Quan sát kỹ bức tranh tỷ giá cuối năm

Trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có nhiều động thái mở rộng chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, hướng tới mục tiêu GDP tăng từ 8% trở lên. Tám tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng đã đạt hơn 10%, NHNN nhiều lần hỗ trợ thanh khoản thông qua thị trường mở, lãi suất tiết kiệm và cho vay giữ ở mức thấp so với nhiều năm qua. Tuy nhiên, đó cũng là một trong những yếu tố khiến tỷ giá tăng dù DXY giảm mạnh. Ngày 26/8 vừa qua, NHNN bán tổng cộng 732 triệu USD cho các ngân hàng thương mại, thông qua hợp đồng kỳ hạn (forward). Trong đó, MSB mua 100 triệu USD, ACB mua 79 triệu USD, VCB mua 71 triệu USD, VPB mua 350 triệu USD, BID mua 40 triệu USD, TCB mua 40 triệu USD, TPB mua 32 triệu USD, NAB mua 20 triệu USD.

Theo thống kê của ông Tyler Nguyễn Mạnh Dũng, giám đốc cấp cao Nghiên cứu chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC), kể từ năm 2019 đến nay, các nhịp điều chỉnh lớn của VN-Index do biến động tỷ giá thường không quá mạnh, trừ khi có sự kiện “thiên nga đen”. Chỉ trừ khi áp lực từ tỷ giá là yếu tố chi phối chính, VN-Index thường điều chỉnh trong biên độ 7-9% từ đỉnh gần nhất. Với bối cảnh kinh tế đang cải thiện như hiện tại, xác suất xuất hiện một sự kiện thiên nga đen là thấp. Do đó, nếu thị trường điều chỉnh do yếu tố tỷ giá, khả năng biến động mạnh là không cao. Lịch sử cũng cho thấy mức điều chỉnh 7-9% của VN-Index là kịch bản hợp lý.

Tuy nhiên, theo ông Tyler Nguyễn Mạnh Dũng, tỷ giá vẫn là yếu tố cần được theo dõi sát sao trong thời gian tới, khi VND đã mất giá khoảng 3,6% so với USD trong bối cảnh đồng bạc xanh điều chỉnh giảm gần 10%.

Đáng lưu ý, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) gần đây tái khẳng định mục tiêu cân bằng giữa kiềm chế lạm phát và duy trì ổn định thị trường lao động - vốn đang có dấu hiệu suy yếu. Loạt dữ liệu việc làm Mỹ dự kiến công bố trong các ngày 4 - 5/9 tới sẽ đóng vai trò quan trọng, tác động trực tiếp đến quyết định lãi suất của Fed vào ngày 18/9. Đây là mốc chính sách then chốt, được nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, sử dụng làm tham chiếu và có thể ảnh hưởng mạnh đến diễn biến tỷ giá trong thời gian tới.

Tuy nhiên, cũng nhiều quan điểm cho rằng, việc CPI giữ ở mức thấp và NHNN đã có những biện pháp can thiệp nhanh như bán forward USD, cũng như kỳ vọng Fed giảm lãi suất từ tháng 9, tỷ giá sẽ giảm bớt áp lực.

Ông Trần Thái Bình - CFA, Giám đốc Cấp cao Khối Phân tích OCBS cho rằng, trong bối cảnh chính sách tiền tệ hiện nay, NHNN tiếp tục ưu tiên mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng, chấp nhận đánh đổi một phần biến động tỷ giá để duy trì mặt bằng lãi suất thấp, tránh những cú sốc lãi suất gây áp lực lên doanh nghiệp.

Theo ông Bình, nếu lạm phát vượt ngưỡng mục tiêu 4,5% hoặc đồng USD phục hồi mạnh bởi các yếu tố địa chính trị, tỷ giá USD/VND có thể vượt mốc 27.000. Dù vậy, khả năng này được đánh giá thấp nhờ NHNN có đủ dư địa can thiệp thông qua bán ngoại tệ kỳ hạn, phối hợp các công cụ thanh khoản nhằm bình ổn thị trường. Ở kịch bản lạc quan hơn, nếu Fed cắt giảm lãi suất từ tháng 9/2025 với biên độ mạnh hơn dự kiến sẽ khiến USD suy yếu, qua đó giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất USD-VND và giảm áp lực lên tỷ giá.

Ông Lương Duy Phước, Giám đốc phân tích, Công ty Chứng khoán Kafi cho rằng, tỷ giá tăng gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu, do chi phí đầu vào tăng. Ngành vận tải cũng chịu tác động vì chi phí nhiên liệu và vận chuyển thường tăng theo. Bên cạnh đó, tỷ giá tăng khiến giá hàng hóa nhập khẩu tăng, làm giảm sức mua, ảnh hưởng đến nhóm hàng tiêu dùng có đầu vào là hàng nhập khẩu. Ngoài ra, doanh nghiệp có nợ vay bằng USD chịu áp lực khi VND mất giá, do chi phí trả nợ tăng lên. Ngược lại, đây là cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Cụ thể, tỷ giá ở mức cao giúp hàng hóa Việt Nam cạnh tranh hơn tại các thị trường như Mỹ và châu Âu, từ đó thúc đẩy xuất khẩu và gia tăng doanh thu.

Bên cạnh đó, áp lực tỷ giá tăng cao sẽ tạo gánh nặng trực tiếp cho những doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu (sản xuất ô tô, thép…), hoặc có cơ cấu nợ vay USD lớn (một số doanh nghiệp dầu khí, điện, hàng không…). Đây là các nhóm chịu rủi ro chi phí đầu vào và chi phí lãi vay gia tăng, ảnh hưởng đến biên lợi nhuận. Vì vậy, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về cơ cấu tài chính và mức độ phụ thuộc ngoại tệ của từng doanh nghiệp để tránh rủi ro tỷ giá.

Hoàng Minh