Quy hoạch và phát triển du lịch tại Tà Xùa

Trung tâm xã Tà Xùa.

Vi phạm xây dựng trái phép

Do cơn sốt du lịch, lượng du khách tăng mạnh, tạo ra nhu cầu lớn về dịch vụ lưu trú và ăn uống, dẫn đến tình trạng xây dựng công trình du lịch trái phép tại Tà Xùa diễn ra tràn lan. Nguyên nhân bởi chính quyền địa phương chưa kịp thời xử lý triệt để các sai phạm, dẫn đến tình trạng "phạt cho tồn tại". Cùng với đó là ý thức của một số cá nhân, doanh nghiệp chạy theo lợi nhuận ngắn hạn, tự ý xây dựng mà không tuân thủ các quy định về đất đai, môi trường và xây dựng.

Theo Kết luận thanh tra số 10/KL-UBND ngày 30/1/2023 của UBND tỉnh Sơn La tại xã Tà Xùa có 49 công trình vi phạm phải khắc phục hậu quả. Đa số là công trình kiên cố, diện tích vi phạm lớn, một số chủ cơ sở vi phạm là người ngoài tỉnh, thường xuyên vắng mặt tại địa bàn khó khăn cho việc gặp gỡ trực tiếp để tuyên truyền, kiểm tra đôn đốc... dẫn đến khó khăn, chậm tiến độ việc xử lý vi phạm.

Đến nay, có 8 công trình đã hoàn thành khắc phục hậu quả, 23 công trình đã khắc phục một phần hậu quả, các công trình còn lại huyện tiếp tục đôn đốc khắc phục hậu quả. Các công trình này chủ yếu là homestay, nhà hàng, quán cà phê phục vụ du khách.

Huyện Bắc Yên họp triển khai Kết luận thanh tra số 10 của UBND tỉnh Sơn La.

Lãnh đạo xã Tà Xùa tuyên truyền, vận động cơ sở dịch vụ du lịch không xây dựng trái phép.

Hậu quả của việc xây dựng trái phép đã ảnh hưởng đến cảnh quan và tiềm ẩn nhiều rủi ro như sạt lở đất, nguy cơ tai nạn cho du khách và mất kiểm soát về chất lượng dịch vụ. Ông Đào Văn Nguyên, Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, cho biết: Việc xử lý các công trình vi phạm được Ban Thường Huyện ủy chỉ đạo các tổ công tác, UBND xã Tà Xùa rà soát, xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai tháo dỡ theo từng tháng, xác định cụ thể số công trình sẽ thực hiện, thời gian thực hiện, lực lượng thực hiện, trong đó tập trung ưu tiên vào các công trình có nguy cơ mất an toàn, công trình phát sinh.

Tại xã Tà Xùa, từ đầu năm đến nay, vẫn có hiện tượng một số cá nhân cố tình vi phạm. Qua kiểm tra, UBND xã đã phát hiện 5 hạng mục, công trình phát sinh vi phạm; trong đó, xã đã đình chỉ, yêu cầu chủ 3 công trình tự tháo dỡ hoàn toàn, 1 công trình tháo dỡ một phần, lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính 1 chủ cơ sở không chấp hành.

Ông Mùa A Hồ, Chủ tịch UBND xã Tà Xùa, thông tin: Xã tiếp tục vận động, đôn đốc các cơ sở vi phạm tháo dỡ các công trình, hạng mục vi phạm theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính; tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện, kiên quyết xử lý đối với các trường hợp tự ý xây dựng công trình trái quy định theo đúng quy định của pháp luật.

Công trình vi phạm của cơ sở du lịch Mer Homestay tại bản Khe Cải, xã Tà Xùa đã được tháo dỡ.

Cơ sở du lịch Mer Homestay tại bản Khe Cải, xã Tà Xùa, có 9 phòng nghỉ với các dịch vụ nghỉ dưỡng, ẩm thực, trải nghiệm... Chị Bạc Ngọc Mai, quản lý cơ sở, cho biết: Tháng 9/2024, chúng tôi triển khai xây dựng 4 căn camping để phục vụ nhu cầu cắm trại của du khách. Tuy nhiên, do xây dựng không đúng quy định, cán bộ xã đã đến tuyên truyền và đình chỉ xây dựng, chúng tôi đã chấp hành việc dỡ bỏ hoàn toàn những hạng mục vi phạm.

Không để tái diễn vi phạm

Theo ông Đào Văn Nguyên, Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên để tránh tái diễn hiện tượng vi phạm, UBND huyện tiếp tục xử lý đối với các công trình chưa thực hiện khắc phục; tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân, các chủ cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về quản lý đất đai, trật tự xây dựng. Thường xuyên nắm tình hình, rà soát, kiểm tra các công trình xây dựng trên địa bàn, kịp thời phát hiện, kiên quyết xử lý dứt điểm các công trình vi phạm trật tự xây dựng theo thẩm quyền, không để phát sinh các công trình xây dựng có vi phạm. Đối với các công trình đã tháo dỡ, kiên quyết không để tái phạm...

Điểm check in "Thiên đường mây" tại bản Tà Xùa, xã Tà Xùa.

Đảm bảo sự phát triển bền vững của khu du lịch Tà Xùa nói riêng và các khu vực khác của huyện Bắc Yên nói chung, cần rà soát xây dựng và công bố quy hoạch chi tiết, trong đó, quy hoạch rõ ràng về phân khu chức năng, định hướng phát triển du lịch theo mô hình bền vững. Hỗ trợ các hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình phù hợp, chính quyền huyện, xã tạo điều kiện cho người dân hoàn thiện các thủ tục theo đúng quy định, phục vụ tốt nhất nhu cầu của du khách.

Homestay A Châu tại bản Tà Xùa.

Đồng thời, xây dựng các tuyến đường giao thông kết nối hợp lý, đầu tư phát triển hạ tầng giao thông giúp kết nối khu du lịch với các điểm tham quan khác trong khu vực. Bên cạnh đó, việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phát triển du lịch xanh cần được quan tâm, khuyến khích mô hình du lịch sinh thái, hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến môi trường. Tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục ý thức, nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về phát triển du lịch gắn với bảo vệ môi trường và văn hóa địa phương. Thu hút đầu tư có chọn lọc, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào du lịch bền vững, tạo ra các sản phẩm du lịch chất lượng cao thay vì chỉ tập trung vào khai thác ngắn hạn.

Thực hiện công tác quy hoạch du lịch

Song song với việc xử lý các công trình vi phạm, huyện Bắc Yên đã chủ động phối hợp với Sở Xây dựng tổ chức lập xong đồ án Quy hoạch chung Khu du lịch Tà Xùa và các vùng phụ cận, huyện Bắc Yên và đã được UBND tỉnh phê duyệt đồ án tại Quyết định số 2764/QĐ-UBND ngày 24/12/2024.

Nhiều cơ sở du lịch được xây dựng trên địa bàn xã Tà Xùa.

Ngay sau khi tổ chức công bố quy hoạch chung, UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn đẩy nhanh tiến độ triển khai lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết khu du lịch Tà Xùa và các vùng phụ cận, làm cơ sở cho việc quản lý, phát triển bền vững du lịch trên địa bàn xã Tà Xùa và các xã lân cận. Đồng thời, ban hành kế hoạch tổ chức kiểm tra công tác quản lý quy hoạch, trật tự xây dựng; chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND các xã, thị trấn tổ chức thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng.

Hỗ trợ phát triển homestay đạt chuẩn, thay vì để người dân tự phát triển, chính quyền huyện đã hướng dẫn các hộ kinh doanh xây dựng theo mô hình đạt chuẩn, vừa bảo đảm yếu tố pháp lý vừa nâng cao chất lượng dịch vụ. Nâng cấp hạ tầng du lịch, hiện nay, các tuyến đường, hệ thống cấp thoát nước, bãi đỗ xe và biển báo du lịch đã và đang được huyện đầu tư để phục vụ khách du lịch tốt hơn.

Ông Đào Văn Nguyên, Chủ tịch UBND huyện, cho biết thêm: Đến hết năm 2024, huyện đã đạt và vượt 6/6 mục tiêu Đề án về phát triển du lịch huyện Bắc Yên giai đoạn 2021 - 2025 đã đề ra; các nhiệm vụ, giải pháp của đề án đã được tích cực triển khai có hiệu quả. Hoạt động du lịch đã có bước phát triển nhanh, từng bước trở thành ngành kinh tế quan trọng góp phần tích cực trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm cho người lao động và cải thiện đời sống của nhân dân; một số dịch vụ phục vụ nhu cầu của khách du lịch phát triển mạnh, như: Cơ sở lưu trú, nhà hàng, xe khách, taxi...

Nhiệm vụ bảo tồn, phát huy giá trị các văn hóa truyền thống dân tộc gắn với phát triển du lịch đã được huyện tích cực triển khai thực hiện. Công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực được quan tâm, kiện toàn, cán bộ làm công tác du lịch của huyện và những người làm công tác du lịch tại các xã, các cơ sở lưu trú du lịch thường xuyên được cử đi tập huấn nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng để phát triển du lịch.

Quán cà phê Nhà H'Mông tại bản Tà Xùa, xã Tà Xùa, phục vụ đông đảo du khách.

Từ thực trạng của Tà Xùa, có thể thấy, quy hoạch phải đi trước một bước, việc phát triển du lịch phải có quy hoạch chi tiết ngay từ đầu, tránh tình trạng "vừa làm, vừa sửa". Siết chặt quản lý xây dựng, cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp chế tài đối với các công trình trái phép, tránh tạo tiền lệ xấu; cần có chính sách hỗ trợ người dân địa phương phát triển mô hình du lịch bền vững, vừa đảm bảo sinh kế vừa giữ gìn bản sắc văn hóa. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức, của chính quyền và người dân, chung tay bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, giữ gìn thương hiệu du lịch của Tà Xùa.

Tà Xùa có tiềm năng trở thành một điểm đến du lịch nổi bật, nhưng để đạt được điều đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Công tác quy hoạch và quản lý phải được thực hiện nghiêm túc, tránh để tình trạng xây dựng tràn lan phá vỡ cảnh quan thiên nhiên. Chỉ khi phát triển du lịch bền vững, Tà Xùa mới thực sự trở thành "thiên đường mây" cả về cảnh sắc và chất lượng dịch vụ.

Vũ Tuấn - Nguyễn Yến