Quy định làm thêm giờ: Phải được sự đồng ý của người lao động trên tinh thần tự nguyện

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp Ảnh: VIẾT CHUNG

Rà soát lại các đối tượng

Theo Tờ trình của Chính phủ, số giờ làm thêm trong 1 tháng của người lao động là không quá 72 giờ; số giờ làm thêm trong 1 năm của người lao động là không quá 300 giờ. Quy định được áp dụng cho tất cả các ngành, nghề, công việc. Nghị quyết dự kiến có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký và hết hiệu lực thi hành kể từ thời điểm các biện pháp quy định tại điểm 3 của Nghị quyết số 30/2021/QH15 hết hiệu lực thi hành. Qua thẩm tra, Thường trực Ủy ban Xã hội đồng tình với quan điểm của Chính phủ về sự cần thiết ban hành nghị quyết quy định về biện pháp hết sức đặc biệt này như một giải pháp tình thế và chỉ áp dụng trong thời gian ngắn.

Mặc dù vậy, Thường trực Ủy ban Xã hội cho rằng, việc áp dụng mức trần 300 giờ cho tất cả các ngành, nghề, công việc là quá rộng, cơ quan soạn thảo chưa cung cấp đầy đủ cơ sở khoa học, thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế về tăng giờ làm thêm do tác động của dịch Covid-19, chưa đánh giá đầy đủ của việc nâng mức trần này tác động đến sức khỏe, an toàn lao động của người lao động, đặc biệt là phụ nữ, người khuyết tật, người cao tuổi, người làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm... Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị rà soát các đối tượng nói trên và rà soát các ngành, nghề, công việc, trường hợp khác để quy định (theo hướng loại trừ) các đối tượng không áp dụng mức trần 300 giờ làm thêm trong năm.

Đa số ý kiến cho rằng, đề xuất nâng giới hạn về giờ làm thêm trong tháng từ không quá 40 giờ lên không quá 72 giờ là chưa đầy đủ cơ sở khoa học. Cho rằng việc tăng này là quá cao, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị chỉ nâng mức trần thời gian làm thêm theo tháng từ 40 giờ lên đến 60 giờ và chỉ áp dụng đối với đối tượng đã được quy định mức trần làm thêm trong năm là 300 giờ. Đồng thời, Chính phủ cần nghiên cứu, quy định về việc giới hạn số tháng liên tục được áp dụng mức trần tối đa (2 hoặc 3 tháng).

Thỏa thuận tự nguyện

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Nguyễn Khắc Định đồng tình với đề xuất của Chính phủ về số giờ làm thêm trong 1 tháng của người lao động là không quá 72 giờ; số giờ làm thêm trong 1 năm của người lao động là không quá 300 giờ. Về thời điểm hiệu lực, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, nghị quyết có hiệu lực từ ngày ký nhưng những ai đã làm thêm rồi thì cho truy lãnh theo quy định mới này.

Cho biết Ủy ban Pháp luật cũng đã bàn bạc, lật đi lật lại vấn đề, Chủ nhiệm Ủy ban Hoàng Thanh Tùng đồng ý phương án trần làm thêm 1 tháng là 72 giờ nhưng yêu cầu ghi rõ “phải được sự đồng ý của người lao động”; đồng thời phải quy định chế độ tiền lương tương xứng cho thời gian làm thêm tăng lên. Với trần giờ làm thêm trong 1 năm, ông Tùng tán thành phương án 300 giờ trừ các ngành nghề độc hại, nguy hiểm… nhưng không đồng ý mở thêm lên tới 400 giờ đối với một số ngành nghề đặc thù (đã được Bộ luật Lao động cho phép làm thêm tới 300 giờ).

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ tiếp thu giải trình đầy đủ các ý kiến của UBTVQH, hoàn thiện dự thảo nghị quyết theo hướng việc làm thêm giờ phải được sự đồng ý của người lao động trên tinh thần tự nguyện. “UBTVQH sẽ tiếp tục cân nhắc thận trọng vấn đề này trước khi đưa ra quyết định cuối cùng vào cuối phiên họp thứ 9 (dự kiến ngày 24-3)”, đồng chí Trần Thanh Mẫn cho biết.

ANH THƯ