Quyết tâm thực hiện chuyển đổi số toàn diện, sâu rộng, thực chất và hiệu quả
Sáng 12/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số chủ trì Chương trình chào mừng Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2024. Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Nguyễn Hòa Bình, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; Thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an; đồng chí Lê Thành Long, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương. Sự kiện được truyền trực tuyến tới điểm cầu 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Phát biểu ý kiến khai mạc chương trình, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chuyển đổi số là xu thế tất yếu, yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu để phát triển nhanh và bền vững; là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc, không có ai bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của đất nước như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã khẳng định.
Thủ tướng chia sẻ vừa trở về từ Hội nghị Cấp cao ASEAN và các Hội nghị Cấp cao liên quan tổ chức tại Viêng Chăn, Lào. Tại hội nghị, ASEAN được cộng đồng quốc tế đánh giá là là tâm điểm của tăng trưởng cao trong bối cảnh thế giới đang có chiến tranh, xung đột, căng thẳng địa chính trị, cạnh tranh chiến lược. Hội nghị cũng đặt ra vấn đề giữ môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển, bảo đảm an toàn, an ninh hàng hải, hàng không ở Biển Đông, không để tác động nền kinh tế thế giới, tuân thủ luật pháp quốc tế trong đó có UNCLOS 1982. Về kinh tế, các Hội nghị Cấp cao tập trung 3 chủ đề lớn, trong đó có chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, hạ tầng kết nối, tập trung kết nối mềm, kết nối cứng, kết nối giao thông; phát triển hài hòa, không để ai bị bỏ lại phía sau. Hầu như Hội nghị Cấp cao nào cũng nhắc đến chủ đề chuyển đổi số đủ thấy tầm quan trọng của chuyển đổi số - là xu thế khách quan, tất yếu trên thế giới.
Vì vậy, Thủ tướng khẳng định chuyển đổi số mang lại lợi ích cho đất nước, người dân rất rõ, góp phần chống tiêu cực, tham nhũng, nhất là tham nhũng vặt. Đất nước ta đang đi đúng hướng về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển hạ tầng, là chủ đề lớn của thế giới mà "ai cũng cần, ai cũng nói đến".
Ngày 22/4/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 505/QĐ-TTg, theo đó lấy ngày 10/10 hằng năm là Ngày Chuyển đổi số quốc gia nhằm: Đẩy nhanh tiến độ triển khai các nhiệm vụ về chuyển đổi số quốc gia, thực hiện có hiệu quả Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; nâng cao nhận thức của người dân, toàn xã hội về vai trò, ý nghĩa và lợi ích của chuyển đổi số; thúc đẩy sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị, hành động đồng bộ ở các cấp, các ngành và sự tham gia của toàn dân bảo đảm sự thành công của chuyển đổi số, không để ai bị bỏ lại phía sau trong chuyển đổi số. Muốn vậy chúng ta không được để thiếu điện, thiếu sóng viễn thông, nhất là ở vùng sâu, vùng xa. Chúng ta phải bắt kịp, tiến cùng và vươn lên trong chuyển đổi số. Vì vậy, phải vào cuộc tích cực, nhất là người đứng đầu của các cấp, các ngành để mang lại lợi ích cho người dân.
Năm 2024, chuyển đổi số quốc gia có chủ đề: “Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững”. Đây là năm thứ 3 liên tiếp, chúng ta tổ chức sự kiện quan trọng này, thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước chung tay chuyển đổi số quốc gia, phát triển nền kinh tế số, xã hội số, công dân số. Chúng ta quyết tâm truyền tải thông điệp của Chính phủ quyết tâm theo đuổi cuộc cách mạng chuyển đổi số một cách sâu rộng, toàn diện, thực chất và hiệu quả nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nhanh, bền vững, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân và hiện đại hóa quản trị quốc gia.
Tại Hội nghị này, chúng ta tập trung vào các nội dung:
Đánh giá đầy đủ, khách quan, chính xác những kết quả đạt được về chuyển đổi số quốc gia năm 2024, nhất là về kinh tế số. Theo Thủ tướng, Việt Nam đi sau cho nên phải bắt kịp, tiến cùng thế giới và vượt lên thì mới phát triển nhanh và bền vững. Nếu làm tốt công tác chuyển đổi số, xếp hạng của Việt Nam trên thế giới sẽ được tăng lên, đó cũng là thương hiệu quốc gia và xúc tiến đầu tư tốt nhất.
Định hướng chiến lược, quan điểm và nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về chuyển đổi số, phát triển kinh tế số trong thời gian tới, đi trong quãng đường dài. Chúng ta phải đầu tư 3 đột phá chiến lược về số: thể chres số, hạ tầng số và con người số thì mới phát triển được.
Sự kiện này cũng là dịp đối thoại của Lãnh đạo Chính phủ, các bộ, ngành, đoàn thể, đơn vị để thúc đẩy chuyển đổi số.
Thủ tướng nhấn mạnh lại tinh thần toàn diện, sâu rộng, thực chất và hiệu quả trong chuyển đổi số.
Sự kiện đã diễn ra phần tham luận của các doanh nghiệp tiêu biểu đóng góp cho sự phát triển chung kinh tế số quốc gia; phần chia sẻ của thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng về kinh nghiệm, bài học, cách thức triển khai hoạt động chuyển đổi số đến người dân.
Tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến buổi Tọa đàm Thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia: Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm do Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chủ trì cùng sự tham dự của Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang và một số lãnh đạo các bộ, ngành. Các đại biểu đã tập trung hỏi về: Chính phủ số dẫn dắt chuyển đổi số; phổ cập hạ tầng số cơ bản; cảm nhận việc thực hiện Dịch vụ công trực tuyến; hành vi lừa đảo trên mạng và bảo đảm an toàn thông tin trên môi trường mạng; hỗ trợ người yếu thế trong thực hiện chuyển đổi số; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)…
Phát biểu ý kiến kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nêu rõ, chuyển đổi số là xu thế tất yếu, yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu cho phát triển nhanh và bền vững; chuyển đổi số là động lực để khoa học công nghệ phát triển; muốn phát triển nhanh và bền vững, cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng xanh, số… thì chúng ta phải lựa chọn chuyển đổi số để nhanh hơn, tác động vào các động lực tăng trưởng mới.
Đây là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc, không có ai bị bỏ lại phía sau, với tinh thần “không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên”, như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.
Nhấn mạnh chuyển đổi số đã “đến từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng mỗi người”, Thủ tướng đánh giá cao mô hình Tổ công nghệ số cộng đồng và cần phát huy tinh thần này, vận dụng kinh nghiệm chiến tranh du kích, chiến tranh nhân dân trong thời đại công nghệ số. Điều này làm niềm tin của người dân và doanh nghiệp được củng cố, nâng lên, góp phần truyền cảm hứng và tạo động lực phát triển mới. Chuyển đổi số rất phù hợp với phẩm chất, năng lực người Việt Nam là có tư duy logic, năng khiếu về toán học, cần cù, ham học hỏi, linh hoạt và sáng tạo.
Chuyển đổi số quốc gia tầm nhìn đến năm 2030, hướng tới Việt Nam trở thành quốc gia số, phát triển thịnh vượng, tiên phong ứng dụng các công nghệ mới và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện phương thức quản lý, điều hành; chuyển đổi phương thức sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; lối sống, làm việc và học tập của người dân; phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, bao trùm, rộng khắp, “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Chính phủ xác định “mục tiêu kép”: vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số; vừa hình thành và nâng cao hoạt động của các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực cạnh tranh toàn cầu, xứng đáng với tiềm năng, lợi thế của nước ta.
Năm 2024, chuyển đổi số quốc gia có chủ đề: “Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững”; Tập trung vào 4 ưu tiên chính: Ưu tiên phát triển công nghiệp công nghệ thông tin và truyền thông; Ưu tiên số hóa các ngành kinh tế gắn với tăng năng suất lao động xã hội, sản lượng, quản lý và đổi mới sáng tạo; Ưu tiên quản trị số; Ưu tiên phát triển dữ liệu số.
Qua theo dõi và chỉ đạo, Thủ tướng rất vui mừng nhận thấy chuyển đổi số quốc gia, kinh tế số đạt được nhiều kết quả tích cực, có tác động, ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt kinh tế, xã hội, văn hóa của đất nước, nhận thức của người dân về chuyển đổi số được nâng lên, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.
Việt Nam có bước tiến mạnh mẽ trong xếp hạng về chuyển đổi số quốc tế: Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử năm 2024 tăng 15 bậc, xếp hạng 71/193; Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024 tăng 2 bậc, xếp hạng 44/133; Chỉ số an toàn, an ninh mạng toàn cầu năm 2024 tăng 8 bậc, xếp hạng 17/194.
Công nghiệp công nghệ thông tin có bước phát triển, tác động lan tỏa tích cực đến nhiều ngành, lĩnh vực: Với 51 nghìn doanh nghiệp công nghệ số và tạo 1,5 triệu việc làm; doanh thu công nghiệp công nghệ số trong 9 tháng ước đạt 118 tỷ USD, tăng 17,8%; doanh thu từ hoạt động phần mềm và dịch vụ số là 6,64 tỷ USD, tăng 9,9%; xuất khẩu các sản phẩm công nghệ số 9 tháng ước đạt 100,8 tỷ USD, tăng 18,3%; nhiều dự án đầu tư mới, mở rộng sản xuất, lắp ráp với giá trị hàng tỷ USD của Samsung, Qualcomm, Infineon, Amkor… Đồng thời, hàng chục dự án quy mô lớn đang được thương thảo.
Số hóa các ngành kinh tế đạt nhiều kết quả tích cực: nhiều doanh nghiệp đã đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, đầu tư, xây dựng, sản xuất và ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây, internet vạn vật… Thương mại điện tử tiếp tục có bước phát triển mạnh mẽ, thuộc nhóm 10 nước có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới (doanh thu năm 2023 đạt 20,5 tỷ USD, tăng 23%; dự kiến năm 2024 đạt 27,7-28 tỷ USD tăng 36% - cao nhất 10 năm qua); thanh toán không dùng tiền mặt được triển khai rộng khắp cả nước.
Chuyển đổi số phục vụ người dân, an sinh xã hội có bước phát triển mạnh mẽ, từng bước hình thành xã hội số, công dân số, nổi bật trên các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế, khám chữa bệnh, bảo hiểm xã hội, chi trả an sinh xã hội, tư pháp…; mới đây đã triển khai toàn quốc việc tích hợp Sổ sức khỏe điện tử và cung cấp phiếu Lý lịch tư pháp trong nền tảng VNeID.
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, nhiệt liệt biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, quyết tâm và kết quả đạt được của bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, góp phần quan trọng vào công cuộc chuyển đổi số quốc gia năm 2024. Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương quan tâm, kịp thời phát hiện, tôn vinh, khen thưởng những tập thể, cá nhân làm tốt, điển hình trong phạm vi quản lý của mình bằng các hình thức tôn vinh, khen thưởng thường xuyên, đột xuất.
Thủ tướng cũng lưu ý, kết quả ngày hôm nay mới chỉ là những kết quả bước đầu, chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, lơ là, say sưa với những kết quả đạt được; chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm phía trước. Để thực hiện được chuyển đổi số quốc gia một cách hiệu quả đòi hỏi chúng ta phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, đồng bộ, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; phân công “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian thực hiện, rõ hiệu quả, rõ sản phẩm”.
Thời gian tới, để chuyển đổi số thành công, Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta cần phải có những chiến lược trọng tâm, phù hợp để triển khai một cách thần tốc, hiệu quả, có tính bứt phá toàn diện. Con người làm chuyển đổi số cần phải có một trái tim nóng, đầy nhiệt huyết và một bộ óc thông minh, sáng tạo và tư duy luôn phải đổi mới vì nguồn lực bắt nguồn tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân. Chuyển đổi số quốc gia phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực, mục tiêu của sự phát triển. Phải nói thật, làm thật, hiệu quả thật để người dân, doanh nghiệp hưởng thụ thật.
Về quan điểm phát triển kinh tế số, Thủ tướng nêu rõ nâng cấp nền kinh tế số với những đột phá và cải cách mạnh mẽ, toàn diện hơn nữa để Việt Nam bắt kịp, tiến cùng và vươn lên trên các lĩnh vực.
Về công nghiệp, Thủ tướng yêu cầu chuyển đổi và nâng cấp các ngành công nghiệp truyền thống bằng công nghệ số, đưa công nghệ số vào nền kinh tế thực. Nỗ lực số hóa lĩnh vực sản xuất và đẩy nhanh ứng dụng Internet công nghiệp quy mô lớn. Hình thành các trung tâm công nghiệp (khu công nghiệp) kỹ thuật số quy mô lớn cho các ngành mới nổi có khả năng cạnh tranh trong khu vực và thế giới, đánh dấu sự vươn mình của đất nước.
Về nông nghiệp: phát triển nông nghiệp dựa trên công nghệ số; hướng tới nông nghiệp công nghệ cao, nông dân số, nông thôn thông minh; gắn xây dựng nông thôn mới với phát triển làng, xã kỹ thuật số để nhân dân có cuộc sống sung túc hơn, thu thập cao hơn, an ninh, an toàn hơn và hình thành các vùng quê đáng sống…; hình thành các sản phẩm OCOP thương hiệu Việt Nam mới, độc đáo, có chất lượng, tiêu chuẩn cao thông qua ứng dụng các công nghệ hiện đại, tay nghề cao, đánh dấu sự phát triển bền vững hàng hóa tiêu dùng độc đáo của Việt Nam ra khắp thế giới
Về dịch vụ, thương mại: chuyển đổi, nâng cấp các ngành dịch vụ bằng công nghệ số, thúc đẩy số hóa, nhất là các ngành có giá trị gia tăng như tài chính, ngân hàng, logistics, vận tải, du lịch…; mở rộng và thúc đẩy tiêu dùng, kinh doanh số (tăng cầu trên nền tảng số). Hình thành hệ sinh thái số trong các chuỗi giá trị thương mại; thúc đẩy xuất khẩu thông qua các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới. Đưa Việt Nam trở thành trung tâm thương mại, tài chính của khu vực. Thúc đẩy kiên quyết và mạnh mẽ hơn thanh toán không dùng tiền mặt, hóa đơn điện tử, hợp đồng điện tử trong thương mại nội địa. Hình thành và xây dựng “Chương trình Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam trên không gian số”.
Hướng tới một xã hội số phát triển, chúng ta tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số hướng tới nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và sức khỏe; giáo dục, đào tạo và dạy nghề, bảo đảm an sinh xã hội; phát triển và nâng cấp các dịch vụ xã hội làm phong phú thêm đời sống văn hóa, vật chất và tinh thần của người dân.
Về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu chuyển đổi số cần hành động mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, tăng tốc, bứt phá, thúc đẩy phát triển kinh tế số, chuyển đổi xanh, giảm phát thải gắn với phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Chúng ta phải đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược số: Đột phá về xây dựng thể chế về chuyển đổi số; Đột phá về hạ tầng số đi đôi với các hạ tầng chiến lược khác; Đột phá về nguồn nhân lực số, theo đó con người, quản trị phải thông minh hơn, chức phải chặt chẽ, khoa học hơn. Thực hiện phương châm “chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản lý thông minh”.
Triển khai đồng bộ các giải pháp để tăng tốc trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển lực lượng sản xuất mới, chất lượng cao, chuyên nghiệp, cụ thể như sau:
Đột phá về thể chế số: hoàn thiện hành lang pháp lý số cho mọi vấn đề liên quan đến kinh tế, giao dịch dân sự, sản xuất, kinh doanh… gắn với cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí tuân thủ; miễn giảm thuế, phí, lệ phí; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với tinh thần của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm là “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Đột phá về hạ tầng số (với quan điểm “hạ tầng số phải phát triển, luôn đi trước mở đường, khai thông nguồn lực”); Sớm đưa 5G vào thương mại tại một số thành phố lớn, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ số, thúc đẩy sản xuất hiện đại. Phấn đấu đến cuối năm 2025, phủ sóng 5G cho 5 thành phố trực thuộc trung ương, một số thành phố thuộc Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, miền Trung và phía Nam.
Đẩy mạnh đầu tư, nâng cấp hạ tầng trục viễn thông quốc gia và đa dạng hóa địa bàn, phương thức kết nối, mở rộng kết nối cáp quang biển quốc tế, phát triển vệ tinh.., tương đương với các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới. Nâng cấp và đẩy mạnh cung cấp dịch vụ viễn thông bằng vệ tinh để phục vụ cho phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh và phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Nâng cấp và phát triển hạ tầng Internet vạn vật để tăng cường khả năng kết nối, thu thập, chia sẻ dữ liệu tự động, thông minh, phục vụ cho phát triển các ngành, lĩnh vực, đô thị thông minh.
Thu hút nguồn lực đầu tư, nhất là đầu tư FDI để xây dựng các Trung tâm dữ liệu cho các ngành, lĩnh vực; vùng và khu vực. Khẩn trương xây dựng và đưa Trung tâm dữ liệu quốc gia số 1 đi vào hoạt động vào cuối năm 2025. Phát triển các trung tâm ứng phó sự cố, an ninh mạng, an toàn thông tin cấp quốc gia, cấp vùng.
Đẩy mạnh xây dựng và phát triển cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành; tăng cường kết nối, tích hợp, chia sẽ dữ liệu để cung cấp, nâng cao chất lượng dịch vụ công, tiện ích cho người dân, doanh nghiệp. Tiếp tục đẩy mạnh triển khai Đề án 06, hình thành hệ sinh thái công dân số, trong đó tập trung phát triển nền tảng VNeID.
Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số: Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với các trường để tăng cường đào tạo, tập trung vào ngành chuyển đổi số, phải có ưu tiên để có sự phát triển bứt phá. Chú trọng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D); tăng cường hợp tác, giao lưu, học hỏi quốc tế trong chuyển đổi số. Thúc đẩy chuyển đổi số để giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp; hạn chế mặt trái của chuyển đổi số để bảo đảm an toàn, an ninh mạng.
Với những nỗ lực, quyết tâm và sự chủ động, sáng tạo của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân thời gian qua và những hoạt động nổi bật tại sự kiện “Chào mừng Ngày chuyển đổi số quốc gia năm 2024”, chúng ta tin tưởng rằng, công cuộc chuyển đổi số quốc gia sẽ chuyển biến nhanh, bền vững và toàn diện, bao trùm, góp phần quan trọng cho thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, tạo đời sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của đất nước.