Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi)

Cấm can thiệp, cản trở việc thực hiện giám định của người giám định tư pháp

Theo đó, Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) gồm VI Chương, 45 Điều, quy định về người giám định tư pháp; tổ chức giám định tư pháp; trình tự, thủ tục giám định tư pháp; chi phí giám định tư pháp; chế độ, chính sách trong hoạt động giám định tư pháp; quản lý nhà nước về giám định tư pháp; trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động giám định tư pháp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Nguyên tắc thực hiện giám định tư pháp đó là tuân thủ pháp luật, tuân theo trình tự, thủ tục giám định, phương pháp khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ, quy trình giám định tư pháp, quy chuẩn chuyên môn trong hoạt động giám định. Trung thực, chính xác, khách quan, vô tư, kịp thời; Độc lập trong quá trình thực hiện giám định, đưa ra kết luận giám định tư pháp; Chỉ kết luận về chuyên môn những vấn đề trong phạm vi được trưng cầu, yêu cầu; Chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết luận giám định.

Các hành vi bị nghiêm cấm là:

Từ chối tiếp nhận, thực hiện giám định tư pháp mà không có lý do chính đáng; cố ý kéo dài thời gian thực hiện giám định tư pháp, thời gian ban hành kết luận giám định tư pháp.

Từ chối kết luận giám định tư pháp mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan. Tiết lộ thông tin trong quá trình thực hiện giám định tư pháp gây ảnh hưởng đến hoạt động tố tụng.

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi)

Lợi dụng danh nghĩa người giám định tư pháp, tổ chức giám định tư pháp để trục lợi. Nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích khác từ đơn vị, tổ chức, cá nhân để làm sai lệch việc trưng cầu, yêu cầu giám định tư pháp hoặc để làm sai lệch kết quả, kết luận giám định tư pháp.

Cố ý đưa ra kết luận giám định tư pháp sai sự thật. Lợi dụng việc trưng cầu, yêu cầu giám định tư pháp để gây khó khăn, cản trở hoạt động tố tụng. Lạm dụng việc trưng cầu giám định tư pháp trong hoạt động tố tụng hình sự để thay thế công tác điều tra, thực hiện nghĩa vụ chứng minh của cơ quan tiến hành tố tụng.

Can thiệp, cản trở việc thực hiện giám định của người giám định tư pháp. Xúi giục, đe dọa, ép buộc người giám định tư pháp đưa ra kết luận giám định tư pháp sai sự thật.

Người giám định tư pháp được xem xét miễn, giảm trách nhiệm khi đã thực hiện đúng quy định

Trước đó, trình bày Báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, đa số đại biểu Quốc hội tán thành sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Giám định tư pháp hiện hành; đề nghị tiếp tục bổ sung, làm rõ việc đáp ứng các yêu cầu thể chế hóa quan điểm, định hướng của Đảng liên quan đến hoạt động giám định tư pháp trong hồ sơ dự án Luật.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày Báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi). Ảnh: Hồ Long

Chính phủ cho biết, dự thảo Luật đã bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối tại các nghị quyết gần đây của Đảng; chủ trương, đường lối đề ra tại dự thảo Văn kiện trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng; rà soát, kịp thời thể chế hóa những nội dung của Chỉ thị số 54-CT/TW ngày 30/11/2025 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giám định tư pháp, định giá tài sản trong dự thảo Luật.

Về quyền được miễn trừ trách nhiệm pháp lý của người giám định tư pháp trong hoạt động giám định tư pháp, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị không quy định miễn trừ trách nhiệm pháp lý của người giám định tư pháp trong hoạt động giám định tư pháp như dự thảo Luật.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Một số ý kiến đề nghị cần nghiên cứu kỹ quy định miễn trừ trách nhiệm pháp lý của người giám định tư pháp trong hoạt động giám định tư pháp hoặc cần phải quy định chặt chẽ, miễn trừ có điều kiện hoặc bổ sung phạm vi miễn trừ.

Chính phủ cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật được nghiên cứu, chỉnh lý theo hướng người giám định tư pháp được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm theo quy định của pháp luật có liên quan và của cấp có thẩm quyền khi đã thực hiện giám định đúng quy định về trình tự, thủ tục, quy trình giám định tư pháp, quy chuẩn chuyên môn trong hoạt động giám định, vô tư, khách quan, không vụ lợi; trường hợp kết luận gian dối hoặc từ chối kết luận giám định mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy

N. Thành