QUỐC HỘI THẢO LUẬN DỰ ÁN LUẬT LƯU TRỮ (SỬA ĐỔI): BẢO ĐẢM TÍNH THỐNG NHẤT, ĐỒNG BỘ VỚI CÁC LUẬT LIÊN QUAN

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên thảo luận

Cho ý kiến về dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội đánh giá cao Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi) và dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7 lần này. Để đảm bảo tính thống nhất với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên và các luật liên quan như Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước, Luật Tiếp cận thông tin, Luật Công nghệ thông tin… các đại biểu cũng đề nghị tiếp tục rà soát, bổ sung nội dung về sử dụng thông tin cho phù hợp với thực tiễn để áp dụng luật; bảo đảm quyền tiếp cận và sử dụng thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

Để bảo đảm tính thống nhất với Luật Giao dịch điện tử sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2024, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh cho rằng, cần cân nhắc sửa đổi quy định về khái niệm tài liệu lưu trữ điện tử khác tại dự thảo Luật để phù hợp với các khái niệm đã được giải thích trong Luật Giao dịch điện tử như thông điệp dữ liệu, phương tiện điện tử, bảo đảm tính toàn vẹn.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh

Cùng với đó, đại biểu cũng đề nghị cân nhắc bỏ khoản 2, Điều 37 quy định tài liệu lưu trữ điện tử khác được chuyển đổi sang tài liệu lưu trữ số để bảo đảm tính xác thực lâu dài, thuận tiện cho quá trình quản lý, sử dụng và phát huy giá trị. Cho rằng điều này nhằm bảo đảm thống nhất với Luật Giao dịch điện tử, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh làm rõ, bản chất lưu trữ tài liệu, lưu trữ điện tử khác là lưu trữ thông điệp dữ liệu. Luật Giao dịch điện tử đã quy định về thông điệp dữ liệu với các nội dung cụ thể về hình thức thể hiện của thông điệp dữ liệu, giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu, chuyển đổi hình thức giữa văn bản giấy và thông điệp dữ liệu, hình thức lưu trữ thông điệp dữ liệu, gửi nhận thông điệp dữ liệu.

Như vậy, thông điệp dữ liệu tự bản thân nó đã bảo đảm tính xác thực, lâu dài, thuận tiện cho quá trình quản lý, sử dụng và phát huy giá trị khi đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Luật Giao dịch điện tử. Đồng thời, cũng cần tiếp tục nghiên cứu, xem xét bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong việc quy định về chuyển đổi giữa tài liệu lưu trữ giấy được chuyển đổi từ loại tài liệu lưu trữ số và quy định bản số hóa tài liệu.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho biết, khoản 2 Điều 23 của dự thảo Luật có quy định bản sao tài liệu lưu trữ có xác thực của cơ quan, tổ chức lưu trữ lịch sử có giá trị như tài liệu lưu trữ gốc đang bảo quản lưu trữ tại lưu trữ hiện hành, lưu trữ lịch sử. Theo đại biểu, quy định về giá trị bản sao tài liệu lưu trữ như thế này chỉ đúng với tài liệu lưu trữ thông thường mà chưa đúng với tài liệu lưu trữ là di sản văn hóa. Quy định này cũng mâu thuẫn với quy định của Luật Di sản văn hóa hiện hành và dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi).

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nêu rõ, theo quy định của Luật Di sản văn hóa, bản sao là sản phẩm giống như bản gốc về hình dáng, kích thước nhưng không có giá trị như bản gốc. Do đó, đại biểu đề nghị sửa quy định trong khoản 2 Điều 23 của dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi) theo hướng: "Bản sao tài liệu lưu trữ có xác thực của cơ quan tổ chức lưu trữ lịch sử có giá trị về thông tin, tư liệu như tài liệu lưu trữ gốc đang bảo quản tại lưu trữ hiện hành, lưu trữ lịch sử. Khi xác định giá trị thông tin, tư liệu của bản sao, tài liệu lưu trữ giống như bản gốc là đã loại trừ được sự mâu thuẫn giữa Luật Di sản văn hóa và Luật Lưu trữ".

Đại biểu Lưu Bá Mạc – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn

Góp ý về điều khoản áp dụng, đại biểu Lưu Bá Mạc – Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn cho biết dự thảo Luật quy định "trường hợp tài liệu lưu trữ được công nhận là bảo vật quốc gia hoặc công nhận, ghi danh hình thức khác theo quy định của Luật Di sản văn hóa và luật khác có liên quan, ngoài việc thực hiện theo quy định của luật này còn phải thực hiện theo quy định của Luật Di sản văn hóa và luật khác có liên quan". Đại biểu Lưu Bá Mạc đề xuất cân nhắc sửa thành "trường hợp tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt được công nhận là bảo vật quốc gia hoặc được xác định là một trong các loại hình di sản văn hóa thì phải thực hiện theo quy định của Luật Di sản văn hóa", nghĩa là áp dụng theo một luật.

Đại biểu nêu rõ, cần phải xác định, phân tách rõ ràng trong việc áp dụng quy định pháp luật đối với hai trường hợp khác nhau. Khi còn là tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt thì thực hiện biện pháp bảo vệ, phát huy tài liệu lưu trữ lịch sử có giá trị đặc biệt theo quy định tại dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi) là hợp lý. Tuy nhiên khi tài liệu lưu trữ đặc biệt được công nhận là bảo vật quốc gia hoặc di sản tư liệu thì cần phải thực hiện biện pháp bảo vệ, phát huy giá trị bảo mật quốc gia và di sản tư liệu theo quy định tại Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) mà dự thảo Luật Di sản văn hóa sắp tới đang thực hiện.

Các đại biểu Quốc hội

Theo đại biểu Lưu Bá Mạc, khi tài liệu lưu trữ đặc biệt được công nhận là bảo vật quốc gia, di sản tư liệu, nhưng cùng lúc phải áp dụng hai quy định khác nhau về biện pháp bảo vệ và phát huy giá trị trong hai Luật khác nhau sẽ có sự chồng chéo, vướng mắc, gây ra cách hiểu khác nhau khi áp dụng luật. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc có những điều chỉnh phù hợp để áp dụng trong thực tiễn thuận tiện.

Cũng tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội cũng cho ý kiến về hoạt động dịch vụ lưu trữ; chứng chỉ hành nghề lưu trữ; tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ; quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu tài liệu lưu trữ tư...Các đại biểu cũng nhấn mạnh, phát triển lưu trữ Nhà nước là việc rất đáng khuyến khích tuyên dương, tuy nhiên biện pháp khuyến khích chưa rõ ràng và chưa có tính thuyết phục cao. Do đó, đề nghị bổ sung biện pháp để khuyến khích các tổ chức, cá nhân, gia đình, dòng họ, cộng đồng đóng góp cho lưu trữ Nhà nước từ lưu trữ tư.

Một số hình ảnh tại phiên thảo luận toàn thể tại hội trường về dự án Luật Lưu trữ (sửa đổi):

Đại biểu Nguyễn Tuấn Thịnh - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội

Đại biểu Phan Đức Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình

Đại biểu Lê Hoàng Hải - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu - Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên Huế

Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông

Đại biểu Cầm Thị Mẫn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà báo cáo, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Bảo Yến - Phạm Thắng - Nghĩa Đức