Rốt ráo xử lý bất cập tại các dự án BOT

Chọn giải pháp xử lý phù hợp với điều kiện cụ thể của từng trạm

Báo cáo về giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số dự án BOT giao thông do Bộ GTVT quản lý, ông Lê Kim Thành, Vụ trưởng Vụ đối tác công - tư cho hay, từ năm 2018 Bộ GTVT đã phối hợp với các bộ, ngành và địa phương, các nhà đầu tư và các cơ quan liên quan thực hiện rà soát tổng thể các trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ, đánh giá bất cập và lựa chọn giải pháp xử lý phù hợp với điều kiện cụ thể của từng trạm thu phí.

Trạm thu phí Bỉm Sơn trên QL1 tỉnh Thanh Hóa - Ảnh internet

Đến nay, Bộ GTVT đã xử lý vướng mắc, bất cập tại 14 trạm thu phí có vướng mắc, bất cập; các trạm thu phí sau khi xử lý vướng mắc đã nhận được sự đồng thuận của người sử dụng dịch vụ, tình hình an ninh trật tự ATGT đã được bảo đảm, công tác thu phí hoàn vốn cơ bản ổn định.

"Đối với một dự án BOT còn lại, giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc cần bổ sung vốn nhà nước nên vượt thẩm quyền của Bộ GTVT", ông Thành cho hay.

Cũng theo ông Thành, tại các dự án BOT nêu trên, nhà đầu tư đã hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng dự án. Đồng thời, các dự án đã hoàn thành, đưa vào khai thác và phát huy hiệu quả đầu tư.

"Việc chưa được thu phí tại các dự án BOT hoặc đã thu phí nhưng bị sụt giảm doanh thu chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân khách quan, không thể lường trước hoặc do thay đổi chính sách từ phía cơ quan nhà nước", ông Thành cho hay.

Theo các quy định tại hợp đồng dự án BOT, trường hợp xảy ra tình huống bất khả kháng làm ảnh hưởng đến việc thu phí hoặc doanh thu thu phí, Bộ GTVT có trách nhiệm báo cáo cấp có thẩm quyền để hỗ trợ cho nhà đầu tư đảm bảo việc thu hồi vốn và lợi nhuận theo hợp đồng và thanh toán, bồi thường các khoản chi phí do nhà đầu tư đã thực hiện, được xác định thông qua kiểm toán.

Luật PPP cũng quy định việc chấm dứt hợp đồng dự án PPP trước thời hạn áp dụng khi “Dự án bị ảnh hưởng bởi sự kiện bất khả kháng mà các bên đã thực hiện các biện pháp khắc phục nhưng không bảo đảm việc tiếp tục thực hiện hợp đồng dự án PPP”.

Về thẩm quyền quyết định chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, ông Thành cho hay, các dự án BOT giai đoạn trước đây được Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư, nên thẩm quyền cho phép chấm dứt hợp đồng dự án trước thời hạn thuộc Thủ tướng Chính phủ.

Cần rà soát tổng thể các dự án BOT

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam mong muốn Phó Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quyết liệt thực hiện chủ trương và những giải pháp của Chính phủ để giải quyết các vấn đề liên quan đến BOT.

Theo ông Tú, nếu giải quyết được vấn đề BOT sẽ giải quyết được vấn đề rất lớn của đất nước hiện nay đó là nguồn lực đầu tư cho các công trình hạ tầng. Nếu không xử lý sớm, dứt điểm những tồn tại của BOT sẽ phải tiếp tục sử dụng nguồn ngân sách để đầu tư, trong khi chủ trương của Chính phủ là xã hội hóa đầu tư các hạ tầng.

“Ngoài ra, các ngân hàng thương mại cũng sẽ e ngại cho vay vào lĩnh vực này trong thời gian tới và cũng không thể sử dụng ngân sách nhà nước mãi được”, ông Tú nói và nhận định vấn đề BOT là cấp thiết và quan trọng cần phải tập trung giải quyết.

Trong đó, thu phí không dừng là một trong những cách giải quyết tồn tại, khó khăn của BOT hiện nay.

Ngoài ra, theo ông Tú, hiện còn rất nhiều dự án BOT đang gặp khó khăn, vướng mắc cần xử lý. Chính phủ cần quan tâm đến các dự án khác, nếu không sẽ có dự án phải chuyển nợ xấu khiến doanh nghiệp càng khó khăn vì không thể huy động nguồn lực vốn từ đâu khác.

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đề nghị Bộ GTVT cùng các cơ quan liên quan phải khẩn trương rà soát, lên phương án giải quyết nhằm tháo gỡ, bồi hoàn cho doanh nghiệp, không thể để doanh nghiệp đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng làm BOT phải phá sản vì không thu được phí.

Tiếp thu chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể giao Vụ trưởng Vụ đối tác công - tư (Bộ GTVT) trong tháng 5/2022 phải có báo cáo chi tiết các trạm BOT để trình Thủ tướng Chính phủ để thống nhất giải pháp tháo gỡ, xử lý.

Trần Duy - Yến Chi