Quốc hội chốt chính sách đặc thù về nhà ở xã hội với nhiều điểm mới

Đại biểu biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Ảnh: Trang tin Quốc hội

Quốc hội chiều nay đã thông qua Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội với 96,44% đại biểu tham gia bỏ phiếu tán thành. Đây là một bước đi chính sách được kỳ vọng tạo đột phá trong việc giải quyết nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp và lực lượng lao động tại các khu công nghiệp.

Nghị quyết bao gồm 14 điều, được trình bày trong 10 trang, áp dụng thí điểm trong 5 năm trên phạm vi toàn quốc. Nội dung tập trung vào cơ chế tài chính, thủ tục đầu tư, quy hoạch và quản lý giá bán, giá thuê nhà ở xã hội.

Một điểm đáng chú ý là việc thành lập Quỹ nhà ở quốc gia – một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, hoạt động không vì lợi nhuận.

Quỹ này sẽ được hình thành từ ngân sách nhà nước, tiền thu từ đấu giá đất, bán nhà công, hỗ trợ tự nguyện và các nguồn hợp pháp khác. Nguồn vốn sẽ được sử dụng để xây dựng nhà ở xã hội, đầu tư hạ tầng kỹ thuật và xã hội tại các dự án nhà ở xã hội, đồng thời cho phép tạo lập quỹ nhà cho thuê cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.

Nghị quyết cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư. Với các dự án không sử dụng vốn công, nhà đầu tư được chấp thuận chủ trương và giao đất trực tiếp, không phải qua đấu thầu. Ngoài ra, dự án cũng được miễn thủ tục lập, thẩm định nhiệm vụ quy hoạch chi tiết nếu vị trí đã có quy hoạch được phê duyệt hoặc yêu cầu điều chỉnh quy hoạch.

Về thủ tục đầu tư, nghị quyết cho phép chủ đầu tư tự thẩm định và phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, thay vì phải trình cơ quan chuyên môn như trước. Điều này giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị và triển khai dự án, đồng thời tăng trách nhiệm pháp lý của chủ đầu tư.

Việc xác định giá bán và giá thuê mua nhà ở xã hội được thực hiện theo giai đoạn thực hiện hoặc theo phân kỳ đầu tư, từng dự án thành phần hoặc toàn bộ dự án.

Chủ đầu tư sẽ tự xây dựng mức giá dựa trên phương pháp pháp luật quy định, sau đó gửi kết quả kiểm toán đến UBND cấp tỉnh để kiểm tra.

Trường hợp giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội theo kiểm toán, quyết toán cao hơn giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội do chủ đầu tư đã ký hợp đồng thì chủ đầu tư không được thu thêm phần chênh lệch của người mua, thuê mua nhà ở xã hội; trường hợp thấp hơn, chủ đầu tư phải hoàn trả lại phần chênh lệch cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Một thay đổi đáng chú ý khác liên quan đến điều kiện được mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Việc xét duyệt sẽ dựa trên phạm vi hành chính tại thời điểm trước khi sắp xếp lại đơn vị hành chính, nhằm giải quyết vướng mắc thực tế. Nhiều người lao động hiện có nhà ở tại nông thôn nhưng làm việc ở thành thị thường bị từ chối quyền tiếp cận nhà ở xã hội do quy định cũ không phù hợp.

Theo quy định mới, người chưa có nhà ở, người có nhà ở nhưng ở xa nơi làm việc, hoặc chưa từng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, sẽ do UBND cấp tỉnh xác định tiêu chí chi tiết để xét duyệt.

Nghị quyết cũng tạo điều kiện cho các tổ chức như doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ quan nhà nước được thuê nhà ở xã hội để bố trí chỗ ở cho người lao động. Chi phí thuê nhà có thể được hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh hoặc khoản chi sự nghiệp thường xuyên.

Đối với khu công nghiệp, nghị quyết cho phép doanh nghiệp thuê nhà lưu trú tập thể để bố trí chỗ ở cho công nhân, giải quyết nhu cầu cấp thiết về nơi ăn ở cho lực lượng lao động đang ngày càng đông tại các đô thị công nghiệp.

Chính phủ đặt kỳ vọng việc triển khai nghị quyết này sẽ giúp tăng nhanh quỹ nhà ở xã hội, ổn định cuộc sống cho người thu nhập thấp và lực lượng lao động chủ chốt, từ đó thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Nhật Hạ