Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi)

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn của dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi). Ảnh: Quốc hội.

Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy, 439/443 đại biểu Quốc hội có mặt đã biểu quyết tán thành, chiếm 92,81% tổng số đại biểu Quốc hội. Như vậy, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi).

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã báo cáo tóm tắt tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi).

Một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị không quy định cho phép thành lập Văn phòng giám định tư pháp được giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân. Nếu có cho phép thành lập thì cân nhắc giao Chính phủ căn cứ tình hình thực tiễn quy định cụ thể việc thành lập Văn phòng giám định tư pháp.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết, để thể chế hóa các chủ trương, chỉ đạo của Đảng, dự thảo quy định theo hướng mở rộng thêm phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực, chuyên ngành.

Riêng ngành giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân, Văn phòng giám định tư pháp chỉ được thực hiện đối với tố tụng dân sự, hành chính. Chính phủ tiếp tục quy định chi tiết trình tự, thủ tục thành lập, đăng ký, kiểm soát chất lượng hoạt động của Văn phòng giám định tư pháp.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quốc hội.

Theo điều 20 dự thảo, Văn phòng giám định tư pháp được tổ chức và hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh theo quy định của Luật này, quy định của pháp luật về doanh nghiệp và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Văn phòng giám định tư pháp được thành lập và đăng ký hoạt động trong các lĩnh vực, chuyên ngành bao gồm lĩnh vực: kỹ thuật hình sự gồm các chuyên ngành tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này; pháp y gồm chuyên ngành ADN, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này; văn hóa gồm các chuyên ngành cổ vật, di vật, bản quyền tác giả; tài chính; ngân hàng; xây dựng; tài nguyên.

Nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cũng băn khoăn về “quyền được miễn trừ trách nhiệm pháp lý của người giám định tư pháp trong hoạt động giám định tư pháp”.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết dự thảo luật được nghiên cứu, chỉnh lý theo hướng người giám định tư pháp được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm theo quy định của pháp luật có liên quan và của cấp có thẩm quyền khi đã thực hiện giám định đúng quy định trình tự, thủ tục, quy trình giám định tư pháp, quy chuẩn chuyên môn trong hoạt động giám định, vô tư, khách quan, không vụ lợi.

“Trường hợp kết luận gian dối hoặc từ chối kết luận giám định mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì phải chịu trách nhiệm hình sự”, Bộ trưởng cho biết thêm.

Về chế độ, chính sách, cơ chế thanh toán chi phí giám định tư pháp, tiếp thu kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo luật chỉnh lý theo hướng làm rõ hơn nội dung liên quan đến cơ chế tạm ứng, thanh toán chi phí giám định tư pháp phù hợp với nguyên tắc ngân sách nhà nước.

Đồng thời, quy định chặt chẽ về quyền và nghĩa vụ của người trưng cầu; bổ sung hành vi bị nghiêm cấm để tránh việc lạm dụng việc trưng cầu giám định, thanh toán chi phí giám định.

Ngoài ra, dự thảo làm rõ người giám định tư pháp hưởng lương từ ngân sách nhà nước trong một số lĩnh vực, chuyên ngành giám định có tính chất nguy hiểm, độc hại, khó thu hút tham gia hoạt động giám định thì được hưởng chính sách hỗ trợ đặc thù, vượt trội.

Đối với các chuyên gia giỏi, tổ chức chuyên môn có năng lực tốt ở khu vực ngoài nhà nước khi tham gia hoạt động giám định tư pháp thì phải tuân thủ quy định của Luật Giám định tư pháp và các nhiệm vụ, trách nhiệm khác theo quy định của Chính phủ.

Đỗ Như