Rầm rộ khai thác vàng trái phép

Ngang nhiên hoạt động

Từ tin báo của người dân địa phương, PV Báo SGGP đã thâm nhập vào các khu vực khai thác vàng trái phép ở xã Tam Lãnh để ghi nhận tình hình. Từ thông tin có được, chúng tôi men theo con đường mòn vào di tích danh thắng Thác Trắng đang bị “vàng tặc” tàn phá.

Sau khoảng 20 phút di chuyển bằng xe máy, chúng tôi đến bãi vàng đầu tiên là một khu đất rộng chừng 500m2, cách đường mòn chỉ chừng vài chục mét. Việc khai thác tại đây gồm nhiều công đoạn, ngang nhiên giữa ban ngày như một công trường khai thác hợp pháp. Thấy có bóng người lạ, nhóm đối tượng đang làm vàng gọi nhau nhanh chóng lẩn trốn.

Khu vực bãi thải quặng đang rầm rộ khai thác vàng trái phép ở mỏ vàng Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam) dù cách chốt kiểm soát chỉ từ 300-400m. Ảnh: NGUYỄN CƯỜNG

Tại khu vực này, các đồi keo bị đào bới nham nhở, tạo thành vách cao; đất đá được phân nhỏ, chuyển đi tập trung ngâm với các hóa chất trong các bể trải bạt còn rất mới. Tại một số bể lắng, các ống nước từ các bể ngâm trên cao vẫn còn chảy, có nơi hóa chất còn sôi bọt khí từ dưới lên với mùi rất khó chịu. Ngay cạnh đó là một lán trại của các phu vàng, với đầy đủ nồi, ấm nước, võng, ắc quy và bóng đèn để làm việc vào ban đêm.

Khi di chuyển đến địa điểm tiếp theo, chúng tôi gặp lực lượng công an đang tuần tra. Họ cho biết, các đối tượng vừa phát hiện lực lượng chức năng và lập tức lẩn trốn. Trong 2 giờ đeo bám ở khu vực Thác Trắng, chúng tôi ghi nhận được nhiều lán trại và bể quặng, cũ có, mới có, nhưng lúc này đều không có người. Mặt đất trong khu vực nham nhở, đất tập kết để tìm vàng chất thành từng đống, quy mô khu vực này cho thấy đã hoạt động từ lâu.

Khu vực bãi thải quặng đang rầm rộ khai thác vàng trái phép ở mỏ vàng Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam) dù cách chốt kiểm soát chỉ từ 300-400m. Ảnh: NGUYỄN CƯỜNG

Rời Thác Trắng, chúng tôi di chuyển vào khu vực mỏ vàng Bồng Miêu đang trong quá trình đóng cửa mỏ. Tại đây có các chốt của lực lượng công an túc trực kiểm soát người ra vào khu vực mỏ. Bên cạnh chốt, theo đường mòn dẫn xuống bãi quặng thải của mỏ vàng chừng 300-400m, đập vào mắt chúng tôi là khu vực làm vàng “lậu” rộng hàng ngàn mét vuông. Các bể ngâm, lắng quặng vàng nằm khắp nơi. Thấy người lạ, nhóm người tại đây nhanh chóng rời đi bằng nhiều hướng.

Một khoảng đồi trồng keo gần di tích danh thắng Thác Trắng (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam) bị cạo nát để tìm vàng

Đưa xe cơ giới vào làm vàng lậu

Một phu vàng cho biết: “Hiện tại khu vực Thác Trắng có một số nhóm đưa xe múc, xe tải vào để khai thác vàng. Những bãi vàng làm bằng máy nhìn sẽ biết ngay vì có dấu của xe múc, bánh xe tải và mặt bằng rộng. Làm bằng máy nên làm được vàng rất nhiều, 100m³ đất đá quặng chứa vàng có thể ra được 1-2 cây vàng. Họ (những nhóm làm bằng xe cơ giới - PV) có phân công người cảnh giới, khi thấy “động” sẽ đưa các xe, máy móc đem đi giấu chỗ khác, không để gần bãi vàng. Những người này đa dạng thành phần, có người chủ là dân địa phương, có người chủ là nơi khác đến thuê người làm”.

PV Báo SGGP (bìa phải) bên cạnh một bể đang ngâm lắng quặng khoáng sản để tìm vàng trái phép tại khu vực di tích danh thắng Thác Trắng (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam)

Ông Nguyễn Văn Sự, Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh, cho biết, tình hình khai thác vàng trái phép tại Bồng Miêu là vấn đề dai dẳng tại địa phương, nhất từ sau khi mỏ vàng này hết thời hạn khai thác nhưng chưa thể đóng cửa mỏ do doanh nghiệp phá sản. Khu vực này một phần do địa phương quản lý, một phần là đất rẫy của người dân. Lực lượng chức năng xã, huyện thường xuyên truy quét nhưng rất khó phát hiện do địa bàn rộng, các đối tượng lẩn trốn rất nhanh, khi thấy vắng người liền trở lại hoạt động.

Đầu năm 2023, lực lượng công an có lập một chốt tại Hố Ráy, là nơi chặn con đường độc đạo lên Thác Trắng. Khi phương tiện cơ giới như xe múc, xe tải muốn lên khu vực này phải đăng ký với địa phương là vào để làm gì, khu vực hoạt động ở đâu và có cán bộ đến kiểm tra. Từ đó, khu vực này dần được kiểm soát.

“Cuối năm 2023, UBND tỉnh thực hiện đóng cửa mỏ Bồng Miêu thì công an huyện có đề xuất bỏ chốt ở Hố Ráy để tập trung lực lượng hỗ trợ tại khu vực mỏ. Do không có lực lượng túc trực khu vực Thác Trắng nên các đối tượng hoạt động mạnh trở lại. Qua nắm tình hình, hiện có 9 nhóm đối tượng đưa nhiều phương tiện cơ giới như xe đào, xe tải vào khu vực để chế biến khoáng sản có chứa vàng với quy mô lớn”, Chủ tịch UBND xã Tam Lãnh chia sẻ.

Một khoảng đồi trồng keo tại di tích danh thắng Thác Trắng (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam) bị cạo nát để tìm vàng. Ảnh: NGUYỄN CƯỜNG

UBND xã Tam Lãnh đã có đề xuất UBND huyện Phú Ninh triển khai chốt kiểm soát khu vực Hố Ráy hoạt động trở lại để kiểm soát các đối tượng, phương tiện vào khu vực hoạt động khai thác, chế biến vàng trái phép. Công an huyện Phú Ninh tổ chức các đợt kiểm tra, truy quét, qua đó đẩy mạnh công tác lập hồ sơ xử lý theo quy định để góp phần răn đe và phòng ngừa chung…

NGUYỄN CƯỜNG