Quyền lực của OPEC rơi rụng trước sức mạnh của dầu đá phiến Mỹ

Ảnh minh họa (Nguồn: Shutterstock.com)

Theo Oil Price, OPEC đã gây ngạc nhiên cho thị trường dầu mỏ vào tháng 4 khi tuyên bố cắt giảm sản lượng bổ sung nhằm hỗ trợ giá dầu.

Sau đó, giá dầu đã tăng cao hơn. Không có gì có thể ngăn cản họ. Các công ty khoan dầu của Mỹ đang bận rộn trả cổ tức cho các cổ đông, nguồn cung tăng trưởng chậm chạp ở khắp mọi nơi và nhu cầu có vẻ mạnh mẽ.

Đến tháng 12, mức tăng trưởng 1 triệu thùng/ngày trong sản lượng dầu của Mỹ đang là chủ đề được bàn tán nhiều nhất, trong khi OPEC đang cạn kiệt các lựa chọn và thị trường dầu mỏ trở nên khó lường hơn bao giờ hết. Có vẻ như cùng với cuộc chiến tranh Trung Đông mới nhất, việc mở rộng khai thác dầu của Mỹ là điều bất ngờ trong năm.

Trở lại tháng 4, các nhà phân tích đã tự tin rằng các công ty khai thác đá phiến của Mỹ sẽ vẫn tập trung vào lợi nhuận của cổ đông và kỷ luật vốn và sẽ không dám nghĩ quá nhiều đến tăng trưởng sản lượng.

Giám đốc điều hành của Ovintiv cho biết vào thời điểm đó rằng: “Chúng ta hiện đã trải qua nhiều năm với những người của chúng tôi điều hành các doanh nghiệp này để kiếm lợi nhuận và dòng tiền tự do, và điều đó sẽ không thay đổi trong ngắn hạn hay dài hạn”.

Nhà kinh doanh dầu khét tiếng John Arnold cho biết vào tháng Tư “Việc cắt giảm của OPEC chỉ có thể thực hiện được do ngành dầu đá phiến của Mỹ không có khả năng/không muốn tăng trưởng với tốc độ tương tự như giai đoạn 2016-2020”.

Những điều trên minh họa khá nhiều quan điểm chủ đạo về dầu của Mỹ trong phần lớn thời gian của năm. Trên hết, trong phần lớn thời gian của năm, các công ty khoan đã loại bỏ thay vì bổ sung thêm giàn khoan, góp phần tạo nên quan điểm chủ đạo đó.

Đâu là lý do?

Mỏ dầu Midway-Sunset ở California (Nguồn: The New York Times)

“Mỹ khó có thể sớm lấp đầy khoảng trống của OPEC,” ông Peter McNally, người đứng đầu bộ phận năng lượng toàn cầu tại Third Bridge, nói với Bloomberg vào thời điểm đó.

“Thị trường chứng khoán đã trừng phạt những nhà khai thác đã cam kết thực hiện kế hoạch chi tiêu mạnh mẽ hơn”.

Trong suy nghĩ của các nhà quan sát trong ngành, số lượng giàn khoan và chi tiêu là những chỉ số duy nhất đáng theo dõi để có cái nhìn thoáng qua về xu hướng sản lượng.

Hóa ra điều này là sai. Bởi vì các nhà khai thác đá phiến của Mỹ đã cố gắng tăng cường sản lượng mà không cần chi tiêu nhiều hơn và không cần sử dụng thêm giàn khoan, điều này đã khiến thị trường - và cả OPEC - bất ngờ.

Sản lượng dầu của Mỹ tăng hơn gấp 3 lần từ năm 2008 lên 13.2 triệu thùng tháng 9/2023 (Nguồn: EIA)

Theo dữ liệu mới nhất từ EIA, sản lượng dầu thô ở Mỹ đạt 13,2 triệu thùng/ngày trong tháng 9. Một năm trước, EIA dự báo sản lượng ở mức 12,5 triệu thùng/ngày trong quý 4 năm nay. Tất nhiên, sản lượng vẫn có thể giảm so với kỷ lục tháng 9, nhưng khó có thể giảm nhiều như vậy. Đá phiến của Mỹ làm mọi người ngạc nhiên.

Lý do khiến mọi người ngạc nhiên là năng suất làm việc rất tốt. Trong khi mọi người đang theo dõi số lượng giàn khoan hàng tuần - tổng cộng đã giảm 20% trong năm nay - các công ty fracking đang nỗ lực cải thiện kỹ thuật và công nghệ khoan của họ. Và nó đã được đền đáp.

Sản lượng dầu Mỹ tăng bất chấp số lượng giàn khoan đi xuống (Nguồn: Baker Hughes, EIA)

Trở lại tháng 8, không dưới 5 nhà khai thác dầu đá phiến lớn đã báo cáo năng suất giếng cao hơn dự kiến. Pioneer Natural Resources, Ovintiv, Occidental Petroleum, Diamondback Energy và Chevron đều cho biết các giếng của họ đang cho sản lượng nhiều hơn dự kiến trước đây. Rõ ràng, tin tức này phần lớn đã bị bỏ qua, dựa trên sự ngạc nhiên đang thu hút mọi người lúc này.

Không còn nhiều lựa chọn

Giờ đây, các nhà phân tích có lẽ đang giảm dần sự chú ý của họ về số lượng giàn khoan và tập trung theo dõi các báo cáo về cải thiện năng suất giếng dầu.

Trong khi đó, OPEC đang cạn kiệt các lựa chọn. Việc cắt giảm của OPEC được thực hiện vào đầu năm nay thực ra lại giúp ích cho dầu đá phiến của Mỹ. Việc giá dầu được ổn định ở mức tương đối cao đã tăng lợi nhuận và thậm chí có thể xoa dịu các cổ đông của các công ty Mỹ. Và do dầu của Mỹ bán với giá tương đối rẻ nên xuất khẩu đã tăng vọt.

Ảnh minh họa (Nguồn: iStock)

Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) dự đoán rằng tăng trưởng sản lượng dầu của Mỹ sẽ chậm lại đáng kể vào năm 2024. Họ kỳ vọng mức tăng trưởng này chỉ ở mức 180.000 thùng/ngày, từ mức trung bình 12,93 triệu thùng/ngày trong năm nay lên 13,11 triệu thùng/ngày vào năm tới.

EIA phải có lý do chính đáng cho dự đoán này, cũng như đã có lý do chính đáng cho dự đoán năm ngoái về tỷ lệ khai thác trong năm nay. Dự báo không được đặt ra một cách cố định. Họ thường sai vì họ nhất thiết phải đưa ra một số giả định, bao gồm cả giả định về tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu ngày càng yếu đi.

Tuy nhiên, nhu cầu dầu đã nhiều lần gây ngạc nhiên cho các dự báo, giống như các máy khoan đá phiến của Mỹ. Theo BP, lẽ ra nó phải đạt đỉnh vào năm 2019 và được cho là sẽ chậm lại đáng kể trong năm nay và năm tới, theo IEA. Thay vào đó, năm nay, nhu cầu đạt mức cao nhất mọi thời đại và IEA gần đây đã cập nhật dự báo năm 2024, cho biết nhu cầu hiện được dự đoán sẽ tăng nhanh hơn do giá dầu đang ở mức vừa phải.

Trong khi điều này xảy ra, OPEC đang tập trung vào việc mở rộng. Đây là giải pháp thay thế cho cuộc chiến giá cả, vì nó tìm cách bổ sung thêm nhiều nhà khai thác dầu lớn có thể tham gia vào các kế hoạch kiểm soát sản lượng để làm cho chúng hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, nếu kế hoạch mở rộng không đáp ứng được kỳ vọng, cuộc chiến giá cả sẽ là lựa chọn duy nhất của OPEC khi các công ty khoan dầu của Mỹ hoạt động hiệu quả hơn. Câu hỏi đặt ra là đó có còn là một lựa chọn an toàn hay không.

Đỗ Khánh

Oil Price