Robotaxi và lo ngại về an ninh việc làm

Cũng như dự án Cruise của GM và Waymo của Alphabet đã triển khai taxi không người lái ở San Francisco và Phoenix, Arizona, Mỹ, chính quyền địa phương của Trung Quốc từ Bắc Kinh đến Quảng Châu đã cho phép các công ty trong nước vận hành các chuyến taxi robot cho công chúng.

Mới đây, sự nổi bật ngày càng tăng của robotaxi ở Trung Quốc đã bắt đầu trở thành xu hướng trên mạng xã hội. Tính đến sáng thứ Năm, các video về trải nghiệm lái taxi hoàn toàn tự động là chủ đề phổ biến thứ 12 trên Douyin, phiên bản TikTok của Bytedance tại Trung Quốc.

Đơn vị robotaxi Apollo Go của Baidu đã trở thành một trong 10 hashtag xu hướng hàng đầu trên nền tảng truyền thông xã hội Weibo sau các báo cáo về việc người dùng chấp nhận nhanh chóng ở thành phố Vũ Hán. Công ty bắt đầu vận hành phương tiện không người lái hoàn toàn ở một số quận của Vũ Hán, 24/7 vào tháng 3.

Vũ Hán là khu vực hoạt động lớn nhất của Apollo Go của Baidu, một trong những nhà khai thác robotaxi lớn nhất ở Trung Quốc. Công ty có hơn 500 robotaxi hoạt động trong thành phố và có kế hoạch tăng lên 1.000 vào cuối năm nay.

Tính đến tháng 4, hơn 70% các chuyến đi bằng robotaxi của Baidu Apollo Go ở Vũ Hán là hoàn toàn không có người lái và công ty cho biết vào tháng 5 rằng họ dự kiến 100% các chuyến đi sẽ hoàn toàn tự động trong các quý tới.

Sự chú ý ngày càng tăng đối với robotaxi xuất hiện khi các thành phố lớn của Trung Quốc tăng cường hỗ trợ, trong khi các thành phố nhỏ hơn hạn chế các ứng dụng gọi xe trong vài tháng qua.

Các bài đăng hàng đầu trên mạng xã hội đã nhanh chóng suy đoán từ các cuộc thử nghiệm robotaxi của Vũ Hán, dự đoán việc triển khai trên toàn quốc sắp diễn ra và tạo ra các hashtag liên quan đến việc mất việc làm của các tài xế xe truyền thống.

Cũng gây xôn xao trên mạng xã hội là lời kêu gọi vào cuối tháng 6 của một công ty taxi ở Vũ Hán nhằm giảm thuế và có nhiều hạn chế hơn đối với robotaxi Apollo Go.

Theo phân tích của Goldman Sachs được công bố vào tháng trước, tăng trưởng tiền lương ở Trung Quốc nói chung đã chậm lại từ mức tăng hàng năm khoảng 10% trước đại dịch xuống còn 4% trong những năm gần đây. Báo cáo cho biết tốc độ đã cải thiện lên mức tăng trưởng 5,6% so với cùng kỳ năm trước trong quý đầu tiên.

Số lượng tài xế gọi xe đang gia tăng

Trong khi đó, sự gia tăng của các công ty mới và tài xế gọi xe đã khiến một số chính quyền địa phương hạn chế ngành này.

Thành phố Guyuan ở khu tự trị Ninh Hạ thông báo rằng kể từ ngày 12 tháng 5, họ sẽ đình chỉ hoạt động kinh doanh dịch vụ gọi xe trực tuyến: “Thị trường taxi của thành phố chúng tôi đã bão hòa”.

Ngoài ra, thành phố Quý Dương phía tây nam đã đình chỉ giấy phép gọi xe mới trong nửa năm cho đến tháng 6. Thông báo cho biết các nhà chức trách có thể loại bỏ một số doanh nghiệp và ô tô gọi xe không tuân thủ.

Theo Bộ Giao thông Vận tải, Trung Quốc có hơn 7 triệu tài xế gọi xe đăng ký tính đến cuối tháng 5.

Con số này gần gấp đôi so với 3,51 triệu tài xế được báo cáo vào tháng 7 năm 2021 và nhiều hơn 570.000 tài xế so với báo cáo của Bộ tính đến tháng 11.

Để so sánh, Mỹ có gần 400.000 tài xế taxi và dịch vụ gọi xe, tài xế đưa đón và tài xế vào năm 2022, theo số liệu mới nhất có được từ Cục Thống kê Lao động.

Theo Bộ Giao thông Vận tải, số lượng công ty gọi xe ở Trung Quốc cũng tăng vọt, từ 241 vào năm 2021 lên 351 vào tháng 5 năm nay.

Trung Quốc đẩy mạnh hỗ trợ robotaxi

Nhiều Bộ của Trung Quốc vào tháng 1 đã công bố kế hoạch thúc đẩy ô tô kết nối điện toán đám mây, bao gồm thử nghiệm ít nhất 200 phương tiện không người lái tốc độ thấp ở mỗi khu vực thí điểm. Tuần trước, chính quyền này đã công bố danh sách 20 thành phố thí điểm ban đầu, bao gồm Bắc Kinh, Thượng Hải, Trùng Khánh và Vũ Hán.

Những thành phố này đã cho phép các nhà khai thác robotaxi thử nghiệm ô tô ở khu vực ngoại ô.

Thành phố Bắc Kinh vào tháng 11 năm 2021 bắt đầu cho phép Apollo Go của Baidu và công ty khởi nghiệp Pony.ai thu tiền vé từ công chúng cho các chuyến đi với người lái xe an toàn bên trong robotaxi.

Năm ngoái, thành phố Bắc Kinh đã cho phép các nhà điều hành loại bỏ toàn bộ nhân viên khỏi một số phương tiện. Tháng trước, thành phố đưa ra dự thảo quy định quy trách nhiệm vi phạm giao thông bằng robotaxi đối với chủ sở hữu và người quản lý ô tô nếu không có tài xế.

Các chuyến đi công cộng hiện đang được trợ cấp và số lượng phương tiện trên đường vẫn thấp hơn nhiều so với taxi truyền thống.

Ứng dụng Apollo Go theo một khảo sát mới đây cho thấy rằng chuyến đi bằng robotaxi dài 45 phút từ sân bay Daxing đến vùng ngoại ô phía nam Bắc Kinh sẽ được trợ cấp hoàn toàn - toàn bộ chi phí 193,84 nhân dân tệ (26,66 USD) đã được miễn. Ứng dụng này cũng cho thấy một chuyến đi robotaxi kéo dài 16 phút trong vùng ngoại ô Bắc Kinh sẽ có giá 10,36 nhân dân tệ, khoảng một nửa giá vé 20 nhân dân tệ được liệt kê bởi các ứng dụng gọi xe, có thể gọi taxi.

Giám đốc điều hành Robin Li đã nói với các nhà đầu tư vào tháng 5 rằng hơn 70% số chuyến taxi bằng robot của Apollo Go trong tháng 4 là hoàn toàn không có người lái và không có nhân viên bên trong. Ông dự đoán rằng thị phần đó sẽ đạt 100% trong những quý tới và cho phép Apollo Go hòa vốn trước tiên ở Vũ Hán. Thành phố này là thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc, nơi đã tuyên bố trong một bài báo ngày 1 tháng 6 về nỗ lực trở thành thành phố lái xe tự hành đầu tiên trên thế giới.

Trước sự nở rộ của robotaxi, rất nhiều tài xế xe truyền thống đã lên tiếng phản ứng. “Tôi mới lấy bằng lái xe mà đã có xe không người lái rồi? Mục đích của việc tôi làm bài kiểm tra là gì?”, một tài xế Trung Quốc viết lên mạng xã hội.

Trong khi đó, để trấn an, tài khoản chính phủ Hồ Bắc cho biết: “Trong ngắn hạn, xe tự lái không có cách nào có thể thay thế được người lái xe”.

Tuy nhiên, rõ ràng sự nở rộ robotaxi tại thị trường lớn nhất thế giới đang cho thấy một tương lai không mấy tươi sáng cho các dịch vụ gọi xe truyền thống và nguy cơ mất việc làm của một số lượng lớn các tài xế.

Hoàng Lâm