Rốt ráo tìm chỗ an cư cho 10 hộ ở thôn 6 Vài Siêu

Trước khi chúng tôi xuất phát, đồng chí Ma Văn Cương, Chủ tịch UBND xã Thượng Hà sau vài lần gọi điện thoại đã liên lạc được với Trưởng thôn 6 Vài Siêu - anh Sùng A Lềnh, dặn tạm hoãn đi nương để ở nhà đón khách. “Mấy hôm nay trời nắng, đường đi dễ hơn, nhưng sẽ bụi lắm đấy” - Chủ tịch UBND xã Thượng Hà nói với theo.

Chớm địa phận thôn, tuyến đường một bên là đồi, một bên là sông Chảy, bờ sông nham nhở hiện ra, có đoạn hàm ếch lấn nửa mặt đường bởi bão Yagi vừa gây lũ trên sông Chảy, vừa khiến nước sông dâng cao làm ngập lụt cả vùng, bờ sông xói sâu vào chân đồi.

Sông Chảy mùa này hiền hòa lắm, nước trong xanh lững lờ trôi khiến người ta không thể tưởng tượng nổi tại sao có những lúc hung dữ đến thế. Bên bãi đất trống ven đường, vài chiếc lều được quây, che bằng bạt, chằng chằng, đụp đụp. Chẳng có lấy một bóng người, thậm chí không cả tiếng gà kêu, chó sủa. Ngó vào bên trong lều, đồ đạc đều rất sơ sài, hầu như chẳng có gì đáng giá…

Trưởng thôn Sùng A Lềnh cùng chiếc xe máy cũ kỹ đến nỗi không thể nhận ra nó thuộc hãng gì, chờ chúng tôi ở một khúc cua. Thấy chúng tôi bồn chồn trước khung cảnh ảm đạm, anh bảo: Đang vụ thu hoạch sắn, bà con lên đồi cả, trẻ con thì đi học, nên vắng vẻ vậy!

Rồi anh kể: Những năm 1985 - 1987, khoảng 30 hộ người Mông từ những địa phương khác, trong đó chủ yếu là từ xã Bản Cái (huyện Bắc Hà) di cư về sinh sống rải rác tại thôn 6 Vài Siêu. Những năm sau đó, nhiều hộ dần dần sống xen kẽ với các hộ ở một số thôn trong xã, tại thôn 6 Vài Siêu còn gần 20 hộ người Mông, sống tập trung, gần như tạo thành một khu dân cư. Rồi thủy điện Vĩnh Hà được đầu tư xây dựng, qua nhiều giai đoạn, đến khoảng năm 2016 - 2017, có 16 hộ (đều là hộ người Mông) trong vùng lòng hồ thủy điện phải di chuyển đến nơi ở mới…

Nhớ lại cuộc trao đổi trước khi chúng tôi vào thôn 6 Vài Siêu, đồng chí Ma Văn Cương, Chủ tịch UBND xã Thượng Hà thông tin: Chỗ ở mới của 16 hộ phải di chuyển khi đó, thuộc quy hoạch rừng phòng hộ.

Trong 16 hộ thì 6 hộ đã tìm được nơi ở mới, còn 10 hộ với 54 nhân khẩu phải dựng lều bạt ở tạm cho đến nay.

Trưởng thôn 6 Vài Siêu - anh Sùng A Lềnh dẫn chúng tôi lên khu vực mà trước cơn bão Yagi, các hộ đang ở. Những vết sạt trượt vẫn lộ rõ ở cả dãy đồi núi phía trên, cho dù đôi chỗ đã được cỏ cây tái sinh che phủ phần nào. C

hỉ tay vào những vết nứt trên sân, anh Lềnh bảo: Mỗi lần lên đây kiểm tra, tôi lại thấy những vết nứt to hơn trước!

Anh thở dài: Bà con mãi mới làm được cái nhà, giờ thêm một lần làm lại, khó khăn lắm. Nhà Ma Văn Ly có 4 người, nhà Ma A Dơ có 7 người, đặc biệt, nhà Thào Thị Dở có 16 người do vợ chồng bố mẹ, vợ chồng con cái chưa tách hộ, giờ chen chúc trong một căn lều, rất khổ, chỉ mong sớm có chỗ mới để chuyển nhà đến ở…

Theo đường cũ, chúng tôi rời thôn 6 Vài Siêu. Niềm mong mỏi của 10 hộ cũng là nỗi trăn trở của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương. Các đồng chí Thường trực Huyện ủy Bảo Yên đã trực tiếp khảo sát khu vực này. Đặc biệt, ngay khi biết tin hoàn lưu bão Yagi ảnh hưởng trực tiếp đến 10 hộ ở thôn 6 Vài Siêu, đồng chí Hoàng Quốc Bảo, Bí thư Huyện ủy Bảo Yên đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của huyện phối hợp với xã Thượng Hà khẩn trương đề xuất giải pháp giải quyết.

Thực hiện chỉ đạo của Thường trực Huyện ủy, UBND huyện, các cơ quan chức năng huyện Bảo Yên rốt ráo triển khai các công việc liên quan. Ngày 25/12/2024, Tổ công tác do UBND xã Thượng Hà chủ trì, phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường, Ban Quản lý rừng phòng hộ - Hạt Kiểm lâm huyện Bảo Yên và thôn 6 Vài Siêu tổ chức kiểm tra khu vực các hộ đề nghị được di dời nhà đến ở. Trên cơ sở đề nghị của các hộ, các cơ quan chức năng đối chiếu giữa bản đồ diễn biến rừng năm 2023 và ngoài thực địa để xác định ranh giới, vị trí diện tích các hộ đang xâm lấn, xác định các chủ đất, loại đất, loại rừng...

Qua kiểm tra thực địa, tại khu vực các hộ đề xuất di dời nhà đến, xác định 0,52 ha đất trong quy hoạch lâm nghiệp, trong đó UBND xã quản lý 0,1 ha, hiện trạng là đất trống (chức năng sản xuất); Ban Quản lý rừng phòng hộ quản lý 0,42 ha (chức năng sản xuất), nằm trong diện tích đề nghị trả lại địa phương theo Quyết định 86 ngày 14/1/2022 của UBND tỉnh về việc điều chỉnh Đề án tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ nông trường, lâm trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh Lào Cai (trong đó có 0,28 ha đất trống; 0,14 ha rừng trồng).

Căn cứ kết quả kiểm tra, UBND xã Thượng Hà đề nghị UBND huyện, các cơ quan chức năng tạo điều kiện cho các hộ đến vị trí trên để sớm ổn định cuộc sống.

Với sự chỉ đạo và triển khai thực hiện quyết liệt, khẩn trương, 10 hộ ở thôn 6 Vài Siêu sẽ sớm an cư, để không còn phải nơm nớp lo mỗi mùa mưa lũ.

Đức Lân - Khánh Ly