Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU

Tăng cường tuần tra, kiểm soát

Thời gian qua, Đồn Biên phòng Phổ Quang, xã Trà Câu đã tập trung xử lý xóa tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm và không có giấy phép). Nhờ đó, 100% tàu cá trên địa bàn đơn vị quản lý đã đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy chứng nhận hành nghề và trang bị thiết bị giám sát hành trình (VMS). Dù vậy, để tăng cường công tác chống khai thác IUU và không tái diễn tình trạng tàu cá “3 không”, đơn vị được cấp trên tăng cường 4 sĩ quan và một phương tiện thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát các phương tiện khai thác hải sản trên địa bàn. Đại úy Lê Sơn Dũ - Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Mỹ Á cho biết, đơn vị hiện quản lý 370 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên. Thời gian qua, trạm đã tập trung công tác tuần tra, kiểm tra xử lý các vi phạm, nhất là đối với trường hợp ngư dân tắt thiết bị VMS khi khai thác hải sản trên biển.

Ngư dân làm thủ tục tại Trạm Kiểm soát Biên phòng Sa Kỳ, ở xã Tịnh Khê.

Tại phường Sa Huỳnh, công tác quản lý tàu cá và giám sát tàu cá cũng được lực lượng biên phòng và chính quyền địa phương thực hiện nghiêm túc. Trong 6 tháng đầu năm 2025, Trạm Kiểm soát Biên phòng Sa Huỳnh đã phối hợp UBND các xã, phường ven biển và các lực lượng chức năng tiến hành rà soát, thống kê vị trí của 74 tàu cá nguy cơ cao; 2 tàu cá “3 không” trên địa bàn đơn vị quản lý. Đồng thời, nắm chắc tình hình hoạt động của các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài để giáo dục, răn đe và xử lý theo quy định của pháp luật các trường hợp vi phạm; phân loại lập danh sách các trường hợp thuộc nhóm có “nguy cơ cao”, tàu cá “3 không”.

Thượng úy Phan Đại Dương - Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Sa Huỳnh cho hay, đối với các tàu cá không đảm bảo thủ tục giấy tờ, trang thiết bị an toàn không đảm bảo theo quy định của pháp luật, tàu không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình hoặc lắp đặt nhưng không duy trì hoạt động, tàu trang bị sai nghề ghi trong giấy phép... trạm kiên quyết không cho tàu cá xuất bến. Từ đầu năm đến nay, trạm đã tiến hành kiểm tra, kiểm soát, đăng ký kiểm chứng được 1.401 lượt tàu cá/4.960 lượt lao động xuất nhập bến đảm bảo đúng quy định pháp luật. Bên cạnh đó, đã phát hiện 1 vụ/2 tàu cá vượt ranh giới cho phép. Hiện đơn vị đang hoàn tất hồ sơ để gửi cơ quan công an khởi tố 1 trường hợp có dấu hiệu phạm tội đưa người đi khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài.

Đồng bộ nhiều giải pháp

Thời gian qua, Quảng Ngãi đã triển khai quyết liệt nhiều giải pháp trong thực hiện công tác chống khai thác IUU. Đặc biệt, từ đầu năm 2025 đến nay, UBND tỉnh đã liên tục ban hành các văn bản chỉ đạo về tăng cường chống khai thác IUU cũng như kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các cơ quan chức năng của tỉnh đã xử phạt 25 trường hợp/25 phương tiện, với số tiền 565 triệu đồng. So với cùng kỳ năm 2024, số lượng tàu cá vi phạm IUU trong những tháng đầu năm 2025 đã giảm đáng kể trên nhiều phương diện.

Sau gần 10 năm thực hiện công tác chống khai thác IUU và gần 8 năm thực hiện gỡ “thẻ vàng” của EC, đến nay Quảng Ngãi đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận trong công tác xóa tàu cá “3 không”, lắp đặt thiết bị VMS trên tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên; công tác thực thi pháp luật, đặc biệt là xử lý các hành vi vi phạm về ngắt kết nối VMS, khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài tiếp tục được tăng cường hơn trước. Ngoài ra, toàn tỉnh có 5 cảng cá chỉ định, đảm bảo hoạt động truy suất nguồn gốc thủy sản.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, hiện vẫn còn những tồn tại, hạn chế như tình trạng mất kết nối VMS, tàu cá vượt ranh giới, vi phạm vùng biển nước ngoài, tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên không cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ hải sản vẫn còn diễn ra.

Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai các biện pháp cấp bách chống khai thác IUU, đồng thời đề ra mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của EC trong tháng 8/2025. Để thực hiện mục tiêu trên, Quảng Ngãi đã đề ra nhiều giải pháp quyết liệt. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền đã chỉ đạo và giao nhiệm vụ cho từng sở, ngành, địa phương, trong đó, yêu cầu tập trung xử lý nghiêm các hành vi vi phạm IUU...

Toàn tỉnh hiện có 4.925 tàu cá đã đăng ký; trong đó, tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên là 3.028 tàu. Tính đến cuối tháng 6/2025, toàn tỉnh có 2.952 tàu đã lắp đặt VMS, đạt tỷ lệ 100% trên tổng số tàu tham gia hoạt động khai thác, đạt tỷ lệ 97,5% trên tổng số tàu từ 15m trở lên. Danh sách tàu cá chưa lắp đặt thiết bị VMS đã gửi các địa phương trong và ngoài tỉnh quản lý chặt chẽ.

Bài, ảnh: HỒNG HOA