Quảng cáo sai sự thật bị xử lý như thế nào?

Gần đây, hai nhân vật nổi tiếng trên mạng xã hội, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs đã bị cho là quảng cáo sai sự thật trong các buổi livestream bán hàng.

Cụ thể, trong một buổi phát trực tiếp trên TikTok, Hằng Du Mục tuyên bố rằng hũ yến sào dung tích 70 ml có chứa đến 30 g yến tươi. Tuy nhiên, thông tin này đã bị nhiều khách hàng và chuyên gia trong ngành yến sào phản bác là không chính xác. Sau khi làm việc với Hiệp hội Yến sào Việt Nam, cô đã lên tiếng xin lỗi và thừa nhận sai sót trong cách truyền đạt thông tin.

Tương tự, Quang Linh Vlogs cũng bị phản ánh khi quảng cáo một loại kẹo rau củ với lời khẳng định rằng "1 viên kẹo tương đương 1 đĩa rau". Sau khi nhận được ý kiến trái chiều, anh đã chính thức xin lỗi vì gây hiểu lầm và cho biết bản thân không cố tình thổi phồng công dụng sản phẩm.

Những vụ việc này đã làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng quảng cáo không trung thực trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng. Vậy hành vi quảng cáo sai sự thật sẽ bị pháp luật xử lý như thế nào?

Dư luận bức xúc trước tình trạng quảng cáo "phóng đại" của các TikToker. Ảnh: MXH

Luật sư Trương Văn Tuấn, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết theo khoản 7 Điều 109 Luật Thương mại 2005, quảng cáo sai sự thật bao gồm việc cung cấp thông tin không đúng về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, xuất xứ, bao bì, bảo hành và các yếu tố khác của sản phẩm, dịch vụ.

Ngoài ra, khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012 cũng nghiêm cấm quảng cáo gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, chất lượng, giá cả, công dụng và các thông tin liên quan đến sản phẩm, dịch vụ. Như vậy, hành vi quảng cáo sai sự thật là vi phạm pháp luật và bị nghiêm cấm.

LS Tuấn cho biết, hiện nay có rất nhiều cá nhân và tổ chức thực hiện quảng cáo sai lệch về sản phẩm, thậm chí hoàn toàn không đúng với thực tế. Một trong những nguyên nhân là nhiều đơn vị thuê dịch vụ quảng cáo nhưng không kiểm tra tính chính xác của nội dung, chỉ tập trung vào lợi nhuận và mục tiêu thu hút càng nhiều khách hàng càng tốt.

Hậu quả là người tiêu dùng dễ bị tác động bởi những thông tin sai sự thật, dẫn đến mua phải sản phẩm kém chất lượng hoặc không phù hợp với nhu cầu.

Khi cá nhân, tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021, cụ thể như sau:

- Đối với cá nhân: Phạt tiền từ 60 - 80 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng sự thật hoặc gây sự nhầm lẫn cho khách hàng về chất lượng, số lượng, công dụng, nguồn gốc xuất xứ, phương thức phục vụ và thời hạn bảo hành của hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ đã được đăng ký hoặc công bố, trừ các trường hợp sau đây:

+ Hành vi quảng cáo mỹ phẩm có tác dụng như thuốc bị gây hiểu nhầm sản phẩm là thuốc theo khoản 4 Điều 51 Nghị định 38/2021: Phạt từ 30 - 40 triệu đồng.

+ Hành vi quảng cáo thực phẩm chức năng bị gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc để chữa bệnh theo điểm b khoản 4 Điều 52 Nghị định 38/2021: Phạt từ 20 - 30 triệu đồng.

+ Hành vi quảng cáo sai sự thật về công dụng, bản chất, nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng của thức ăn chăn nuôi/thủy sản, chất cải tạo môi trường chăn nuôi/thủy sản theo khoản 1 Điều 60 Nghị định 38/2021: Phạt từ 10 - 15 triệu đồng.

+ Hành vi quảng cáo giống cây trồng không đúng sự thật hoặc gây sự nhầm lẫn cho khách hàng về khả năng kinh doanh giống cây trồng của cá nhân, tổ chức kinh doanh, nội dung được ghi trên nhãn hoặc nhãn hiệu theo điểm c khoản 1 Điều 61 Nghị định 38/2021: Phạt từ 05 - 10 triệu đồng.

Ngoài ra, người vi phạm còn phải có trách nhiệm khắc phục hậu quả bằng cách xóa bỏ, tháo gỡ, thu hồi sản phẩm, hàng hóa quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội và phải buộc cải chính thông tin, xin lỗi đối với hành vi vi phạm của mình theo quy định tại khoản 8 Điều 34 Nghị định 38/2021.

- Trường hợp người vi phạm là tổ chức thì phải chịu mức phạt gấp hai lần số tiền phạt đối với cá nhân (căn cứ theo khoản 3 Điều 5 Nghị định 38/2021).

Hành vi quảng cáo sai sự thật còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13, theo đó người nào có hành vi quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà tiếp tục vi phạm thì bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng hoặc bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Ngoài ra, người có hành vi phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 05 - 50 triệu đồng, bị cấm hành nghề hoặc làm một công việc nhất định từ 01 - 05 năm.

Như vậy, nếu có hành vi quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội, đã bị xử lý vi phạm hành chính, bị phạt tiền mà vẫn tiếp tục tái phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Tuy nhiên, hiệu quả thực tế còn phụ thuộc vào công tác giám sát, quản lý của cơ quan chức năng. Các cơ quan cần chủ động tiếp nhận phản ánh từ người dân, xử lý vi phạm kịp thời và ngăn chặn việc lan truyền thông tin quảng cáo sai lệch về sản phẩm kém chất lượng.

THẢO HIỀN