Quân sự thế giới hôm nay (18/9): Viện trợ quân sự Mỹ cho Ukraine giảm sút

Máy bay không người lái MQ-9C của Mỹ liên tiếp bị Houthi tiêu diệt

Nhóm vũ trang Houthi tại Yemen vừa công bố đoạn video cho thấy một máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ bị bắn hạ bởi lực lượng này. Theo thông tin từ phát ngôn viên Yahya Saree, chiếc UAV đã bị tiêu diệt trên bầu trời tỉnh Dhamar nhờ vào tên lửa phòng không nội địa. Đây là chiếc MQ-9 thứ ba bị Houthi bắn rơi chỉ trong hơn một tuần qua.

Đoạn video do Houthi cung cấp từ hệ thống cảm biến hồng ngoại ghi lại cảnh tên lửa tấn công máy bay, khiến chiếc MQ-9 bốc cháy và rơi xuống đất. Cảnh quay còn cho thấy các thành viên Houthi và dân địa phương tiếp cận hiện trường vào sáng hôm sau. Phía Mỹ hiện chưa đưa ra bình luận về vụ việc.

Nhóm Houthi tuyên bố đã bắn hạ tổng cộng 10 chiếc MQ-9 kể từ khi bắt đầu chiến dịch hỗ trợ Dải Gaza vào cuối năm ngoái, trong đó có hai vụ gần nhất diễn ra vào ngày 8 và 10/9. MQ-9 Reaper là UAV chiến đấu do tập đoàn General Atomics sản xuất, được thiết kế cho không quân Mỹ, có khả năng bay ở độ cao hơn 15.000m và hoạt động liên tục trong 24 giờ. Mỗi chiếc có giá khoảng 30 triệu USD và được trang bị hệ thống tự vệ tiên tiến.

Trong những năm qua, quân đội và CIA Mỹ đã triển khai MQ-9 tại Yemen và khu vực lân cận. Houthi bắt đầu tấn công tàu thuyền qua Biển Đỏ từ tháng 11/2023 nhằm ủng hộ người dân Dải Gaza, trong bối cảnh Israel đang triển khai chiến dịch tấn công Hamas. Mỹ và Anh đã thực hiện nhiều đợt không kích vào các mục tiêu quân sự của Houthi để đáp trả và ngăn chặn các cuộc tấn công này, tuy nhiên tình hình vẫn tiếp tục leo thang khi Houthi duy trì các hoạt động vũ trang của mình.

Thủ đô Bamako rung chuyển: Mali ngăn nguy cơ khủng bố thành công

Chính phủ quân sự Mali thông báo đã ngăn chặn thành công một cuộc tấn công "khủng bố" tại thủ đô Bamako, khẳng định tình hình hiện đang được kiểm soát. Vào sáng sớm thứ Ba, các tay súng đã tấn công một trung tâm cảnh sát quân sự ở quận Feladie, gần sân bay quốc tế Modibo Keita. Quân đội Mali cho biết các hoạt động truy quét đang được tiến hành trên khắp khu vực sau khi lực lượng an ninh đẩy lùi cuộc tấn công.

Đoạn video này được lấy từ một video của AFPTV vào ngày 17/9/2024 cho thấy một cột khói bốc lên ở Bamako khi nghe thấy tiếng súng và tiếng nổ (AFPTV/AFP)

Thông báo của quân đội khuyến cáo người dân tránh xa khu vực và chờ đợi thêm các báo cáo chính thức. Sân bay quốc tế Modibo Keita đã phải tạm thời đóng cửa do tình hình bất ổn, trong khi một trường trung học gần đó cũng tạm ngưng hoạt động vì lý do an toàn. Phái bộ Liên Hợp Quốc tại Mali cũng đã gửi thông điệp khuyến cáo nhân viên hạn chế di chuyển cho đến khi có thông báo mới.

Kể từ cuộc đảo chính năm 2021, chính phủ quân sự Mali đã phải đối phó với nhiều nhóm nổi dậy, bao gồm các lực lượng ly khai và phiến quân liên kết với al-Qaeda và ISIL. Trong bối cảnh đó, chính quyền Mali đã chấm dứt quan hệ hợp tác với các đối tác châu Âu và Pháp, thay vào đó nhờ đến sự hỗ trợ của Nga và lực lượng lính đánh thuê Wagner. Các cuộc tấn công chống lại phiến quân ở miền Bắc Mali cũng đã dẫn đến cáo buộc lạm dụng dân thường, mà cả quân đội và đồng minh Nga đều bác bỏ.

Hezbollah gặp sự cố lớn: Máy nhắn tin phát nổ làm hơn 1.000 người bị thương

Hơn 1.000 người, trong đó có nhiều tay súng Hezbollah, đã bị thương khi loạt máy nhắn tin của các thành viên nhóm vũ trang này phát nổ tại Lebanon. Theo nguồn tin từ Hezbollah, sự cố xảy ra vào chiều 17/9 tại Dahiyeh, khu vực ngoại ô phía nam thủ đô Beirut và một số vùng lân cận. Một số nguồn tin cáo buộc Israel đã xâm nhập hệ thống liên lạc của nhóm và gây ra các vụ nổ.

Các vụ nổ bắt đầu vào khoảng 15h45 và kéo dài trong khoảng một giờ. Hiện chưa rõ nguyên nhân cụ thể khiến các thiết bị này phát nổ. Một nguồn tin an ninh cho biết số người bị thương lên tới hơn 1.000, trong đó có nhiều tay súng và nhân viên y tế của Hezbollah. Các vụ nổ cũng lan rộng đến khu vực miền nam Lebanon.

Một quan chức Hezbollah mô tả đây là sự cố an ninh lớn nhất mà nhóm phải đối mặt sau gần một năm đối đầu căng thẳng với Israel. Phía Israel từ chối bình luận về vụ việc.

Máy nhắn tin, thiết bị viễn thông được phát triển từ những năm 1950, vẫn được lực lượng an ninh và cứu hộ tại một số quốc gia sử dụng do tính tin cậy của nó trong điều kiện khẩn cấp.

Từ tháng 10/2023, Hezbollah đã tiến hành nhiều đợt tấn công bằng tên lửa và drone vào Israel nhằm bày tỏ sự ủng hộ với nhóm vũ trang Hamas tại Dải Gaza. Đáp lại, Israel đã tiến hành nhiều cuộc tấn công, hạ sát nhiều thành viên Hezbollah, trong đó có các chỉ huy cấp cao.

Giới chức Mỹ cảnh báo, nếu xung đột toàn diện giữa Hezbollah và Israel bùng phát, hậu quả có thể rất thảm khốc, đe dọa đến tính mạng của hàng chục người và gây thiệt hại lớn cho hạ tầng của cả hai quốc gia.

Tranh cãi xung quanh việc Israel dùng quyền thường trú để tuyển mộ người tị nạn

Theo thông tin từ báo Haaretz, quân đội Israel đang tiến hành tuyển thêm nhân sự dưới sự tư vấn của các chuyên gia pháp lý từ cơ quan an ninh quốc phòng. Tuy nhiên, phía Israel vẫn chưa công bố kế hoạch cụ thể về việc triển khai binh lính.

Những người xin tị nạn Eritrea biểu tình phản đối một sự kiện của Đại sứ quán Eritrea tại Tel Aviv, Israel ngày 2-9-2023 - Ảnh: ANADOLU AGENCY

Tổ chức Đường dây nóng cho người tị nạn và di cư có trụ sở tại Israel ước tính hiện có khoảng 30.000 người xin tị nạn ở nước này, chủ yếu đến từ Sudan và Eritrea. Tuy nhiên, chỉ có 1% trong số các đơn xin tị nạn được phê duyệt, theo thông tin từ Đài France 24 ngày 16/9.

Quân đội Israel đang xem xét khả năng tận dụng nguồn lực từ những người tị nạn châu Phi, đặc biệt là những người mong muốn được cấp quyền thường trú tại Israel. Kế hoạch của quân đội bao gồm việc trao quyền thường trú cho những người sẵn sàng tham gia vào cuộc chiến tại Dải Gaza, dù điều này khiến họ phải đối mặt với nguy hiểm.

Động thái này đã gây tranh cãi, khi một số ý kiến chỉ trích rằng chính phủ Israel đang lợi dụng những người tị nạn, những người phải bỏ trốn khỏi đất nước của mình vì chiến tranh. Tổ chức Đường dây nóng cho người tị nạn và di cư cũng bày tỏ lo ngại về sự thiếu minh bạch trong việc tuyển dụng này, cho đến nay vẫn chưa có người tị nạn nào được cấp quyền thường trú sau khi tham gia vào cuộc chiến.

Julia Grignon, giáo sư luật nhân đạo quốc tế và giám đốc Viện Nghiên cứu Chiến lược (IRSEM), nhận định rằng quy chế tị nạn phải được cấp dựa trên các lý do nhân đạo, không phải từ bất kỳ thỏa thuận quân sự nào. Bà nhấn mạnh rằng việc tham gia quân đội không nên là điều kiện để người tị nạn được hưởng quyền thường trú.

Máy bay Hải Quân Mỹ bay qua eo biển Đài Loan (Trung Quốc), Trung Quốc đáp trả quyết liệt

Ngày 17-9, Chiến khu Đông Bộ của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đã đưa ra thông báo về việc phản ứng với chiếc máy bay tuần tra của Mỹ khi nó bay qua eo biển Đài Loan (Trung Quốc). Theo thông tin từ hãng tin AFP, người phát ngôn Li Xi của Chiến khu Đông Bộ cho biết một máy bay tuần tra chống tàu ngầm P-8A của Mỹ đã đi qua khu vực này.

Một chiếc P-8A Poseidon của Hải quân Mỹ - Ảnh: Airliners

Quân đội Trung Quốc đã lập tức triển khai chiến đấu cơ để bám đuôi và giám sát chặt chẽ chiếc máy bay Mỹ. Phía Trung Quốc khẳng định luôn duy trì trạng thái báo động cao để bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia, đồng thời đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực.

Trong khi đó, Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ xác nhận chiếc máy bay P-8A Poseidon đã bay qua eo biển Đài Loan trong không phận quốc tế vào ngày 17-9. Đây là chuyến bay đầu tiên của máy bay Hải quân Mỹ qua eo biển này trong vòng 5 tháng qua. Tuyên bố từ phía Mỹ không đề cập đến việc máy bay bị quân đội Trung Quốc giám sát.

Phía Mỹ nhấn mạnh rằng việc máy bay di chuyển qua eo biển Đài Loan phù hợp với luật pháp quốc tế và khẳng định cam kết của Washington đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Mỹ cũng khẳng định bảo vệ quyền và tự do hàng hải của tất cả các quốc gia.

Trước đó, Trung Quốc đã chỉ trích Đức sau khi Berlin đưa hai tàu quân sự đi qua eo biển Đài Loan, cho rằng động thái này làm gia tăng rủi ro an ninh trong khu vực.

Viện trợ quân sự Mỹ cho Ukraine giảm sút

Theo Reuters, vào tháng 4, Lầu Năm Góc đã thông báo về việc gửi vũ khí và thiết bị trị giá 1 tỷ USD trực tiếp từ kho dự trữ của Mỹ đến Kiev, sau khi quốc hội Mỹ phê duyệt gói tài trợ bổ sung cho Ukraine.

Lính Ukraine sơ tán đồng đội bị thương (Ảnh minh họa: NYT).

Tuy nhiên, kể từ đó, giá trị của mỗi gói viện trợ quân sự đã giảm đáng kể, với không gói nào vượt quá 400 triệu USD, hầu hết nằm trong khoảng từ 125 triệu đến 250 triệu USD. Hiện tại, chính quyền Tổng thống Joe Biden vẫn còn 6 tỷ USD trong ngân sách để hỗ trợ Ukraine, nhưng Lầu Năm Góc đang gặp khó khăn vì thiếu trang thiết bị sẵn có để cung cấp sau hơn hai năm xung đột.

Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết vấn đề nằm ở sự khác biệt giữa kho dự trữ của Washington, những yêu cầu từ Ukraine, và khả năng đáp ứng những yêu cầu đó mà không ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng của quân đội Mỹ. Một quan chức khác cho biết chính quyền Mỹ không thể rút thêm từ kho dự trữ của Bộ Quốc phòng trong bốn tháng đầu năm do sự chậm trễ của quốc hội trong việc phê duyệt viện trợ bổ sung. Mỹ hiện đang cố gắng không gửi cho Ukraine quá nhiều trang thiết bị cùng một lúc.

Thiếu tướng Pat Ryder, thư ký báo chí Lầu Năm Góc, cho biết Lầu Năm Góc đã yêu cầu quốc hội gia hạn thêm thời gian để chi tiêu khoản 6 tỷ USD trước khi hết hạn vào cuối tháng 9. Điều này khác với mùa đông năm ngoái, khi chính quyền Mỹ khẩn thiết yêu cầu quốc hội bổ sung tài trợ cho Ukraine.

Tuy nhiên, việc bổ sung kho dự trữ cũng gặp nhiều thách thức. Mỹ hiện đang tăng cường sản xuất các sản phẩm quan trọng như đạn pháo 155mm và hệ thống tên lửa Patriot để hỗ trợ Ukraine và lấp đầy kho dự trữ của mình. Quá trình này sẽ kéo dài nhiều năm và không thể nhanh chóng đáp ứng nhu cầu gia tăng trên chiến trường.

Tại cuộc họp của Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine diễn ra tại Đức tháng này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã cảnh báo về sự thiếu hụt "đáng kể" trong việc chuyển giao các hệ thống phòng không quan trọng. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuyên bố Washington sẽ tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine và công bố gói hỗ trợ mới trị giá 250 triệu USD, đồng thời thừa nhận rằng Mỹ đang nỗ lực tăng cường sản xuất và đẩy nhanh tốc độ chuyển giao thiết bị cho Ukraine.

Thế Duy