Rối loạn giấc ngủ: Xu hướng gia tăng ở người trẻ

Rối loạn giấc ngủ làm suy giảm chất lượng sống và tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý nguy hiểm nhưng chưa được quan tâm đúng mức, thậm chí bị coi nhẹ.

Chi tiền mua giấc ngủ

Chưa đầy 30 tuổi, chị Trần Thủy Anh (nhân viên thiết kế đồ họa, cư ngụ tại TPHCM) thường xuyên mất ngủ kéo dài. Đặc thù công việc khiến chị Thủy Anh chỉ có thể rời máy tính sau 23 giờ, thậm chí có giai đoạn làm việc đến rạng sáng. Hậu quả là chị rơi vào tình trạng khó ngủ, hay cáu gắt, mệt mỏi. Sau khi sử dụng thảo dược và thực phẩm chức năng không hiệu quả, chị Thủy Anh phải tìm đến thuốc an thần. Nghe lời khuyên của bạn bè, chị chi hàng triệu đồng cho việc học Yoga, mua nến thơm và tinh dầu, tham gia các lớp chữa lành trực tuyến. Thế nhưng giấc ngủ ngon chỉ kéo dài khoảng 1 tuần rồi đâu lại hoàn đấy!

Bệnh nhân điều trị rối loạn giấc ngủ tại Bệnh viện Quân y 175. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Trong khi đó, anh Nguyễn Bảo Lâm (33 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh, TPHCM) đối mặt với mất ngủ kéo dài sau khi hôn nhân gặp biến cố. Ban đêm mất ngủ, còn ban ngày ngủ rũ rượi khiến sức khỏe anh ngày càng sa sút. Qua thăm khám, bác sĩ nhận thấy ngoài vấn đề tinh thần, anh Bảo Lâm còn “nghiện” lướt TikTok hoặc “nấu cháo” điện thoại hàng giờ mỗi đêm nên rất khó vào giấc ngủ.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hà, Trưởng Khoa Khám bệnh, Bệnh viện quận Bình Thạnh (TPHCM), rối loạn giấc ngủ là tình trạng phổ biến. Chỉ riêng tháng 1-2025, Bệnh viện quận Bình Thạnh tiếp nhận hơn 1.500 lượt khám liên quan đến các bệnh lý giấc ngủ, bao gồm cả người già, sinh viên, học sinh trung học. Sau khi thăm khám, bác sĩ tư vấn người bệnh thay đổi thói quen sinh hoạt, xây dựng môi trường và thói quen trước khi đi ngủ để giấc ngủ đạt chất lượng cao. “Tùy tình trạng của người bệnh, bác sĩ có hướng tư vấn tâm lý hoặc điều trị bằng thuốc, không phải trường hợp nào cũng cần kê đơn”, bác sĩ Thu Hà cho biết.

Một nghiên cứu được thực hiện tại Trường Đại học Y Dược TPHCM chỉ ra có hơn 50% sinh viên bị mất ngủ, 70% sinh viên ngủ ít hơn 7 giờ/ngày. Tại Việt Nam, khoảng 30% người trưởng thành gặp các vấn đề về giấc ngủ, gây ảnh hưởng đến chất lượng sống và làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như tim mạch, tiểu đường, béo phì, suy giảm trí nhớ. Rối loạn giấc ngủ cũng liên quan đến các bệnh lý hô hấp, tâm thần kinh, tai mũi họng…

Trong đó, hội chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ (OSA) gặp khoảng 30% ở nam giới và 15% ở nữ giới, phần lớn người bệnh chưa được chẩn đoán và điều trị. Ngủ ngáy là dấu hiệu đặc trưng của tình trạng này, bên cạnh các biểu hiện như xuất hiện những chu kỳ giảm thở, ngưng thở trong quá trình ngủ. Người bệnh thường mệt mỏi khi thức giấc, giảm tập trung, buồn ngủ, đau đầu vào ban ngày... Đáng lưu ý, việc ngưng thở, giảm thở vào ban đêm nếu không được can thiệp sẽ khiến độ bão hòa oxy trong máu giảm thấp, tăng quá trình viêm và đông máu, hình thành huyết khối gây nhồi máu cơ tim.

“Rối loạn giấc ngủ đang trở thành một vấn đề báo động bởi căng thẳng công việc, áp lực xã hội, sự phụ thuộc vào công nghệ, lạm dụng thiết bị điện tử có xu hướng gia tăng ở nhóm người lao động căng thẳng và học sinh, sinh viên”, một chuyên gia y tế đánh giá.

Dấu hiệu khởi phát nhiều bệnh tật

Theo TS-BS Nguyễn Ngọc Phương Thư, Trưởng đơn vị Y học giấc ngủ, Bệnh viện Nhân dân 115, rối loạn giấc ngủ có nhiều nguyên nhân, bao gồm yếu tố di truyền, tuổi cao, người mắc bệnh nội khoa, việc sử dụng một số thuốc điều trị, và đặc biệt là yếu tố lối sống.

TS-BS Nguyễn Ngọc Phương Thư phân tích, các thói quen như hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng chất kích thích, sử dụng thiết bị điện tử, làm việc ở phòng ngủ, tập thể dục vào tối muộn… đều ảnh hưởng nặng nề đến giấc ngủ. Một thống kê cho thấy 75% trẻ em và 70% người lớn có sử dụng thiết bị công nghệ trước khi đi ngủ. Khi sử dụng thiết bị công nghệ, người dùng thường xem phim, nhắn tin… làm cho não không thể yên tĩnh, gây ra khó ngủ.

Âm thanh, ánh sáng xanh làm rối loạn nhịp sinh học, ảnh hưởng đến những hormon khác trong cơ thể. TS-BS Nguyễn Ngọc Phương Thư cảnh báo, lạm dụng thiết bị công nghệ trước khi ngủ có thể làm tăng nguy cơ tai nạn lao động, tai nạn giao thông cũng như giảm năng suất làm việc trong ngày hôm sau, thậm chí làm suy giảm các mối quan hệ.

Cùng quan điểm, PGS-TS-BS Lê Khắc Bảo, Phó Chủ tịch Hội Y học giấc ngủ Việt Nam cho rằng, thói quen “nấu cháo” điện thoại, xem phim làm cho não bộ tập những thói quen khác, dẫn đến khó đi vào giấc ngủ. Kết cục, người bệnh bị suy giảm nhận thức, trí nhớ, phán đoán chậm, đái tháo đường type 2, tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Trường hợp trẻ nhỏ bị rối loạn giấc ngủ có thể làm tăng nguy cơ béo phì, chậm tăng trưởng… “Giấc ngủ chiếm tỷ trọng lớn trong đời sống. Hiện nay, rối loạn giấc ngủ rất phổ biến, đa dạng nhưng chưa được quan tâm đúng mức, thậm chí bị xem nhẹ”, PGS-TS- BS Lê Khắc Bảo nhấn mạnh.

Theo GIAO LINH (SGGPO)