cấp được 21 giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ. Theo phòng Kinh tế - hạ tầng huyện, trên thực tế mật độ xây dựng cao hơn, nhưng do nhiều nguyên nhân, như người dân không xin cấp phép, các xã, thị trấn không báo cáo số lượng cấp phép… Không chỉ riêng năm 2019, những năm trước đấy, số lượng cấp giấy phép xây dựng tại Chiêm Hóa cũng chỉ dao động quanh con số này.

Nhiều địa phương, số giấy phép xây dựng được cấp của năm 2019 chưa vượt quá con số 10 như Hàm Yên, Yên Sơn, Lâm Bình, Na Hang… Đơn cử như huyện Yên Sơn, qua kiểm tra việc cấp giấy phép (năm 2019, địa phương này cấp được chưa đến 5 giấy phép xây dựng nhà ở), trong khi kiểm tra thực tế đột xuất, phát hiện nhiều tình trạng xây dựng nhà ở riêng lẻ không có giấy phép xây dựng theo quy định. Ông Phạm Hồng Nghĩa, Phó Trưởng phòng Kinh tế - hạ tầng Yên Sơn thừa nhận, việc cấp giấy phép xây dựng nhà ở trên địa bàn hiện chưa thực hiện được nhiều. Nguyên nhân, theo ông Nghĩa, là do trên địa bàn huyện chưa hoàn thành việc điều chỉnh quy hoạch chung, dẫn đến nhiều diện tích đất chưa chuyển đổi được mục đích sử dụng, chưa hoàn tất việc cấp quyền sử dụng đất… Hiện Yên Sơn đang tập trung hoàn thiện việc điều chỉnh quy hoạch chung, sau khi được phê duyệt, huyện sẽ tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc đô thị, làm cơ sở để cấp phép xây dựng cho các hộ gia đình có nhu cầu xây dựng nhà ở.

Không chỉ tồn tại tình trạng nhiều công trình xây dựng không phép, qua kiểm tra thực tế, Thanh tra Sở Xây dựng cũng phát hiện nhiều công trình được cấp phép xây dựng nhưng hồ sơ thiết kế không được đơn vị có tư cách pháp nhân thiết kế mà do hộ gia đình tự thiết kế… Ngoài ra, cũng phát hiện nhiều lỗi như một số hộ gia đình xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp; một số nhà ở riêng lẻ đang được xây dựng trên đất chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng làm mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng đến môi trường. Đối với những trường hợp vi phạm, Đoàn kiểm tra đã yêu cầu phòng Kinh tế - Hạ tầng phối hợp với UBND các xã, thị trấn lập biên bản dừng thi công, hướng dẫn các hộ gia đình làm các thủ tục xin cấp phép xây dựng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất trong trường hợp công trình xây dựng phù hợp theo quy hoạch, không vi phạm chỉ giới xây dựng, chỉ giới đường đỏ theo quy định.

Theo Thanh tra Sở Xây dựng, việc cấp phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh chưa được thực hiện chặt chẽ, triệt để một phần do lịch sử đất đai để lại, khi tại nhiều địa phương, bản đồ đất đai chưa hoàn chỉnh. Thêm vào đó, lực lượng cán bộ tham gia vào công tác này còn mỏng, trong khi địa bàn rộng; hiện ngoài thành phố Tuyên Quang có đội quản lý trật tự đô thị, ở địa bàn các xã chủ yếu do cán bộ địa chính phụ trách.

Mới đây, để hoạt động cấp phép xây dựng trên địa bàn tỉnh được thực hiện chặt chẽ, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định Quy định về cấp phép xây dựng trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Theo đó, thay vì Sở Xây dựng cấp phép các công trình xây dựng cấp I, cấp II; công trình tôn giáo, di tích lịch sử - văn hóa, tượng đài, tranh hoành tráng được xếp hạng, công trình trên các tuyến, trục đường phố chính trong đô thị (không bao gồm nhà ở riêng lẻ)… Phó Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Văn Thắng cho rằng, để quản lý việc cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, UBND các địa phương ngoài việc cấp phép theo thẩm quyền, phải tăng cường công tác kiểm tra và xử lý khi phát hiện vi phạm theo quy định. Quan trọng nhất, theo ông Thắng, các địa phương phải hoàn chỉnh được Quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc đô thị làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng và quản lý trật tự xây dựng. Phải tăng cường phối hợp với xã, phường với các thôn, bản, tổ dân phố, để khi có hoạt động xây dựng nhà ở trên địa bàn, chính các thôn bản sẽ báo lại cho chính quyền biết và quản lý. Cán bộ địa chính các địa phương phải không ngừng nâng cao trình độ, để từng bước nâng cao hiệu quả công tác quản lý quy hoạch, lĩnh vực cấp phép xây dựng của tỉnh.

Trần Liên