Quy hoạch đô thị ở Hải Dương và những vấn đề đáng quan tâm

Quy hoạch đang trở thành công cụ hữu hiệu để thực hiện quản lý phát triển đô thị ở Hải Dương. Trong ảnh: Một góc TP Hải Dương nhìn từ trên cao. Ảnh: THÀNH CHUNG

Nỗ lực cán đích đô thị hóa

Theo đánh giá của Thường trực HĐND tỉnh Hải Dương tại cuộc giám sát chuyên đề về công tác quản lý quy hoạch trên địa bàn tỉnh, hệ thống đô thị ở Hải Dương đã được quy hoạch, phát triển theo hướng xanh, thông minh, hiện đại, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương và cả tỉnh.

Về công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, đến nay, 11/12 địa phương cấp huyện ở Hải Dương đã hoàn thành phê duyệt điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện, quy hoạch chung thành phố, thị xã. Riêng huyện Bình Giang hiện đang hoàn thiện hồ sơ, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng vùng huyện đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Quy hoạch chung đô thị Bình Giang sẽ được lập trong giai đoạn 2026 - 2030.

Thường trực HĐND tỉnh Hải Dương giám sát chuyên đề về công tác quản lý quy hoạch đô thị tại thị xã Kinh Môn

Từ năm 2020 trở lại đây, các địa phương, sở, ngành đã phát huy vai trò, trách nhiệm trong bước đề xuất, tham gia, thẩm định, trình phê duyệt hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, bảo đảm sự đồng bộ giữa các loại quy hoạch (quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch ngành). Từ quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, đến quy hoạch chi tiết đều có sự liên thông. Quy hoạch đã và đang trở thành công cụ hữu hiệu để thực hiện quản lý phát triển đô thị ở Hải Dương.

Công tác quy hoạch đã có chuyển biến tích cực, hạn chế được tình trạng phó thác cho đơn vị tư vấn lập quy hoạch.

Đi khảo sát trực tiếp ở nhiều huyện, thị xã như Bình Giang, Kinh Môn và TP Chí Linh, dễ thấy việc phát triển đô thị cơ bản đáp ứng tiến độ. Không gian đô thị ngày càng được mở rộng, từng bước xây dựng khu vực nông thôn theo tiêu chí đô thị. Nhiều nơi ở nông thôn trong tỉnh Hải Dương có cảnh quan "phố trong làng" xanh, sạch, đẹp, đạt tiêu chí đô thị.

Đô thị loại I TP Hải Dương đã có bước chuyển mình mạnh mẽ, bước đầu có những công trình kiến trúc điểm nhấn. Trong ảnh: Chăm sóc cảnh quan trong tại khu đô thị sinh thái ven sông Thái Bình (Ecorivers)

Hải Dương hiện có 16 đô thị. Tính đến hết năm 2023, tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt khoảng 40,7%. Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, đến năm 2025 tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh phấn đấu đạt trên 45%.

Đáng chú ý, đô thị loại I duy nhất là TP Hải Dương đã có bước chuyển mình mạnh mẽ khi không gian đô thị được mở rộng, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm theo hướng đồng bộ. Trong đó, bước đầu đã hình thành một số khu đô thị mới gắn với đầu tư xây dựng không gian công cộng, công trình kiến trúc điểm nhấn như khu đô thị sinh thái ven sông Thái Bình (Ecorivers), khu đô thị Phú Quý, khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương. Những dự án này đã góp phần thay đổi diện mạo đô thị ở Hải Dương và còn trở thành điểm đến tham quan, vui chơi của người dân trong và ngoài tỉnh.

Việc quản lý xây dựng theo quy hoạch cũng được quan tâm. Từ năm 2020 đến nay, việc quản lý xây dựng theo quy hoạch đô thị ở Hải Dương có chuyển biến khi nhiều dự án, công trình xây dựng đều tuân thủ, phù hợp quy hoạch đô thị. 45 doanh nghiệp vi phạm xây dựng sai phép đã bị xử phạt tổng số tiền hơn 2,34 tỷ đồng.

Còn chậm

11/12 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Hải Dương chưa xây dựng quy chế quản lý kiến trúc đô thị, quy chế quản lý kiến trúc điểm dân cư nông thôn (ảnh minh họa)

Bên cạnh những kết quả trong quản lý quy hoạch đô thị, Hải Dương còn những hạn chế.

Đó là còn chậm trong các quy trình lập quy hoạch. Tiến độ hoàn thành lập, báo cáo, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chung đô thị (thành phố, thị xã, thị trấn) còn chậm so với yêu cầu. Theo đánh giá của đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh Hải Dương, việc này đã làm ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư, triển khai các dự án đầu tư xây dựng, nhất là một số dự án, công trình trọng điểm cấp tỉnh, huyện.

Đến nay, UBND tỉnh Hải Dương chưa hoàn thành việc rà soát, điều chỉnh chương trình phát triển đô thị của tỉnh để thay thế chương trình cũ được phê duyệt năm 2017 đã hết hạn. 2 huyện Gia Lộc, Nam Sách chưa tổ chức lập chương trình phát triển đô thị. 2 thành phố trong tỉnh là Hải Dương, Chí Linh chưa định kỳ rà soát, điều chỉnh Chương trình phát triển đô thị đúng hạn, chưa xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình phát triển đô thị trên địa bàn.

Có tới 11/12 địa phương chưa xây dựng danh mục công trình kiến trúc có giá trị trên địa bàn thuộc phạm vi quản lý; chưa báo cáo UBND tỉnh, trình HĐND tỉnh thông qua nội dung quy chế quản lý kiến trúc đô thị, quy chế quản lý kiến trúc điểm dân cư nông thôn trên địa bàn quản lý trước khi trình phê duyệt hoặc phê duyệt theo thẩm quyền (trừ TP Chí Linh).

Về chất lượng quy hoạch, báo cáo của UBND tỉnh Hải Dương cũng tự đánh giá chất lượng một số đồ án quy hoạch đã được phê duyệt ở những năm trước không cao, tầm nhìn quy hoạch chưa tốt, thiếu tính định hướng, không có sự nghiên cứu kết nối về phương án phân vùng phát triển giữa các địa phương dẫn đến việc phải điều chỉnh nhiều lần.

Hệ thống hạ tầng kỹ thuật của nhiều dự án khu dân cư, khu đô thị vẫn chưa được hoàn thiện (ảnh minh họa)

Sau khi được phê duyệt quy hoạch, công tác quản lý quy hoạch ở Hải Dương thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế. Nổi cộm là nhiều dự án khu đô thị, khu dân cư mới trên địa bàn hiện đang bị chậm tiến độ so với yêu cầu. Giai đoạn 2020 - 2024, có 40 dự án khu dân cư, khu đô thị được chấp thuận chủ trương đầu tư thì mới có 22 dự án hoàn thành lựa chọn nhà đầu tư, đang tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư. 18 dự án còn lại vẫn đang trong quá trình triển khai lựa chọn nhà đầu tư.

Công tác triển khai các dự án đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị của hầu hết các địa phương còn hạn chế. Trong số 45 dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị được các địa phương triển khai thực hiện trong thời gian qua, có tới 34 dự án có quy mô nhỏ, cải tạo sửa chữa hệ thống thoát nước, chiếu sáng, vỉa hè, chỉnh trang đường giao thông; chỉ có 11 dự án có quy mô lớn, đầu tư xây dựng mới.

Trong khi quy hoạch mới, dự án mới chậm triển khai thì nhiều sai phạm về quản lý trật tự xây dựng, quy hoạch đô thị từ giai đoạn trước vẫn chưa được xử lý triệt để.

Một số dự án dang dở kéo dài

- Khu dân cư cụm công nghiệp Hiệp Sơn (thị xã Kinh Môn) vẫn chưa xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung. Đó cũng là thực trạng chung của các khu dân cư cũ xây dựng trước năm 2015 ở Hải Dương.
- Dự án khu du lịch sinh thái và dịch vụ TP Hải Dương (khu Hà Hải) còn nhiều vướng mắc nên chưa được nghiệm thu; còn 3.713 m2 đất chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng. Chủ đầu tư chưa hoàn thành trạm xử lý nước thải, xây dựng công trình khách sạn 30 tầng, viện dưỡng lão cao cấp.
- Dự án Chợ Đọ và khu dân cư thương mại xã Ứng Hòe (Ninh Giang) triển khai thực hiện từ năm 2008 đến nay chưa được nghiệm thu. Một số vị trí bị hư hỏng, lún nứt, hệ thống xử lý nước thải chưa được xây dựng.
(Theo kết quả giám sát của Thường trực HĐND tỉnh Hải Dương)

Khẩn trương rà soát Chương trình phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh

Qua giám sát và trực tiếp khảo sát tại một số đô thị trong tỉnh, có thể thấy công tác quản lý đô thị trong thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực nhưng cũng còn một số hạn chế, vướng mắc ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quy hoạch và cảnh quan đô thị trong tỉnh.

Đoàn giám sát đã báo cáo, tham mưu Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cấp trong công tác lập, phê duyệt, thẩm định, tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch đô thị trên địa bàn.

Các sở, ngành, địa phương chủ động, nghiêm túc thực hiện Đề án Xây dựng và phát triển đô thị Hải Dương theo định hướng xanh, thông minh, hiện đại giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2035. Đồng thời, khẩn trương rà soát, điều chỉnh, xin ý kiến HĐND tỉnh về Chương trình phát triển đô thị trên địa bàn Hải Dương.

Các huyện, thị xã, thành phố khẩn trương lập, thẩm định, trình HĐND tỉnh phê duyệt quy chế quản lý kiến trúc đô thị trên địa bàn và đẩy nhanh tiến độ các dự án phát triển khu đô thị, khu dân cư mới đã được chấp thuận đầu tư.

Trịnh Thúy Nga, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Hải Dương

Tạo thuận lợi cho người dân và nhà kinh doanh bất động sản

Qua thực tế kinh doanh bất động sản tại khu đô thị phía tây thị trấn Nam Sách cho thấy công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch đã được chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan thực hiện khá tốt và ít vướng mắc. Với tầm nhìn quy hoạch hướng đến đô thị xanh, hiện đại, các cơ sở hạ tầng trong khu đô thị này khá khang trang và đáp ứng tốt nhu cầu của người dân.

Tuy nhiên, khu đô thị phía tây thị trấn Nam Sách còn vướng giải phóng mặt bằng với một số hộ ở vị trí quy hoạch xây dựng cổng chào chính vào khu dân cư. Thời gian tới, mong chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt để sớm giải phóng mặt bằng, thực hiện các công trình theo đúng quy hoạch khu đô thị đã phê duyệt để nâng tầm cảnh quan đô thị, bảo đảm quyền lợi cho người dân, tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Chúng tôi cũng mong được tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn về quy hoạch đô thị sớm, rộng rãi để chủ động trong hoạt động kinh doanh, nhất là khi có điều chỉnh quy hoạch.

Nguyễn Quang Kiên, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Bất động sản Kiên Cường (thị trấn Nam Sách)

PHONG TUYẾT