Quân Ukraine dọc phía đông sông Oskil đang trong tình trạng khẩn cấp

Trong khi Tổng tư lệnh Quân đội Ukraine, Tướng Syrsky, đang lo tăng viện cho mặt trận Kharkov bằng mọi giá, thì tình hình chiến đấu của Quân đội Ukraine ở các hướng khác cũng rơi vào tình trạng khủng hoảng, có chiều hướng xấu đi, trong đó có mặt trận Kupyansk, nằm giữa tỉnh Kharkov và Lugansk.

Trên mặt trận dọc sông Oskil, thế bế tắc đã bị phá vỡ bởi sự tấn công tích cực của Quân đội Nga. Thế trận giữa hai bên ở khu vực này đang thay đổi đáng kể, khi quân Ukraine không thể tiếp viện cho Kupyansk, nên rất có thể thế chủ động chiến thuật theo hướng này sẽ mất đi trong quý 3 hoặc quý 4 năm nay.

Kể từ đầu tháng 6 vừa qua, các đơn vị “Cụm quân phía Bắc” của Nga đã bắt đầu tiến hành trinh sát hỏa lực quy mô nhỏ vào các vị trí của Quân đội Ukraine trên mặt trận phía đông Borova, hiện vẫn do Quân đội Ukraine kiểm soát.

Cho đến giữa tháng 6, Quân đội Nga bắt đầu triển khai các hoạt động quân sự ở nhiều cấp độ khác nhau ở trung tâm tuyến phòng thủ sông Oskil. Có dấu hiệu cho thấy, khu vực phía bắc và phía nam của mặt trận này dần dần tan rã, khi quân Nga chiếm giữ những ngôi làng và các điểm cao có giá trị chiến thuật trong khu vực.

Có thể thấy từ một số hoạt động quân sự theo hướng này, Quân đội Nga đang chuẩn bị mở một trận chiến quy mô lớn cùng lúc tại đây, có ý định “ép chặt” quân phòng thủ Ukraine ở phía đông sông Oskill, thông qua chiến thuật "siết chặt cực độ". Mặt khác, ngày càng có ít sự lựa chọn về chiến thuật của Ukraine.

Do sông Oskol chạy dọc qua phần phía đông của tỉnh Kharkov và phần phía tây của tỉnh Luhansk, nên chiến trường này có cấu trúc địa hình "cao ở phía đông và thấp ở phía tây", với diện tích đồi núi rộng lớn. Từ vùng núi đến khu vực thung lũng Oskol ở phía tây, độ cao giảm dần và địa hình dần trở nên thoai thoải.

Vì vậy, khi Quân đội Nga mở cuộc tấn công về phía tây từ khu vực do họ kiểm soát, là di chuyển từ vùng cao nguyên xuống đồng bằng và thung lũng sông. Do đó, Quân đội Ukraine không có được lợi thế về địa hình.

Các tuyến tiếp tế chính của quân Ukraine cho lực lượng ở phía đông sông Oskol cần phải vượt qua sông, nên việc tiếp tế và hỗ trợ hỏa lực bị hạn chế nghiêm trọng. Quân đội Nga đã tấn công các cây cầu và cơ sở thủy lợi ở khu vực này, thắt chặt dần nguồn cung cấp hậu cần cho Quân đội Ukraine

Để thuận tiện cho việc chỉ huy, Quân đội Ukraine đã chia mặt trận sông Oskol thành ba phần từ nam lên bắc, đó là tuyến phía nam theo hướng Lyman-Kreminna, tuyến trung tâm theo hướng Svatovo-Borova và phía tuyến bắc theo hướng Kupyansk.

Đầu tiên, chúng ta hãy quan sát vào phía nam mặt trận Lyman-Kreminna, chiến trường này nằm ở phía tây Kreminna (do Nga kiểm soát) và phía đông Lyman (Ukraine kiểm soát), trải dài dọc theo hai bên sông Zhelebetsi. Khu vực này là tâm điểm đấu hỏa lực giữa hai bên, kể từ khi nổ ra xung đột Nga-Ukraine.

Do vị trí tại đây rất quan trọng, nên cả hai bên đều đã triển khai các đơn vị hạng nặng ở khu vực này. Ngoài ra, địa hình ở đây được bao phủ bởi các thung lũng sông và rừng, nên hai bên không kiểm soát được. Giao tranh trong khu vực chủ yếu diễn ra theo thế trận cố định và giằng co, dẫn đến thương vong nặng nề cho cả hai bên.

Tuy nhiên, kể từ tháng 5 năm nay, Quân đội Nga đã tăng cường đáng kể cuộc tấn công theo hướng này, thay đổi chiến thuật và ý tưởng tấn công, đồng thời có ý định kiểm soát hoàn toàn hạ lưu sông Zhelebetsi thông qua "tấn công điểm", từ đó đảm bảo rằng họ có thể kiểm soát được khu vực quan trọng của Ukraine là “hàng rào chiến lược”, tạo điều kiện thuận lợi cho quân Nga đánh chiếm Lyman.

Trên thực tế, nếu quân Nga muốn giành chiến thắng ở phía đông sông Oskil, thì trước tiên phải mở cục diện theo hướng này. Còn nếu không, khi quân Nga mở cuộc tấn công vào bất kỳ mặt trận nào trong ba mặt trận bắc, trung, nam ở hướng này, sẽ có nguy cơ gặp phải một cuộc tấn công vào bên sườn do Quân đội Ukraine phát động.

Sau đó là tuyến trung tâm hướng Svatovo-Borova. Hướng này hiện là khu vực tích cực nhất để Quân đội Nga mở các cuộc tấn công, để đẩy quân Ukraine lên phía trên dọc theo sông Oskil, sau đó tạo thế thuận lợi cho quân Nga tiến thẳng vào Borova do quân Ukraine kiểm soát.

Mục tiêu chiến lược cuối cùng của Nga là cắt đứt mối liên lạc giữa Quân đội Ukraine ở phía bắc và phía nam từ tuyến trung tâm này, sau đó chia cắt và bao vây Quân đội Ukraine theo một chính diện khoảng 100 km, gây áp lực lên chiến trường chính Donbass.

Theo hướng này, Quân đội Nga hiện đã chiếm được các làng như Krokhmarine, Berestove, Novoselivsk (khoanh ô màu vàng trên bản đồ). Khoảng ngày 26/6, Quân đội Nga đã tiếp cận thành công vào làng Stel'makhivka, cả hai bên đều đang chiến đấu quyết liệt vì mục tiêu quan trọng này.

Cuối cùng là phòng tuyến phía bắc theo hướng Kupyansk, nơi tập trung phòng thủ của Quân đội Ukraine tại khu vực Kharkiv-Luhansk. Đặc biệt tại các khu vực Sinkivka và Petropavlovka, Quân đội Nga đã chịu tổn thất tại các khu vực nêu trên gần một năm nay, nhưng chưa bao giờ đột phá được.

Kể từ tháng 4 vừa qua, Quân đội Nga đã mở lại cuộc tấn công trong khu vực và liên tiếp chiếm được hai ngôi làng quan trọng là Kislevka và Kotlyarivka. Sau đó, Quân đội Nga vượt qua đường cao tốc P-07 và chiếm được khu vực Ivka ở phía tây, qua đó cải thiện đáng kể thế trận của Quân đội Nga theo hướng này, tạo điều kiện thuận lợi cho quân Nga bao vây quân Kupyansk trong bước tiếp theo.

Hiện tại, Quân đội Nga đã chọc thủng các vị trí của Quân đội Ukraine ở phía đông Sinkivka và tiến tới khu vực bờ sông, phía bắc Petropavlovka. Một số nhà phân tích cho rằng, Quân đội Nga đang bao vây ngôi làng từ phía đông và phía tây, nhằm phá hủy nguồn cung cấp hậu cần của Quân đội Ukraine trong khu vực. Sau đó buộc quân Ukraine phòng thủ Sinkivka phải rút lui từ cả hai phía.

Nhìn chung, hướng đi này đã cho thấy xu hướng quân Nga có thể bao vây Kupyansk từ phía bắc, phía đông và phía nam. Nếu quân Nga chiếm được Kupyansk, thì 100.000 quân Ukraine dọc hai bên sông Oskil sẽ trở nên nguy hiểm, nhất là khu vực bờ đông sông Oskil. (Nguồn ảnh: Topwar, Sputnik, ISW, Rvvoenkory, Ukrinform).

Quân Nga phóng bom lượn có điều khiển D-30SN từ tổ hợp Tornado-S, tiêu diệt mục tiêu của Ukraine qua sông Sokol. Nguồn: Topwar.

Tiến Minh (Theo Svpressa.ru, Topwar)