Qui định hàng hải của Trung Quốc 'đi ngược lại với Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển'

Tàu lực lượng đặc nhiệm của Cảnh sát biển Trung Quốc tiến với tốc độ tối đa tại Trạm Giang, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. ẢNh: CNN (chụp ngày 13/8/2021).

Theo CNN, Bắc Kinh muốn các tàu nước ngoài thông báo trước khi đi vào "lãnh hải Trung Quốc", cung cấp cho các nhà chức trách hàng hải thông tin chi tiết - bao gồm tên tàu, biển báo, vị trí hiện tại, cảng ghé tiếp theo và thời gian đến dự kiến. Nghe có vẻ như là một yêu cầu đủ hợp lý, đặc biệt nếu con tàu đang chở hàng hóa nguy hiểm, đó là cho đến khi xem xét điều gì cấu thành "lãnh hải của Trung Quốc".

Trong bài viết, các tác giả nêu rõ, Bắc Kinh khẳng định chủ quyền đối với những vùng đất rộng lớn ở Biển Đông, dưới đường chín đoạn sâu rộng và đang được tranh chấp rộng rãi, cũng như các đảo tranh chấp ở Biển Hoa Đông.

Đặt ra câu hỏi, liệu Trung Quốc có cố gắng thực thi luật mới ở các vùng biển tranh chấp? Nếu đúng như vậy, các cường quốc Thái Bình Dương như Nhật Bản và Hoa Kỳ gần như chắc chắn sẽ không tuân thủ. Và trong một kịch bản như vậy, câu hỏi nhanh chóng trở thành, Trung Quốc sẽ phản ứng như thế nào?

Kể từ ngày 1/9, năm loại tàu nước ngoài - tàu lặn, tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân, tàu chở vật liệu phóng xạ, tàu chở dầu rời, hóa chất, khí đốt hóa lỏng hoặc các chất độc hại khác, cũng như các tàu dường như bắt được tất cả "có thể gây nguy hiểm cho Trung Quốc an toàn giao thông hàng hải "- sẽ được luật pháp yêu cầu cung cấp thông tin chi tiết cho các cơ quan nhà nước về việc đi vào" lãnh hải của Trung Quốc", theo một thông báo do các cơ quan an toàn hàng hải của Trung Quốc đưa ra cuối tháng 8.

Tuy nhiên, CNN chỉ ra, các quy định này thiếu chi tiết cụ thể và các nhà phân tích phương Tây cho rằng chúng gần như đi ngược lại với Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển, trong đó đảm bảo một quốc gia ven biển sẽ không cản trở quyền qua lại của tàu thuyền nước ngoài nếu chúng không đe dọa đến an ninh của quốc gia.

Robert Ward, thành viên cấp cao về nghiên cứu an ninh Nhật Bản tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở London (Anh), cho biết: “Đây có vẻ như là một phần trong chiến lược của Trung Quốc về việc giăng lưới pháp lý trên các khu vực mà họ tuyên bố để "bình thường hóa" những tuyên bố này".

Ông Ward nói: “Việc thực thi sẽ khó khăn, nhưng điều này có thể ít quan trọng hơn đối với Bắc Kinh so với việc chậm tích lũy những gì họ coi là cơ sở pháp lý".

Theo CNN, các quy định mới là ví dụ thứ hai về việc Bắc Kinh cố gắng đưa ra lý do pháp lý cho việc tiếp cận hàng hải của họ trong năm nay, sau một đạo luật được đưa ra vào tháng Hai cho phép Cảnh sát biển Trung Quốc sử dụng vũ khí để bảo vệ chủ quyền quốc gia của Trung Quốc, một hành động trước đây dành cho các đơn vị của Quân Giải phóng Nhân dân.

Trọng tâm chính của cả hai yêu sách pháp lý mới của Trung Quốc được nhiều người coi là Biển Đông, hầu như tất cả đều được Bắc Kinh tuyên bố là lãnh thổ có chủ quyền của mình, bất chấp các yêu sách chồng lấn của Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Indonesia.

Chỉ huy hàng đầu của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Hoa Kỳ tại Thái Bình Dương, Michael McAllister, cảnh báo luật mới là "rất đáng quan tâm", nói với CNN rằng khi được thực thi, nó "bắt đầu xây dựng cơ sở cho sự bất ổn và xung đột tiềm tàng" ở Biển Đông .

Mỹ đã thể hiện thái độ không sẵn sàng tuân thủ các yêu cầu của Trung Quốc trong khu vực, thường xuyên thực hiện các hoạt động tự do hàng hải, thách thức các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với các đảo tranh chấp. Trong một bài phát biểu tại Singapore vào tháng 7, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã bác bỏ điều mà ông mô tả là tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc đối với tuyến đường thủy rộng lớn giàu tài nguyên này.

Mỹ Hương