Robot hình người chơi bóng đá: Màn trình diễn chập chững của tương lai AI tại Trung Quốc
Trong một khu công nghiệp ở Bắc Kinh cuối tuần qua, những cầu thủ nhỏ bé mặc áo đấu tím đen loạng choạng di chuyển, vấp ngã rồi bật dậy trên sân cỏ nhân tạo.
Không phải là những đứa trẻ đang tập đá bóng, mà là những robot hình người, đại diện cho bước tiến công nghệ mới của Trung Quốc trong cuộc đua chế tạo robot thông minh.

Robot chơi bóng đá - Ảnh: CCTV
Theo Bloomberg, trận bóng đá kéo dài 20 phút, chia làm hai hiệp, là màn trình diễn giữa các robot được lập trình sẵn bằng thuật toán trí tuệ nhân tạo (AI) thay vì điều khiển từ xa. Tuy khả năng di chuyển còn vụng về, thỉnh thoảng hai robot va vào nhau hoặc ngã dúi dụi, trận đấu vẫn kết thúc với tỷ số 5 - 3, trong tiếng hò reo và những nắm đấm ăn mừng được robot giơ lên đầy phấn khích.
Dù không nhanh nhẹn như con người, các robot cho thấy khả năng nhận diện hình ảnh, xác định vị trí bóng, đối thủ và đường biên sân với độ chính xác cao. Theo ban tổ chức, chúng có thể phát hiện quả bóng từ khoảng cách 18 mét với độ chính xác lên đến 90%. Dựa trên dữ liệu đầu vào từ camera và cảm biến, các robot đã thực hiện các hành vi cơ bản như rê bóng, chuyền bóng và sút bóng, tất cả đều nhờ AI tự động điều khiển.
Những robot trong trận bóng sử dụng kỹ thuật học tăng cường sâu (deep reinforcement learning), một phương pháp học qua thử sai, cho phép máy móc cải thiện khả năng qua hàng triệu lần mô phỏng. Trong môi trường thực, chúng học cách phối hợp với đồng đội, chọn thời điểm sút bóng hay thậm chí đoán được hướng di chuyển của đối phương. Trận đấu là minh chứng cho khả năng tự hành của máy móc, và là một phép thử thực tế trong môi trường phức tạp, không hoàn hảo.
Trận bóng là một phần của chuỗi sự kiện hướng tới Thế vận hội người máy thế giới 2025, dự kiến tổ chức tại Bắc Kinh vào tháng 8 với 11 môn thi đấu, bao gồm thể dục dụng cụ, điền kinh và bóng đá. Dù các robot hiện nay còn lảo đảo, Trung Quốc đang đặt cược lớn vào tương lai mà robot không chỉ là máy móc công nghiệp mà còn tham gia vào nhiều lĩnh vực dân sự, thương mại và giải trí.
Theo báo cáo của Morgan Stanley, thị trường robot của Trung Quốc trị giá 47 tỉ USD, chiếm 40% thị phần toàn cầu và đang tăng trưởng với tốc độ hơn 20% mỗi năm. Dự kiến đến năm 2028, con số này có thể lên tới 108 tỉ USD.
"Trung Quốc không chỉ là thị trường lớn nhất mà còn là trung tâm đổi mới sáng tạo trong ngành robot toàn cầu”, các nhà phân tích của Morgan Stanley nhận định.
Bên cạnh bóng đá, Trung Quốc còn tổ chức hàng loạt sự kiện robot trong năm qua như bán marathon robot tại Bắc Kinh vào tháng 4 và giải đấu kickboxing người máy tại Hàng Châu vào tháng 5. Dù mang tính biểu diễn và giải trí cao, các sự kiện này đồng thời đóng vai trò như phòng thí nghiệm thực nghiệm cho công nghệ robot, kiểm tra khả năng thích ứng, độ ổn định, độ bền và đặc biệt là mức độ an toàn khi tương tác gần con người.
Tuy nhiên, những giới hạn kỹ thuật vẫn còn rõ ràng. Chỉ 6 trên 21 robot hoàn thành bán marathon, và một con robot tại vạch xuất phát đã bị rơi đầu trong lúc di chuyển. Tại giải đấu kickboxing, một số robot ngã ngửa khi chưa kịp ra đòn.Dù còn vụng về, những robot đá bóng lại thể hiện một bước tiến đáng kể về nhận thức máy tính, điều phối vận động và ra quyết định tự động. Samir Menon, nhà sáng lập công ty Dexterity Inc. chuyên phát triển robot tại Mỹ, cho biết: "Những màn trình diễn như thế này giúp khơi dậy trí tưởng tượng về tương lai. Sẽ có hàng nghìn loại robot khác nhau, ứng dụng trong hàng triệu tình huống từ nhà kho đến chăm sóc sức khỏe".
Không giống robot công nghiệp truyền thống vốn hoạt động trong môi trường có kiểm soát cao, robot hình người buộc phải xử lý những tình huống không lường trước: va chạm, thay đổi vị trí bóng, hoặc sự xuất hiện bất ngờ của đối phương. Vì vậy, mỗi trận đấu bóng như vậy là một bài kiểm tra cho khả năng thích ứng và linh hoạt, hai yếu tố quan trọng để đưa robot ra khỏi phòng thí nghiệm và vào đời sống thực.