Quốc tế quan ngại vụ tấn công của Israel tại Qatar

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 10/9 tuyên bố vụ tấn công diễn ra một ngày trước đó nhằm vào tòa nhà nơi các quan chức cấp cao của phong trào Hamas đang có mặt tại thủ đô Doha của Qatar là "một chiến dịch hoàn toàn độc lập của Israel, do Israel khởi xướng, được Israel tiến hành và Israel hoàn toàn chịu trách nhiệm".

Sau vụ việc, ông Netanyahu đồng thời khẳng định không còn "sự miễn trừ" cho thủ lĩnh của các lực lượng thù địch ở những "nơi đặc biệt", nhấn mạnh rằng cuộc chiến ở Gaza có thể kết thúc "ngay lập tức".

Tòa nhà bị hư hại sau cuộc không kích của Israel nhằm vào các lãnh đạo của phong trào Hamas tại thủ đô Doha của Qatar. Ảnh: Reuters.

Đáng chú ý, trong tuyên bố mới nhất sau vụ tấn công, phong trào Hamas xác nhận 5 thành viên đã thiệt mạng. Tuy nhiên, Hamas tuyên bố nỗ lực ám sát của Israel đã thất bại và rằng các thành viên cấp cao của phong trào vẫn sống sót.

Giới quan sát nhận định, đây là một cuộc tấn công "chưa từng có" của Israel, khi nước này công khai thừa nhận hành động tấn công nhắm thẳng vào thủ đô của một quốc gia vốn có quan hệ hợp tác chặt chẽ với cả Washington và Tel Aviv. Bên cạnh đó, vụ tấn công cũng có thể khiến quá trình trao đổi con tin với phong trào Hamas càng trở nên mong manh hơn, đi ngược lại nỗ lực đàm phán bấy lâu nay.

Ngay sau khi vụ tấn công xảy ra, Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) đã đưa ra tuyên bố khẳng định vụ tấn công của Israel là hành động "vi phạm nghiêm trọng" luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, cũng như các nguyên tắc được công nhận về việc tôn trọng chủ quyền và không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác.

Đại hội đồng tái khẳng định sự cần thiết phải tôn trọng lãnh thổ của các quốc gia và đảm bảo an toàn, an ninh cho các nhà đàm phán ở bất kỳ thời điểm nào, đồng thời hối thúc Israel ngay lập tức chấm dứt các hành động thù địch như vậy và hoàn toàn chịu trách nhiệm về những hậu quả nghiêm trọng của bước đi leo thang này. Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres coi vụ tấn công là hành động vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Qatar. "Tất cả các bên phải nỗ lực để đạt được một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, chứ không phải phá hủy nó", Tổng Thư ký Guterres lên tiếng.

Là nước hứng chịu vụ tấn công chưa từng có tiền lệ, Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani cảnh báo nước này sẽ bảo lưu quyền đáp trả, gọi đây là "thời khắc bước ngoặt" đối với khu vực.

"Vụ tấn công của Israel diễn ra trên lãnh thổ Qatar. Chúng ta không thể gọi nó bằng bất cứ tên nào khác, ngoài chủ nghĩa khủng bố nhà nước được Thủ tướng Israel thực hiện một cách có hệ thống và liên tục, đã làm mất ổn định an ninh và ổn định khu vực. Đây cũng là một thông điệp dành cho Trung Đông, rằng có một thế lực bất hảo trong khu vực này và sự liều lĩnh chính trị đang diễn ra đã xâm phạm chủ quyền của nhiều quốc gia", ông Al-Thani nói.

Trong một động thái tức thì, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng lên tiếng bày tỏ: "Việc đơn phương ném bom bên trong lãnh thổ Qatar, quốc gia có chủ quyền và là đồng minh thân cận của Mỹ, vốn đang nỗ lực hết mình và dũng cảm chấp nhận rủi ro cùng chúng tôi để làm trung gian kiến tạo hòa bình, không giúp ích gì cho mục tiêu của Mỹ và Israel. Tuy nhiên, loại bỏ Hamas, những kẻ đã thu lợi từ sự khốn khổ của những người sống ở Gaza, là một mục tiêu xứng đáng", Tổng thống Trump nói.

Trong khi đó, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết Tổng thống Trump đã chỉ đạo Đặc phái viên Steve Witkoff cảnh báo trước cho Qatar về vụ tấn công. Nhà lãnh đạo Mỹ sau đó cũng đã có các cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Quốc vương Qatar Tamim bin Hamad Al Thani, đồng thời cam kết với nhà lãnh đạo Qatar rằng "sẽ không có chuyện tương tự xảy ra lần nữa".

Làn sóng phản đối cũng đang lan rộng ra nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế. Tổng thư ký Liên đoàn Arab (AL) Ahmed Aboul Gheit khẳng định vụ tấn công của Israel đây là hành vi vi phạm chủ quyền của Qatar, trong khi Bộ Ngoại giao Iran nhấn mạnh vụ tấn công của Israel là "cực kỳ nguy hiểm" và vi phạm Hiến chương LHQ, còn Bộ Ngoại giao Arab Saudi thông báo Thái tử Mohammed bin Salman đã điện đàm với Quốc vương Qatar về vụ việc, khẳng định sự ủng hộ của Riyadh đối với Doha.

Hiện Arab Saudi đang huy động mọi khả năng để hỗ trợ Qatar bảo vệ an ninh và gìn giữ chủ quyền. UAE, Iraq, Ai Cập, Jordan cũng đồng loạt lên tiếng phản đối cuộc không kích của Israel và khẳng định sẵn sàng hỗ trợ Qatar trong việc đẩy lùi mọi mối đe dọa đối với chủ quyền và an ninh của nước này.

Từ phương Tây, Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại Liên minh châu Âu (EU) Kaja Kallas nhấn mạnh rằng cuộc không kích của Israel vi phạm luật pháp quốc tế và toàn vẹn lãnh thổ của Qatar. EU bày tỏ sự đoàn kết hoàn toàn với chính quyền và nhân dân Qatar, đồng thời cho rằng cần phải tránh không để xảy ra bất kỳ sự leo thang xung đột nào ở Gaza.

Cùng ngày, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Emmanuel Macron, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, Bộ Ngoại giao Na Uy và Solvakia đều cho rằng cuộc không kích của Israel tại thủ đô Doha đã vi phạm luật pháp quốc tế và chủ quyền của Qatar, đồng thời kéo theo nguy cơ căng thẳng leo thang hơn nữa tại khu vực Trung Đông.

Bảo Hân