'Rùng mình' mạng nhện lớn nhất thế giới với 111.000 con

Các nhà nghiên cứu vừa phát hiện hơn 111.000 con nhện sinh sống và phát triển mạnh mẽ bên trong một mạng nhện khổng lồ có thể là mạng nhện lớn nhất thế giới nằm sâu trong một hang động tối đen ở khu vực biên giới giữa Albania và Hy Lạp.

Theo nghiên cứu công bố ngày 17/10 trên tạp chí Subterranean Biology, quần thể đặc biệt này bao gồm một mạng nhện khổng lồ nằm trong vùng tối của hang động. Mạng nhện trải rộng khoảng 106m2 dọc theo bức tường của một lối đi hẹp, trần thấp gần cửa hang. Các nhà khoa học cho biết, cấu trúc này là sự đan xen của hàng nghìn mạng phễu nhỏ, tạo thành một tấm “thảm nhện” khổng lồ.

TS István Urák, tác giả chính của nghiên cứu và là Phó Giáo sư Sinh học tại ĐH Sapientia Hungarian (Transylvania, Romania) cho biết, đây là bằng chứng đầu tiên cho thấy hành vi sống tập thể ở hai loài nhện vốn được xem là sống đơn độc, đồng thời có thể là mạng nhện lớn nhất từng được ghi nhận trên thế giới: "Thế giới tự nhiên vẫn còn vô vàn điều khiến chúng ta kinh ngạc. Nếu tôi phải diễn tả hết những cảm xúc dâng trào khi tận mắt nhìn thấy mạng nhện ấy, tôi sẽ nói đó là sự thán phục, lòng kính trọng và niềm biết ơn sâu sắc. Chỉ khi tự mình chứng kiến, bạn mới có thể thật sự cảm nhận được điều đó”.

Kết quả phân tích cho thấy quần thể này gồm hai loài nhện: Tegenaria domestica (nhện nhà hay nhện phễu chuồng) và Prinerigone vagans. Trong chuyến khảo sát, Urák và các đồng nghiệp ước tính có khoảng 69.000 cá thể T. domestica và hơn 42.000 cá thể P. vagans. Phân tích ADN cũng xác nhận đây chính là hai loài chiếm ưu thế tuyệt đối trong cộng đồng này.

Theo Urák, quần thể nhện trong Hang Lưu Huỳnh là một trong những quần thể nhện lớn nhất từng được ghi nhận, và điều đặc biệt là hai loài nhện này vốn không được biết đến với hành vi sống bầy đàn hay hợp tác. Dù cả T. domestica và P. vagans đều phổ biến quanh khu vực sinh sống của con người, nhưng việc hai loài cùng chung sống trong một cấu trúc mạng duy nhất, với số lượng khổng lồ như vậy là điều chưa từng có. Thông thường, các nhà khoa học cho rằng, nhện Tegenaria domestica sẽ săn loài Prinerigone vagans. Tuy nhiên, theo nghiên cứu, bóng tối tuyệt đối trong hang có thể đã làm suy giảm khả năng nhìn của chúng, khiến hành vi săn mồi giữa hai loài này không xảy ra như bình thường.

Thay vì tấn công lẫn nhau, các con nhện trong hang lại săn những con muỗi nhỏ không cắn người, loài sinh vật sống nhờ vào lớp màng sinh học màu trắng. Đây là lớp chất nhầy do vi khuẩn oxy hóa lưu huỳnh tiết ra, giúp chúng tự bảo vệ khỏi các điều kiện khắc nghiệt trong hang. Một dòng suối giàu lưu huỳnh, được cung cấp bởi các mạch nước ngầm tự nhiên, chảy xuyên qua Hang Lưu Huỳnh, làm ngập không gian bằng khí hydro sulfua, giúp duy trì sự sống cho vi khuẩn, muỗi nhỏ và cả những con nhện săn mồi. Phân tích mẫu vật cho thấy, chế độ ăn giàu lưu huỳnh của những con nhện trong hang đã ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột của chúng, khiến mức độ đa dạng vi sinh thấp hơn đáng kể so với những cá thể cùng loài sống bên ngoài hang. Dữ liệu phân tử cũng chỉ ra rằng, những con nhện trong hang có sự khác biệt về mặt di truyền so với “họ hàng” của chúng ở môi trường bên ngoài, cho thấy chúng đã thích nghi với điều kiện sống tăm tối và khắc nghiệt trong hang động.

TS István Urák chia sẻ: “Chúng ta thường nghĩ rằng, mình đã hiểu rõ hoàn toàn về một loài nào đó, rằng không còn điều gì mới mẻ để khám phá nhưng thực tế luôn có những bất ngờ ngoài dự đoán. Một số loài có độ linh hoạt di truyền đáng kinh ngạc, và điều này chỉ bộc lộ khi chúng phải sống trong những điều kiện khắc nghiệt. Chính những hoàn cảnh ấy có thể kích hoạt các hành vi mà ta chưa từng thấy ở điều kiện bình thường”.