Quản lý người bị bệnh tâm thần: Cần sự tham gia của cả xã hội và nhà nước

Gần đây nhất, lúc 16 giờ ngày 10-12-2023, tại khối phố Thanh Tây (phường Cẩm Châu, TP Hội An, Quảng Nam), Võ Đức Hân đã dùng một cây sắt nhọn tấn công anh TQT (38 tuổi, ngụ TP Hội An), khiến anh T tử vong. Qua khai thác ban đầu, công an xác định nghi phạm Hân là người bị bệnh tâm thần.

Vụ án trên là một trong số nhiều vụ án mạng do người bị bệnh tâm thần gây ra trong thời gian gần đây. Đây là một vấn đề nghiêm trọng, cần được quan tâm và giải quyết bởi cả xã hội và nhà nước. Người bị bệnh tâm thần không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân và người thân, mà còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho cộng đồng. Theo Bộ luật Hình sự, người bị bệnh tâm thần gây án không phải chịu trách nhiệm hình sự, mà phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh1. Tuy nhiên, để áp dụng biện pháp này, cần phải có kết luận của hội đồng giám định pháp y về khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của người bị tâm thần2. Đây là một quy trình phức tạp, tốn kém và không phải lúc nào cũng có sẵn. Do đó, cần có những biện pháp phòng ngừa và quản lý người bị bệnh tâm thần tại cộng đồng, nhằm hạn chế những hành vi nguy hiểm cho xã hội. Một số biện pháp có thể được áp dụng là:

• Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về bệnh tâm thần, nhận biết và cách ứng xử với người bị tâm thần3.

• Khuyến khích và hỗ trợ người bị bệnh tâm thần và gia đình tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, đặc biệt là ở cấp cơ sở4.

• Thực hiện định kỳ khám sức khỏe tâm thần và theo dõi điều trị cho người bị tâm thần, đặc biệt là những người có nguy cơ cao gây án5.

• Tăng cường sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng như công an, y tế, xã hội, giáo dục, địa phương trong việc quản lý, giám sát, theo dõi người bị bệnh tâm thần tại cộng đồng6.

• Xây dựng và phát triển các mô hình hỗ trợ cộng đồng cho người bị tâm thần, như các nhóm tự giúp, các trung tâm tư vấn, các trại dưỡng lão, các trung tâm bảo trợ xã hội.

Vấn đề người tâm thần gây chết người là một vấn đề phức tạp, liên quan đến nhiều nguyên nhân và yếu tố. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự tham gia và đóng góp của cả xã hội, nhà nước và các bên liên quan. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người bị tâm thần, đồng thời bảo đảm an ninh và trật tự xã hội.

Ánh sáng trong bóng tối

Anh là một người đàn ông trẻ, sống một mình trong một căn hộ nhỏ ở thành phố. Anh bị mắc chứng trầm cảm nặng, không có bạn bè, không có công việc, không có mục tiêu sống. Anh luôn cảm thấy buồn, cô đơn, vô nghĩa. Anh thường tự kỉ, không giao tiếp với ai, không ra khỏi nhà. Anh chỉ biết ngủ, ăn, xem ti vi, lướt mạng, rồi lại ngủ. Anh không biết mình cần làm gì, không biết mình có giá trị gì.

Một ngày nọ, anh nhận được một lá thư từ một tổ chức từ thiện. Trong lá thư, tổ chức đó giới thiệu về một chương trình tình nguyện, giúp đỡ những người nghèo khổ, bệnh tật, khuyết tật. Tổ chức đó mời anh tham gia chương trình, nói rằng anh có thể mang lại niềm vui và hy vọng cho những người khác. Anh ban đầu không quan tâm, nghĩ rằng đó là một sự lãng phí thời gian. Nhưng sau đó, anh lại nghĩ, có lẽ đó là một cơ hội để thay đổi cuộc sống của mình. Anh quyết định gọi điện thoại cho tổ chức đó, đăng ký tham gia chương trình.

Anh được gửi đến một ngôi làng nhỏ ở miền núi, nơi có nhiều người dân bị nhiễm chất độc da cam. Anh gặp những người bị bệnh ung thư, bại liệt, mù lòa, dị tật. Anh cảm thấy sốc, thương xót, tự trách mình. Anh nhận ra rằng mình đã may mắn hơn nhiều người, mà vẫn than phiền, chán nản. Anh bắt đầu cố gắng giúp đỡ những người đó, chăm sóc, nói chuyện, chơi đùa, dạy học. Anh cảm thấy mình có ích, có nghĩa, có tình cảm. Anh cảm thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, được quan tâm. Anh cảm thấy mình hạnh phúc, vui vẻ, hứng khởi.

Anh gặp một cô gái tên là Mai, một người bị mù từ nhỏ. Mai là một người vui tính, lạc quan, thông minh. Mai thích hát, thích đọc sách, thích học hỏi. Mai luôn cười, luôn nói, luôn tạo ra ánh sáng cho những người xung quanh. Anh bị cuốn hút bởi Mai, bởi sự sống, bởi tâm hồn của cô. Anh và Mai trở thành bạn thân, rồi trở thành người yêu. Anh và Mai cùng nhau chia sẻ, cùng nhau vượt qua, cùng nhau hưởng thụ cuộc sống. Anh và Mai cùng nhau tìm thấy ánh sáng trong bóng tối. Anh và Mai cùng nhau hạnh phúc.

Chúc Sơn