Quy định đã có… xin đừng 'khó' triển khai!

Nhiều người chưa biết quy định mới

Theo khảo sát của phóng viên, không khó để bắt gặp hình ảnh học sinh hút thuốc tại các quán nước, quán cà phê gần cổng trường, cá biệt còn có em hút cả thuốc lào, thuốc lá điện tử.

Hàng quán vỉa hè tràn lan trước cổng trường

Em Trần Minh Tuấn, học sinh lớp 10 một trường Trung học phổ thông trên địa bàn quận Cầu Giấy, cho biết, em hút thuốc được khoảng 3 năm, tức là từ những năm học cấp 2. Có rất nhiều lý do được các em đưa ra để giải thích cho hành vi hút thuốc của mình. Đa phần là do tò mò, học đòi những người xung quanh. Bên cạnh đó, quán nước vỉa hè, tạp hóa lại bán rất sẵn thuốc lá, do đó nhiều em đã rất nhanh chóng tiếp cận.

Từ các quán nước ven đường, cửa hàng tạp hóa cho đến siêu thị tiện ích... vẫn vô tư bày bán nhiều loại thuốc lá khác nhau, mà không hề có biển cảnh báo “không bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi”. Bà Phạm Minh, chủ cửa hàng tạp hóa ở quận Nam Từ Liêm cho biết, mỗi bao thuốc lá chỉ được lãi vài nghìn đồng, nhưng có người mua thì vẫn phải bán, được đồng nào hay đồng ấy, sinh hoạt hàng ngày vẫn phải chi tiêu, có ai cho đâu.

Mặt khác, bây giờ các cháu học sinh phát triển nhanh quá, thật khó để xác định được độ tuổi thật của người mua. Nhiều khi cũng không phân biệt được nếu các cháu học sinh không mặc đồng phục. Chị Nguyễn Thị Hồng (ở quận Thanh Xuân) cho biết, việc nhiều cửa hàng tạp hóa, quán cóc vỉa hè bày bán công khai thuốc lá trước cổng trường làm ảnh hưởng rất nhiều đến các cháu học sinh cũng như người đi đường bởi mùi thuốc lá nồng nặc. Nhiều lúc đến đón con, chứng kiến hình ảnh nhiều em học sinh mặc quần áo đồng phục đang ngậm điếu thuốc, nhả khói rất phản cảm.

Điều 23 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định hành vi vi phạm về bán sản phẩm thuốc lá. Trong đó điểm b, điểm c tại khoản 4, quy định phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi bán thuốc lá bằng máy bán tự động hoặc bán thuốc lá tại các địa điểm có quy định cấm; bán thuốc lá phía ngoài cổng nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường tiểu học, trung học cơ sở, phổ thông trung học, viện nghiên cứu y học, bệnh viện, nhà hộ sinh, trung tâm y tế dự phòng, trạm y tế xã, phường trong phạm vi 100m tính từ ranh giới khuôn viên gần nhất của cơ sở đó.

Mặc dù, Luật Phòng chống tác hại thuốc lá quy định, không bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi, nhưng thực tế người dưới 18 tuổi rất dễ dàng tiếp cận với sản phẩm này tại bất kể tiệm tạp hóa nào trước cổng trường. Điều này chính là nguyên nhân gia tăng tỉ lệ người hút thuốc dưới 18 tuổi.Trong vai người đi mua thuốc lá, một người quen dưới 18 tuổi của chúng tôi đã vào một của hàng tạp hóa ven đường để mua thuốc lá. Ngay lập tức việc mua bán diễn ra nhanh chóng, người bán chẳng quan tâm đến khách hàng của mình bao nhiêu tuổi, đưa ngay cho người mua dưới 18 tuổi một bao thuốc...

Nhiều năm nay tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Việt Đức..., tình trạng hút thuốc lá ngay tại bệnh viện được hạn chế đến mức tối đa. Theo ghi nhận, các hiệu thuốc, cửa hàng mua bán thực phẩm, vật tư y tế xung quanh các bệnh viện đều không bán thuốc lá. Tuy nhiên, các tiểu thương bán thức ăn, cà phê, nước ngọt… trước cổng các bệnh viện đều luôn có sẵn thuốc lá để phục vụ người nhà bệnh nhân. Khi được hỏi, hầu hết chủ kinh doanh các hàng quán, cửa hàng tiện ích trên địa bàn Thành phố Hà Nội đều “không biết” hay “chưa từng nghe nói” đến quy định cấm bán thuốc lá quanh cổng bệnh viện, trường học... trong phạm vi 100 mét.

Cần xử phạt nghiêm

Len lỏi trong các ngõ xóm, tổ dân phố, đâu đâu cũng thấy có bán thuốc lá tràn lan. Để đối phó với các cơ quan chức năng về việc bày bán thuốc lá lậu, bán thuốc lá không đúng quy định, nhiều người bán hàng trên mặt phố chỉ trưng bày vỏ bao hoặc vỏ cây thuốc lá. Khi khách hỏi mua, người bán mới chạy vào trong ngõ hoặc trong nhà lấy thuốc lá ra bán.Vậy làm thế nào để quy định đi vào cuộc sống?

Trên cơ sở Nghị định 98/2020/NĐ-CP, thiết nghĩ, chính quyền địa phương, các đoàn thể cần tập trung công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức phòng chống tác hại của thuốc lá, cũng như thực thi pháp luật về kiểm tra, xử phạt hành vi vi phạm nghiêm khắc.Trao đổi với phóng viên, ông Trần Nhật Thái, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Hàng Bột, cho biết: Trước mắt các cơ quan chức năng trên địa bàn phường sẽ đẩy mạnh tuyên truyền vận động người dân trước khi áp dụng các biện pháp xử lí mạnh hơn.Cần phải có thời gian tuyên truyền vận động từng bước nâng cao nhận thức, ý thức về tuân thủ luật pháp, và hơn hết người bán hàng thấy được hành vi bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi đã vô tình tạo thói quen xấu cho trẻ em, cũng như làm gia tăng tỉ lệ người hút thuốc dưới 18 tuổi.

Nhìn nhận dưới góc độ pháp lý, theo luật sư Phạm Hải Long (Đoàn luật sư Hà Nôi):Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá cũng quy định chi tiết cấm hành vi bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi, sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá, hút thuốc lá trên các phương tiện giao thông công cộng.Tuy vậy, những vi phạm như trên vẫn diễn ra tràn lan mà chưa bị xử lý. Qua tìm hiểu của phóng viên, các cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm trong lĩnh vực này đều kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau nên việc xử lý vi phạm phần lớn chỉ là nhắc nhở chứ chưa xử phạt. Bởi vậy, các cơ quan chức năng cần có kế hoạch kiểm tra, xử lý việc bày bán thuốc lá vi phạm./.

Minh Phương