Quy hoạch tổng thể quốc gia: Đề cao tính ổn định, dài hạn, bảo đảm tính dự báo cao

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp

Lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính

Trình bày Tờ trình về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương nêu rõ, các nội dung quy hoạch được bổ sung, điều chỉnh nhằm phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp; phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng hai chữ số trong giai đoạn 2026 - 2030 và các năm tiếp theo; thực hiện các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giáo dục và đào tạo; bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân; an ninh năng lượng... Đồng thời ứng phó với các biến động nhanh, khó lường của bối cảnh quốc tế.

Điều chỉnh, bổ sung một số nội hàm trong mục tiêu tổng quát như sau: “Phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính; mô hình tổ chức không gian phát triển quốc gia hiệu quả, thống nhất, bền vững, các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng phát huy vai trò đi đầu, dẫn dắt trong phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; có mạng lưới kết cấu hạ tầng cơ bản đồng bộ, hiện đại; bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao khả năng chống chịu của nền kinh tế...”

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương trình bày Tờ trình về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050

Điều chỉnh một số chỉ tiêu chủ yếu như sau: Phấn đấu tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân đạt trên 8,0%/năm thời kỳ 2021-2030; trong đó giai đoạn 2026-2030 đạt từ 10%/năm trở lên. Đến năm 2030, GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 8.500 USD. Tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân đạt trên 8,5%/năm giai đoạn 2026-2030. Đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng đạt trên 55%. Chỉ số phát triển con người (HDI) đạt khoảng 0,78.

Giai đoạn 2031-2050, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 7,0-7,5%/năm. GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đến năm 2050 đạt khoảng 38.000 USD. Chỉ số phát triển con người đạt trên 0,85.

Làm rõ cơ sở và tác động của phương án phân vùng mới

Theo Báo cáo thẩm tra sơ bộ về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn trình bày, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản tán thành việc bổ sung, điều chỉnh các nội dung của Quy hoạch tổng thể quốc gia.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn trình bày báo cáo thẩm tra

Tuy nhiên, đối với các vùng, địa phương có sự điều chỉnh về phạm vi địa giới hành chính và đặt tên mới cần rà soát kỹ nội dung quy hoạch và tên vùng, tỉnh để chỉnh sửa thống nhất, tránh có cách hiểu khác, gây khó khăn trong việc cụ thể hóa khi thực hiện Nghị quyết.

Về điều chỉnh phân vùng kinh tế - xã hội, cơ bản vẫn giữ nguyên số lượng là 6 vùng. Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban cho rằng, kết cấu, phạm vi từng vùng có sự thay đổi lớn về số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh, quy mô về diện tích và dân số do ảnh hưởng của việc sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Trong đó, vùng Bắc Trung Bộ và vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên là 2 vùng có sự thay đổi lớn so với trước đây.

Các đại biểu dự phiên họp

Do đó, Thường trực Ủy ban đề nghị làm rõ việc thay đổi phân vùng này sẽ tác động, ảnh hưởng như thế nào đến định hướng phát triển của từng vùng; đánh giá tính liên kết trong nội tại từng vùng, nhất là sự liên kết giữa khu vực miền biển và khu vùng miền núi.

Bên cạnh đó, đề nghị đánh giá tác động của việc tách tỉnh Vĩnh Phúc (cũ) ra khỏi Vùng Đồng bằng sông Hồng và tách tỉnh Bắc Giang (cũ) ra khỏi Vùng Trung du và miền núi phía Bắc sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tính kết nối giữa Vùng Đồng bằng sông Hồng với Vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với nhiều nội dung tại Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính.

Quang cảnh phiên họp

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đề nghị Chính phủ tiếp tục thể chế hóa đầy đủ quan điểm, đường lối tại các nghị quyết của Bộ Chính trị, bám sát Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Chính phủ chủ động báo cáo xin ý kiến cấp có thẩm quyền những nội dung cần thiết theo quy định, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các dự án luật khác như: dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai và các dự án luật khác dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười.

Tiếp tục rà soát, cập nhật nội dung của dự thảo Nghị quyết để bảo đảm phù hợp với bối cảnh mới và tên gọi mới của các đơn vị hành chính sau sắp xếp, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030 và các năm tiếp theo.

Rà soát các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo hướng toàn diện, hiện đại và bền vững, phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, đồng thời bám sát và thực hiện nhất quán các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, phát triển ngành, lĩnh vực, vùng và địa phương.

Xem xét, bổ sung quan điểm và nguyên tắc điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia theo hướng đề cao tính ổn định, dài hạn, bảo đảm tính dự báo cao, có cơ sở khoa học và thực tiễn vững chắc, tránh tư duy nhiệm kỳ hoặc điều chỉnh cục bộ, ngắn hạn, xử lý tình huống.

Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện định hướng phát triển hệ thống đô thị và nông thôn, coi đô thị là cực tăng trưởng gắn với phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đô thị thông minh; đồng thời nghiên cứu có chính sách đặc thù cho khu vực nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ thuyết minh làm rõ hơn về đặc điểm, lợi thế, vị trí địa lý, điều kiện kinh tế - xã hội và nhiệm vụ phát triển của từng vùng nhằm phát huy tiềm năng, khắc phục hạn chế, tăng cường liên kết vùng, thúc đẩy phát triển bền vững quốc gia.

Đồng thời, “làm rõ cơ sở và tác động của phương án phân vùng mới, nhất là đối với hai vùng Bắc Trung Bộ, Duyên Hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, liên kết chặt chẽ về kinh tế - xã hội, môi trường, quốc phòng an ninh, tạo sự bổ trợ về lợi thế và mở ra không gian phát triển mới”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Hoàng Ngọc; Ảnh: Quang Khánh