Quốc hội thông qua Luật Tình trạng khẩn cấp

Luật Tình trạng khẩn cấp có 6 chương, 36 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026, thay thế Pháp lệnh Tình trạng khẩn cấp.

Theo giải thích của luật, tình trạng khẩn cấp là khi trong cả nước, một hoặc nhiều địa phương có thảm họa lớn đe dọa hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước và tổ chức, tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân, quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội thì cấp có thẩm quyền ban bố, công bố các biện pháp đặc biệt nhằm kịp thời ngăn chặn; hạn chế và khắc phục hậu quả xảy ra, nhanh chóng ổn định tình hình.

Chiều 3/12/2025, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Tình trạng khẩn cấp (Ảnh: Quốc hội)

Luật quy định rõ, việc áp dụng, điều chỉnh, chấm dứt các biện pháp trong tình trạng khẩn cấp phải bảo đảm kịp thời, công khai, minh bạch. Các biện pháp làm hạn chế quyền con người, quyền công dân phải thực sự cần thiết, có căn cứ rõ ràng, tương xứng với tính chất, mức độ sự cố, thảm họa, và không phân biệt đối xử.

Việc quyết định các biện pháp nhằm ứng phó, khắc phục hậu quả trong tình trạng khẩn cấp gây ra thiệt hại thì người ra quyết định không phải chịu trách nhiệm khi quyết định đó dựa trên thông tin tại thời điểm ra quyết định có mục đích chính đáng, đúng thẩm quyền và không có động cơ vụ lợi.

Thảo luận tại hội trường ngày 27/10, ĐBQH đề nghị nghiên cứu bổ sung các quy định về việc tái thiết sau thảm họa để đảm bảo phát triển bền vững và đảm bảo cho công tác phòng ngừa thảm họa thiên tai. Theo đó, đại biểu đề nghị bổ sung theo hướng quy hoạch lại vùng thiên tai, vùng có nguy cơ thiên tai; đầu tư các công trình phòng, chống thiên tai; nâng cao năng lực cảnh báo thiên tai cũng như nhận thức của người dân trong phòng, chống thiên tai.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Tình trạng khẩn cấp (Ảnh: Quốc hội)

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp lý giải, Dự thảo Luật quy định các biện pháp khắc phục hậu quả trong tình trạng khẩn cấp (Điều 16); thống kê, đánh giá thiệt hại (Điều 17); huy động, quyên góp và phân bổ nguồn lực cứu trợ, hỗ trợ (Điều 18); cứu trợ, hỗ trợ (Điều 19); chính sách hỗ trợ (Điều 20) đã bao hàm đầy đủ về cứu trợ, hỗ trợ khẩn cấp đến khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân và hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trong và sau tình trạng khẩn cấp, việc tái thiết sau thảm họa bảo đảm cho phát triển bền vững còn thuộc phạm vi điều chỉnh của nhiều luật có liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới đọc tờ trình (Ảnh: Quốc hội)

Trên cơ sở ý kiến ĐBQH, để chặt chẽ, thống nhất, UBTVQH đã chỉnh lý nội dung dẫn của điều này; tách khoản 6 thành 2 khoản; đồng thời, sắp xếp, chỉnh lý lại các khoản cho thống nhất như dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua.

Thông tin về tình trạng khẩn cấp (Điều 11), tại phiên thảo luận, có ĐBQH nêu ý kiến đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc tiếp nhận, tổng hợp, công khai kết quả xử lý phản ánh từ người dân, doanh nghiệp và bảo đảm thông tin liên lạc trong tình trạng khẩn cấp.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, hiện nay, số điện thoại 112 đang được sử dụng để tiếp nhận nội dung thông tin về sự cố, thiên tai, thảm họa, những nguy cơ xảy ra, yêu cầu trợ giúp của tổ chức, cá nhân trong phạm vi toàn quốc; Bộ Chỉ huy Quân sự cấp tỉnh là Cơ quan thường trực Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự cùng cấp có trách nhiệm quản lý, vận hành, tiếp nhận xử lý thông tin, phản ánh, và những yêu cầu trợ giúp của tổ chức, cá nhân.

Trên cơ sở ý kiến ĐBQH, để chặt chẽ, thống nhất với quy định về các biện pháp khắc phục hậu quả trong tình trạng khẩn cấp và cứu trợ, hỗ trợ khẩn cấp và bảo đảm thông tin liên lạc phục vụ ứng phó, khắc phục tình trạng khẩn cấp, UBTVQH đã bổ sung, chỉnh lý khoản 3 Điều này như dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua.

Minh Thư/VOV.VN