Ra mắt nền tảng ENABLE thúc đẩy triển khai pin lưu trữ năng lượng ở châu Á-Thái Bình Dương

Tổng Giám đốc GEAPP Woochong Um phát biểu trực tuyến tại Hội thảo công bố thỏa thuận tài trợ để thành lập nền tảng ENABLE. (Nguồn: GEAPP)

Ngày 12/6, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Liên minh năng lượng toàn cầu vì con người và hành tinh (GEAPP) đã công bố thỏa thuận tài trợ để thành lập nền tảng "Tăng cường tiếp cận Hệ thống lưu trữ năng lượng pin (BESS) cho các nền kinh tế carbon thấp" (ENABLE), nhằm đẩy nhanh việc triển khai hệ thống pin lưu trữ năng lượng trên khắp khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

ENABLE tập trung huy động nguồn lực tài chính và nhân lực từ ADB, GEAPP cùng các đối tác phát triển có cùng định hướng, qua đó tăng tốc thực hiện các dự án BESS. Khoản tài trợ do ADB quản lý bao gồm 0,5 triệu USD từ Quỹ đổi mới năng lượng thông minh (SEIF) thuộc Cơ sở đối tác tài trợ năng lượng sạch và 0,25 triệu USD từ GEAPP.

Giám đốc các khu vực mới nổi, Văn phòng Năng lượng của ADB Cindy Cisneros-Tiangco cho biết: “ENABLE giải quyết các rào cản then chốt bằng cách cung cấp chuyên môn kỹ thuật, hỗ trợ phát triển dự án và các giải pháp tài chính đổi mới, giúp các quốc gia tích hợp nhiều năng lượng tái tạo hơn vào lưới điện".

“Khi nhu cầu năng lượng trong khu vực đang gia tăng nhanh chóng, hệ thống pin lưu trữ năng lượng trở thành công nghệ thiết yếu để đảm bảo hệ thống điện sạch, ổn định và tin cậy”, bà Cindy Cisneros-Tiangco nhấn mạnh.

Nhu cầu cấp thiết này đặc biệt nổi bật ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nơi năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng. Dự kiến, công suất năng lượng tái tạo tại khu vực này sẽ tăng gần 430 gigawatt (GW) trong giai đoạn 2023–2028. Trong đó, các hệ thống điện mặt trời sẽ chiếm hai phần ba mức tăng trưởng, chủ yếu đến từ các dự án quy mô lớn do các công ty điện lực triển khai. Với sự mở rộng mạnh mẽ này, các giải pháp pin lưu trữ năng lượng là yếu tố then chốt để đảm bảo sự ổn định của lưới điện và tối ưu hóa hiệu quả của năng lượng tái tạo.

Đại diện Viện Năng lượng Việt Nam, ADB và GEAPP tại Hội thảo. (Nguồn: GEAPP)

Tại Việt Nam, quy hoạch phát triển điện lực mới nhất của đất nước được phê duyệt vào tháng 5/2023, đặt mục tiêu hơn gấp đôi công suất phát điện tối đa lên 150GW vào năm 2030, so với mức 69GW vào năm 2020. Kế hoạch này đánh dấu sự chuyển hướng khỏi nhiệt điện than, với mục tiêu đạt gần một nửa tổng công suất phát điện từ các nguồn năng lượng tái tạo.

Việt Nam hiện đã là một trong những quốc gia dẫn đầu khu vực về năng lượng tái tạo, với tổng công suất lắp đặt đạt 21GW. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đối mặt với tình trạng thiếu điện do hạ tầng truyền tải chưa đáp ứng kịp và việc tích hợp năng lượng tái tạo vào lưới điện còn nhiều hạn chế.

Chia sẻ bên lề sự kiện, đại diện Viện Năng lượng Việt Nam Nguyễn Mạnh Cường cho hay, đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu 49% tổng công suất điện đến từ năng lượng mặt trời và gió, nhưng để đạt được điều đó cần thiết lập hệ thống pin lưu trữ năng lượng. Trong hai năm qua, GEAPP đã đồng hành, hỗ trợ thực hiện các nghiên cứu quan trọng về điều tần, thay thế các nhà máy điện than bằng năng lượng tái tạo và BESS tại miền Bắc Việt Nam, cũng như xây dựng các bản thiết kế chi tiết về cách BESS và điện mặt trời có thể tăng cường hệ thống điện quốc gia.

"Giờ đây, với nền tảng ENABLE vừa được ra mắt, chúng tôi đang tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa để thu hẹp khoảng cách chính sách và đưa BESS vào thị trường điện Việt Nam", ông Nguyễn Mạnh Cường khẳng định.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch khu vực Đông Nam Á của GEAPP Kitty Bu nhận định, sự phát triển nhanh chóng của năng lượng tái tạo trong khu vực vừa là một thành tựu, vừa là một thách thức.

“Thông qua nền tảng ENABLE, GEAPP đang góp phần giải quyết khoảng trống quan trọng trong lĩnh vực pin lưu trữ năng lượng, một lĩnh vực mà nếu không phát triển có thể kìm hãm tiềm năng năng lượng sạch của khu vực. Cách tiếp cận của chúng tôi có điểm khác biệt: chúng tôi sử dụng nguồn vốn từ thiện để giảm thiểu rủi ro và huy động thêm vốn đầu tư tư nhân. Sự hợp tác với ADB cho phép chúng tôi tháo gỡ các rào cản thị trường một cách có hệ thống và tạo điều kiện để BESS trở thành một cơ hội đầu tư hấp dẫn, phổ biến trên toàn khu vực”, bà Kitty Bu nói.

Nền tảng ENABLE sẽ tập trung thúc đẩy triển khai BESS thông qua một cách tiếp cận toàn diện, bao gồm hỗ trợ kỹ thuật, chuẩn bị các dự án thí điểm và các chương trình nâng cao năng lực cho các bên liên quan chủ chốt trong ngành năng lượng. Nền tảng này nhằm giải quyết các rào cản chính trong việc ứng dụng BESS như thiếu hiểu biết kỹ thuật, chi phí đầu tư ban đầu cao, lo ngại về tác động chi phí đến người tiêu dùng và khả năng tiếp cận hạn chế với các nguồn tài chính ưu đãi, tất cả đều là những yếu tố then chốt để khu vực đạt được các mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh.

Trong giai đoạn ba năm đầu tiên, ENABLE sẽ ưu tiên triển khai tại Việt Nam, Mông Cổ và Campuchia, với cách tiếp cận được điều chỉnh phù hợp theo từng giai đoạn phát triển BESS của mỗi quốc gia. Với kế hoạch mở rộng trong tương lai, nền tảng này hướng đến việc mở rộng phạm vi hỗ trợ sang các quốc gia khác trong khu vực.

Các trọng tâm ban đầu bao gồm: nghiên cứu tích hợp BESS vào quy mô lưới điện sử dụng nguồn vốn tư nhân, xây dựng khung chính sách, hướng dẫn đấu thầu, tiêu chuẩn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ số như trí tuệ nhân tạo, và các mô hình kinh doanh đổi mới trong lĩnh vực lưu trữ năng lượng. Các quốc gia sẽ nhận được hỗ trợ chuyên biệt nhằm tích hợp hiệu quả BESS với hệ thống năng lượng tái tạo đang phát triển của riêng quốc gia đó.

Bằng cách thúc đẩy các dự án khả thi được triển khai nhanh chóng và tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư tư nhân, quan hệ đối tác chiến lược giữa ADB và GEAPP kỳ vọng sẽ đưa BESS trở thành trụ cột trong tương lai năng lượng bền vững của khu vực.

ENABLE quy tụ nhiều bên liên quan, bao gồm các đối tác phát triển khác và các sáng kiến tài chính đổi mới, nhằm xây dựng một mô hình phát triển dự án có thể nhân rộng, hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng sạch dài hạn của khu vực, đồng thời tạo ra lợi ích kinh tế cho toàn khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Hoài Minh