Quốc hội thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2019

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: TTXVN.

Giữ vững môi trường hòa bình để phát triển đất nước

Phát biểu tại phiên thảo luận, Trung tướng Trần Việt Khoa (Đoàn đại biểu TP Hà Nội), Giám đốc Học viện Quốc phòng, nhấn mạnh, năm 2019, tình hình an ninh, chính trị thế giới có rất nhiều biến động; đặc biệt, tình hình Biển Đông diễn biến phức tạp, đe dọa tới an ninh khu vực và an ninh các nước có chung khu vực Biển Đông.

Trước tình hình đó, Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Bộ Ngoại giao tiến hành ngoại giao trên cơ sở đấu tranh pháp lý để khẳng định chủ quyền của chúng ta. Trên thực địa, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo các lực lượng thường xuyên bám sát, nắm chắc tình hình và tuyên truyền bằng nhiều thứ tiếng để khẳng định chủ quyền và quyền chủ quyền không thể chối cãi của chúng ta theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982.

Trung tướng Trần Việt Khoa (đại biểu Đoàn TP Hà Nội) phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: TTXVN.

Đại biểu Trần Việt Khoa cho biết: Trong tình hình hiện nay, với những yếu tố tác động đến sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, đòi hỏi chúng ta phải có những giải pháp phù hợp để đấu tranh, giữ vững môi trường hòa bình, độc lập, để phát triển đất nước. Năm 2018, sau khi Bộ Chính trị thông qua và quyết định các chiến lược: Chiến lược Quốc phòng, Chiến lược Quân sự, Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã tiến hành quán triệt sâu sắc các chiến lược này. Đây là cơ sở để Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xây dựng tổ chức biên chế và mua sắm vũ khí trang bị, bảo đảm theo tinh thần tinh-gọn-mạnh, đáp ứng với các loại hình chiến tranh hiện đại trong điều kiện mới.

“Việc bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, tuy nhiên chúng ta cũng luôn phải sẵn sàng cảnh giác, tỉnh táo, và sẵn sàng các phương án cao nhất với các tình huống có thể xảy ra. Vì lợi ích quốc gia của dân tộc, vì độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, chúng ta phải sẵn sàng bảo vệ và đẩy lùi các nguy cơ chiến tranh để giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”, Trung tướng Trần Việt Khoa nhấn mạnh.

Cải cách mạnh mẽ để không bị tụt lại phía sau

Phát biểu thảo luận, đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn Thái Bình) khẳng định, chúng ta đã có một năm thành công: Cả 12 chỉ tiêu kinh tế xã hội đã hoàn thành. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiềm chế dưới 3%. Thất nghiệp dưới 4%. Tăng trưởng ước đạt 6,8% cho cả năm. Hơn 130.000 doanh nghiệp thành lập mới. Đầu tư xã hội được mở rộng. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện. Năm 2019 là năm đầu tiên động lực tăng trưởng chính đã đến từ khu vực chế biến, chế tạo; tỷ trọng xuất khẩu và đầu tư của khu vực kinh tế tư nhân trong nước cũng tăng lên. Việt Nam duy trì được tốc độ tăng trưởng cao nhất ASEAN và nằm trong nhóm các nền kinh tế tăng trưởng tốt nhất ở châu Á. Đây là những thành quả rất quan trọng và không dễ dàng.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc phát biểu ý kiến. Ảnh: TTXVN.

Tuy nhiên, trước những diễn biến không thuận của tình hình kinh tế thế giới và trong nước, đại biểu cho rằng, để duy trì được nhịp độ tăng trưởng 6,8%, đồng thời cải thiện được chất lượng tăng trưởng trong năm tới là rất gian nan. Chính phủ cần chuẩn bị một phương án chủ động để ứng phó với tình trạng này- đại biểu đề nghị.

Theo đại biểu, 9 tháng đầu năm nay, xuất khẩu chỉ tăng 8,2% so với cùng kỳ năm 2018 và chỉ bằng một nửa tốc độ tăng của cùng kỳ năm ngoái là 15,4% và bằng 1/3 mức tăng trên 20% của những năm trước đó. Cơ cấu xuất khẩu thị trường cũng có những bất lợi: Xuất khẩu sang nhóm 5 thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam đều giảm tốc, duy nhất xuất khẩu sang Mỹ tăng đột biến nhưng lại chứa đựng nhiều rủi ro về gian lận thương mại, thâm hụt thương mại.

Ngoài ra, bức tranh về đầu tư nước ngoài cũng không khá hơn: 9 tháng đầu năm, đầu tư nước ngoài có dấu hiệu nhích lên song lại giảm tốc ở hai đầu nguồn quan trọng là Nhật Bản và Hàn Quốc, trong khi tăng đột biến ở phía Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông. Vốn đầu tư nước ngoài dịch chuyển theo hướng này cũng phát đi tín hiệu thiếu bền vững, thiếu cân bằng, và sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tăng trưởng dài hạn của nước ta.

Theo đại biểu, động lực chính để bảo đảm cho sự tăng trưởng là nâng cao sức cạnh tranh của cộng đồng doanh nghiệp. Vì vậy, sự đồng cam cộng khổ của cả hệ thống chính trị, của cả người lao động với doanh nghiệp để duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh là rất quan trọng… “Dù Việt Nam đã có nhiều nỗ lực để vượt lên chính mình, nhưng các nền kinh tế khác đang thay đổi nhanh hơn và cạnh tranh hơn. Nếu không cải cách mạnh mẽ chúng ta sẽ tụt lại phía sau”, đại biểu nhấn mạnh.

Cảnh giác với nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) đánh giá, năm qua kinh tế thành công rực rỡ song còn nhiều vấn đề cần quan tâm. Theo đại biểu, thời gian qua kinh tế đất nước phát triển nhanh, ổn định nhưng Việt Nam vẫn là quốc gia có thu nhập trung bình thấp, chưa “hóa rồng, hóa hổ”. Cho rằng để tìm được căn nguyên của vấn đề này thì cần nhìn lại cả quá trình phát triển, đại biểu dẫn chứng: Cách đây hơn 30 năm, khi bắt đầu đổi mới, mở cửa, Việt Nam có GDP bình quân đầu người 100 USD thì thế giới bình quân là hơn 4.000 USD. Đến 2017, Việt Nam khoảng 2.385 USD thì thế giới khoảng 10.700USD; năm 2018 Việt Nam khoảng 2.590 thì thế giới khoảng 11.000.

Tăng trưởng của Việt Nam là nhanh, bình quân 7%/năm trong hơn 20 năm, giai đoạn này thấp hơn 7% nhưng vẫn là cao so với khu vực và thế giới. Tuy nhiên, xét về số tuyệt đối thì GDP của thế giới ngày một cách xa so với Việt Nam. Cách đây 30 năm, GDP bình quân đầu người của thế giới hơn Việt Nam 3.900 USD, nhưng đến nay khoảng cách đã là hơn 8.000, gấp đôi, và khoảng cách vẫn tăng qua các năm.

Nói cách khác, Việt Nam đi được nhiều bước, có lúc tốc độ tăng trưởng cao vào tốp đầu của khu vực và thế giới, song đó là những bước ngắn, nên vẫn tụt hậu so với nhiều quốc gia khác trên thế giới dù bước chậm, nhưng lại đi được những bước dài hơn, đại biểu ví von và nhấn mạnh, nếu không khắc phục được bất cập mà Chính phủ đã chỉ rõ trong báo cáo, thì Việt Nam có nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Theo đại biểu, có 3 vấn đề cốt lõi cần đầu tư nguồn lực thực hiện bằng được để tăng trưởng theo chiều sâu, đó là trình độ lao động, phát triển khoa học công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo. Để làm được cần đổi mới mạnh mẽ, gắn giáo dục đào tạo với yêu cầu thực tiễn, nhu cầu của doanh nghiệp, có giải pháp thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo mới có thể tạo ra giá trị gia tăng đột phá và có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu...

PHƯƠNG HẰNG