Quốc hội 'chốt' nâng mức giảm trừ gia cảnh, đánh thuế kinh doanh vàng miếng từ 2026

Sáng 10/12, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi với 438/443 đại biểu Quốc hội có mặt tán thành (92,6% tổng số đại biểu Quốc hội). Luật gồm 4 chương, 30 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.

Theo đó, từ 1/7/2026, biểu thuế lũy tiến từng phần với thu nhập cá nhân giảm từ 7 bậc xuống còn 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc.

Cụ thể: mức thuế thấp nhất là 5% áp dụng với thu nhập đến 10 triệu đồng một tháng; mức thuế thấp nhất là 15% áp dụng với thu nhập từ 10 đến 30 triệu đồng một tháng; mức thuế thấp nhất là 25% áp dụng với thu nhập từ 30 đến 60 triệu đồng một tháng; mức thuế thấp nhất là 30% áp dụng với thu nhập từ 60 đến 100 triệu đồng một tháng. Thuế suất cao nhất vẫn là 35% với thu nhập trên 100 triệu đồng, thay vì mức 80 triệu như hiện nay.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Một điểm mới đáng chú ý khác tại Luật vừa thông qua, Quốc hội chốt nội dung đánh thuế với thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng.

Chính phủ quy định ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng thu và điều chỉnh thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.

Về thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ kinh doanh, Luật mới thông qua nêu rõ "Cá nhân cư trú có hoạt động sản xuất, kinh doanh có mức doanh thu năm từ 500 triệu đồng trở xuống không phải nộp thuế thu nhập cá nhân". Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân cho phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ.

Đối với quy định về giảm trừ gia cảnh, Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi nêu rõ "Mức giảm trừ đối với người nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm)", và "Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng". Căn cứ biến động của giá cả, thu nhập, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ.

Giải trình trước đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, với biểu thuế mới này, tất cả cá nhân đang thực hiện nộp thuế ở các bậc hiện nay đều được giảm nghĩa vụ thuế so với biểu thuế hiện hành. Bên cạnh đó, biểu thuế mới cũng đã khắc phục được việc tăng đột ngột tại một số bậc, đảm bảo tính hợp lý hơn của biểu thuế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng.

Đối với mức thuế suất cao nhất 35%, theo báo cáo của Chính phủ, đây là mức trung bình so với các nước trên thế giới. Một số nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Philippines cũng đang áp dụng bậc thuế thu nhập cá nhân cao nhất 35%, còn Trung Quốc là 45%. Chính phủ cho biết nếu điều chỉnh mức 35% xuống 30% như một số đề xuất trước đó, sẽ bị cho là chính sách giảm thuế cho người giàu.

Về thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ kinh doanh, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Chính phủ đã bổ sung căn cứ xác định ngưỡng doanh thu không chịu thuế 500 triệu đồng/năm, đảm bảo ngưỡng không chịu thuế này phù hợp, không làm mất sinh kế của các hộ, cá nhân kinh doanh nhỏ, đảm bảo vấn đề mưu sinh và an sinh xã hội.

Về mức giảm trừ gia cảnh, Quốc hội giao Chính phủ căn cứ biến động của giá, thu nhập để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua hôm 17/10, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu một tháng (tăng 4,5 triệu), cho người phụ thuộc lên 6,2 triệu (tăng 2,2 triệu). Mức này sẽ áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.

Với mức giảm trừ này, cá nhân người nộp thuế (không có người phụ thuộc) thu nhập 17 triệu đồng một tháng, từ kỳ tính thuế năm 2026 họ chưa phải đóng thuế, sau khi trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh cho bản thân.

Cụ thể, cá nhân có thu nhập 17 triệu đồng một tháng, mức đóng bảo hiểm xã hội bằng thu nhập. Số tiền bảo hiểm 10,5% (bảo hiểm xã hội 8%, y tế 1,5% và thất nghiệp 1%) là 1,785 triệu đồng. Tổng các khoản được giảm trừ là 17,285 triệu đồng (sau khi cộng mức giảm trừ cho bản thân 15,5 triệu), lớn hơn thu nhập nên họ chưa phải nộp thuế.

Minh Ngọc