Quyền sở hữu trí tuệ: Thúc đẩy thương mại hóa đảm bảo phù hợp cam kết quốc tế

Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh Vĩnh Long và Sơn La thảo luận ở tổ về Dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi) năm 2025. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Trong khuôn khổ chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ đã được Quốc hội thảo luận tại Tổ nhằm tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để tạo hành lang vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.

Liên quan đến Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, Tiến sỹ Nguyễn Hữu Cẩn, Quyền Viện trưởng, Viện Sở hữu trí tuệ quốc gia cho biết: Dự án Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi) năm 2025 dự kiến trình Quốc hội thông qua vào Kỳ họp thứ 10 năm 2025 có nhiều điểm đổi mới.

Dự thảo Luật đã hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Trong đó quy định xác định giá trị và lập danh mục riêng để quản trị đối với quyền sở hữu trí tuệ chưa đáp ứng điều kiện ghi nhận giá trị tài sản trong sổ kế toán; xử lý xung đột quyền sở hữu trí tuệ, chống lạm dụng độc quyền sở hữu trí tuệ; quyền đăng ký sở hữu trí tuệ, khai thác thương mại kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách Nhà nước; góp vốn bằng quyền sở hữu trí tuệ; hỗ trợ định giá, hướng dẫn áp dụng các mô hình chuyển giao, cơ chế chia sẻ quyền sở hữu trí tuệ; xây dựng cơ sở dữ liệu về giá của quyền sở hữu trí tuệ.

Đặc biệt, Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ cũng đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ, trong đó quy định việc đơn giản hóa thủ tục đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ, rút ngắn thời hạn xử lý đơn, tăng cường hậu kiểm cũng như tăng cường nguồn lực để thực hiện các thủ tục đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ.

Ngoài ra, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ cũng bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ, trong đó quy định bổ sung đối tượng bảo hộ quyền liên quan đến quyền tác giả, mở rộng phạm vi tiêu hủy hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, làm rõ quy định về nhà sản xuất bản ghi âm, bản ghi hình để bảo đảm thi hành các cam kết quốc tế về sở hữu trí tuệ.

Đồng thời, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ Sở hữu trí tuệ, trong đó quy định cho phép sử dụng văn bản và dữ liệu đã được công bố hợp pháp và công chúng đã được phép tiếp cận, nhằm mục đích nghiên cứu, huấn luyện và phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo; bảo hộ kiểu dáng công nghiệp cho bộ phận của sản phẩm; bảo hộ tài sản số; bảo hộ sáng chế đối với chương trình máy tính, phương pháp kinh doanh, thuật toán nếu có ứng dụng cụ thể; bảo hộ nhãn hiệu có chứa tên quốc gia.

Những nội dung được bổ sung, sửa đổi trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ được đánh giá là cơ sở tạo hành lang pháp lý vững chắc và thuận lợi hơn cho hoạt động bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ so với trước đây. Qua đó kiến tạo môi trường thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường sở hữu trí tuệ vốn có nhiều điểm nghẽn trong thời gian qua, đồng thời tạo môi trường thuận lợi hơn cho việc tiếp thu, hấp thụ, làm chủ và ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ, đáp ứng đòi hỏi thực tiễn phát triển kinh tế-xã hội bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới, phục vụ quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Bà Lê Thị Thục, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Đà Nẵng, cho rằng Có nhiều điểm mới trong nội dung của Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ phù hợp chủ trương, chính sách của Đảng, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và các cam kết quốc tế về sở hữu trí tuệ.

Tuy nhiên, đối với khoản 3, Điều 1 cần nghiên cứu bổ sung để chính sách vinh danh và khen thưởng đối với các tổ chức, cá nhân có thành tích nổi bật trong hoạt động tạo ra, quản lý và khai thác hiệu quả quyền sở hữu trí tuệ phù hợp với pháp luật thi đua, khen thưởng, nhằm phản ánh đầy đủ chuỗi giá trị của hoạt động sở hữu trí tuệ, thúc đẩy thương mại hóa cũng như trong các khâu từ “tạo ra - quản lý - khai thác quyền sở hữu trí tuệ.”

Tại khoản 5, Điều 1, Dự án Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi) 2025 đề nghị nghiên cứu bổ sung cụm từ “đảm bảo kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý, thống kê và khai thác quyền sở hữu trí tuệ” nhằm nhấn mạnh yêu cầu kết nối và khai thác, chia sẻ cơ sở dữ liệu về sở hữu trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, thúc đẩy hoạt động thông tin, thống kê về sở hữu trí tuệ; xây dựng, vận hành và quản lý hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về sở hữu trí tuệ đảm bảo kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý, thống kê và khai thác quyền sở hữu trí tuệ.”

Dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi) 2025 được kỳ vọng sẽ góp phần thể chế hóa toàn diện chủ trương của Đảng, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và các cam kết quốc tế về sở hữu trí tuệ; giải quyết được những khoảng trống pháp lý trước xu thế phát triển mới; tiếp tục tháo gỡ các điểm nghẽn, bất cập, tạo thuận lợi cho hoạt động sở hữu trí tuệ; đồng thời thể hiện rõ tinh thần đổi mới tư duy, phương thức quản lý nhà nước, giảm thiểu gánh nặng về thủ tục hành chính trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ.

Nguồn: www.vietnamplus.vn

HL