Quy định những vấn đề mới nhằm khơi thông nguồn lực dữ liệu

Trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Dữ liệu, Chủ nhiệm Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) Lê Tấn Tới cho biết, để phù hợp với tên gọi đã được Quốc hội quyết định trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và Tờ trình của Chính phủ, phù hợp với chương trình chuyển đổi số quốc gia, Thường trực UBQPAN và Ban soạn thảo đề nghị UBTVQH cho giữ tên gọi “Luật Dữ liệu” như dự thảo luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Chủ nhiệm UBQPAN nêu rõ các quy định về chuyển dữ liệu ra nước ngoài, cho tổ chức, cá nhân nước ngoài nhằm mục đích quản lý chặt chẽ đối với dữ liệu quan trọng, dữ liệu cốt lõi để bảo đảm quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia và quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Đồng thời, cho biết, hiện nay việc mua bán dữ liệu nói chung và việc chuyển giao dữ liệu giữa tổ chức, cá nhân ngày càng phổ biến. Hoạt động này tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác động tới quốc phòng, ANTT, an toàn xã hội; nhất là dữ liệu cốt lõi, dữ liệu quan trọng. Nhiều nước trên thế giới cũng đã có quy định hạn chế, kiểm soát việc chuyển giao các dữ liệu này ra nước ngoài, để bảo đảm an ninh tài nguyên dữ liệu.

Chủ nhiệm UBQPAN Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Dữ liệu.

Tuy nhiên, Thường trực UBQPAN thấy rằng, đây là nội dung mới, phức tạp, hiện có một số cơ quan đại diện, một số tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài gửi ý kiến tham gia. Để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với thực tiễn và bảo đảm linh hoạt trong quá trình quản lý, Thường trực UBQPAN đề nghị chỉ quy định những nội dung cơ bản mang tính nguyên tắc trong dự thảo luật và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Về xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia, Chủ nhiệm UBQPAN cho biết, việc xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia hiện đang triển khai thực hiện trên cơ sở Nghị quyết số 175/NQ-CP ngày 30/10/2023 của Chính phủ. Theo đó, Trung tâm dữ liệu quốc gia là một đơn vị mới thuộc Bộ Công an.

Đại biểu dự phiên họp.

Đại biểu dự phiên họp.

Trung tâm dữ liệu quốc gia được đầu tư bằng ngân sách Nhà nước; trong đó có cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia để cung cấp hạ tầng cho các bộ, ngành, địa phương và giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy. Nguồn nhân lực phục vụ vận hành, quản trị Trung tâm dữ liệu quốc gia cơ bản là đội ngũ những người làm công tác xử lý, quản trị dữ liệu hiện có của Bộ Công an mà không làm phát sinh thêm biên chế. Vì vậy, Thường trực UBQPAN đề nghị UBTVQH cho giữ quy định xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia như dự thảo Luật Chính phủ trình.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về sàn giao dịch dữ liệu (Điều 53), Thường trực UBQPAN đã nghiên cứu rà soát và chỉnh lý Điều 53 như dự thảo luật tiếp thu, chỉnh lý, theo đó, chỉ quy định nội dung cơ bản về sàn giao dịch dữ liệu và giao Chính phủ quy định chi tiết các nội dung theo thẩm quyền…

Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng tiếp thu ý kiến của các đại biểu.

Thảo luận về dự thảo luật, các đại biểu đánh giá cao sự phối hợp giữa cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra để kịp thời tiếp thu, chỉnh lý dự án luật. Thống nhất, đồng tình với sự cần thiết và tầm quan trọng của dự án luật, các đại biểu đề nghị luật sớm được ban hành. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá, dữ liệu số là nguồn tài nguyên, ngành kinh tế hết sức quan trọng. Khẳng định đây là dự án luật quan trọng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định tin tưởng, khi luật được ban hành sẽ thúc đẩy và nâng tầm chuyển đổi số quốc gia.

Cho ý kiến liên quan đến Điều 25 về chuyển dữ liệu, các đại biểu đề nghị, cần có quy định khung, tùy theo thời kỳ để có các văn bản dưới luật, nhằm điều chỉnh cụ thể, sát hợp với thực tiễn. Song song với quy định về việc chuyển dữ liệu ra nước ngoài cũng cần có nội dung về việc nhận dữ liệu của các cá nhân, tổ chức ở nước ngoài tự nguyện chuyển về Việt Nam. Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị làm rõ hơn về dữ liệu số để áp dụng những nội dung liên quan; đồng thời, rà soát Luật giao dịch điện tử để có sự thống nhất, kết nối với nhau. “Đây là vấn đề nhỏ nhưng hết sức quan trọng trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh.

Quang cảnh phiên họp.

Phát biểu tại phiên họp, Trung tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, Bộ Công an đã chủ động phối hợp với cơ quan thẩm tra quán triệt tinh thần giải trình đầy đủ, kỹ lưỡng, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật theo hướng chỉ quy định những nội dung có tính chất nguyên tắc cơ bản, cần thiết; rà soát, lược bỏ các nội dung chi tiết thuộc thẩm quyền của Chính phủ, giao Chính phủ ban hành, hướng dẫn theo thẩm quyền. Dự án luật đã được điều chỉnh tinh gọn. Đến nay, dự thảo luật đã giảm 5 điều, từ 67 điều xuống còn 62 điều. Đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo, Thứ trưởng Phạm Thế Tùng lĩnh hội, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật để trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này.

Phát biểu kết luận phiên họp về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo, UBQPAN đã phối hợp quán triệt tốt quan điểm đổi mới tư duy, xây dựng pháp luật, thực hiện các giải pháp đổi mới trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, nghị quyết của Tổng Bí thư Tô Lâm và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Phó Chủ tịch Quốc hội cơ bản nhất trí và cho cho rằng, dự thảo luật đủ điều kiện để trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8. Để hoàn chỉnh dự thảo luật đạt chất lượng cao, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần quy định đúng thẩm quyền của Quốc hội. Những vấn đề mới chỉ quy định khuôn khổ, nguyên tắc và giao Chính phủ quy định chi tiết để dễ tổ chức thực hiện, đáp ứng yêu cầu vừa quản lý, vừa khơi thông nguồn lực dữ liệu…

Vũ Linh